Βασίλης Τσιτσάνης / Στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης. Μέσα απ’ τα τραγούδια του η ζωή του λαού…
107 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα, 18 Γενάρη, από τη γέννηση του Βασίλη Τσιτσάνη. Ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες λαϊκούς συνθέτες, στιχουργούς και τραγουδιστές του 20ού αιώνα. Υπήρξε ο δημιουργός που έδωσε συνέχεια στο ρεμπέτικο τραγούδι, δίνοντας το δικό του χρώμα και στίγμα. Συνθέτης, στιχουργός και τραγουδιστής, άνοιξε νέους ορίζοντες στο λαϊκό τραγούδι, αναδεικνύοντας μέσα από τα τραγούδια του τη ζωή του λαού μας. «Τίποτα δεν αγνόησα στα τραγούδια μου, διότι κι αυτό το θεωρούσα χρέος. Έγραψα για την Ελλάδα, για τη φτώχεια, για τη γυναίκα, για την εργατιά, για τον πόνο, για την αδικία, για το χαμό, για τη φυγή, για τη λευτεριά, για τον πόθο, για το ανικανοποίητο. Και πού δε φτερούγισε η φαντασία μου όλα αυτά τα χρόνια…», έλεγε ο ίδιος.
Στάθηκε στο σταυροδρόμι εκεί που φυσούσαν άνεμοι από Ανατολή και Δύση, μόνος με το μπουζούκι στο χέρι… Άνοιξε την καρό βαλίτσα του και ξεπήδησαν από μέσα το χάδι της μάνας του, που τον ξύπνησε αξημέρωτα ακόμα για να φύγει ταξίδι, η ορφάνια του και η φτώχεια του, η μορφή του φίλου που «έφυγε» νωρίς, η μελαγχολία του κυριακάτικου απογεύματος στα Τρίκαλα, οι εικόνες της μάγισσας Θεσσαλονίκης, η «αρχόντισσα» που εκτέλεσαν οι Γερμανοί καταμεσής στην Αθήνα, τα σκοτωμένα παιδιά που έγραφαν συνθήματα στους τοίχους, η μαγκιά του Στράτου, η αρχοντιά του Τσαουσάκη, η αυστηρή μορφή της Σωτηρίας Μπέλλου, το «αράπικο λουλούδι» που άκουγε στο όνομα Στέλλα Χασκήλ και η «Αρμένισσα», η Μαρίκα Νίνου, που ξεσήκωνε τον κόσμο…
Με το «φακό» του Βασίλη Τσιτσάνη
«Αν ο Βασίλης Τσιτσάνης αντί για μπουζούκι κρατούσε στα χέρια του φωτογραφική μηχανή, το αποτέλεσμα της δημιουργίας του θα ήταν το ίδιο εκπληκτικό, καθώς πολλά από τα τραγούδια του είναι πεντακάθαρες ασπρόμαυρες φωτογραφίες μιας ολόκληρης εποχής».
Αυτό ήταν το θέμα της εκπομπής του ραδιοφώνου του «902 Αριστερά στα FM» με τίτλο: «Ποιητική Αδεία» με επιμέλεια – παρουσίαση Γιώργου Μηλιώνη που μεταδόθηκε το 2007.
Εικόνες, αναμνήσεις, όνειρα, πίκρες, γλέντια…
Σε μια ακρογιαλιά τα καβουράκια σκουπίζουν τα δάκρυά τους και ένα τρένο σφύριζε κάπου μακριά, σαν αποχαιρετισμός στην αγκαλιά της μάνας και σαν κλείσιμο του ματιού στους μάγκες που είχαν καθίσει γύρω από τις φωτιές…
Τα πήρε όλα τούτα και τα ‘βαλε στο μπουζούκι του. Από τα δώδεκά του χρόνια, που πρωτοέπιασε το μπουζούκι του πατέρα του και ένιωσε μια ακατανίκητη έλξη προς τη μουσική, μάτωσε τα χέρια του για να γράψει και μας έδωσε συγκλονιστικά τραγούδια στα οποία περιγράφει την καθημερινή βιοπάλη, την ξενιτιά, την κοινωνική αδικία, αλλά και το γλέντι της ζωής, τον πόνο του έρωτα και τη γυναίκα.
Τραγούδια ολοζώντανες εικόνες μιας εποχής…
Τα τραγούδια του διακρίνονται για τον εκπληκτικό συνδυασμό των μουσικών κλιμάκων «Ανατολής» και «Δύσης», ενώ ξεχωριστή θέση σε όλα έχουν οι εισαγωγές του, που ουσιαστικά είναι «αυτόνομες» μελωδίες μέσα στο τραγούδι.
Ο άνθρωπος, για τον οποίο ο Γιάννης Τσαρούχης είπε ότι «μας υπενθυμίζει πως έχουμε πολιτισμό», γεννήθηκε στις 18 Γενάρη 1915 και «έφυγε» την ίδια ακριβώς ημερομηνία το 1984.
