Ένα μαζικό πείραμα με απρόβλεπτα αποτελέσματα θα εξελιχθεί τις επόμενες μέρες στη χώρα με την οικονομία ανοιχτή, με τους εργαζόμενους είτε να νοσούν είτε να πασχίζουν να μείνουν υγιείς, ενώ η καταιγίδα της υπερμεταδοτικής Ομικρον, που θα βρεθεί στο απόγειό της μετά τις γιορτές, αναμένεται να προκαλέσει ένα ντόμινο εξελίξεων στους χώρους δουλειάς με το ταυτόχρονο άνοιγμα σχολείων και την εκκίνηση των χειμερινών εκπτώσεων τη Δευτέρα. Τι θα γίνει αν τα κρούσματα σπάνε κάθε μέρα ρεκόρ;
—————-
Θα υπάρχουν υγειονομικοί να λειτουργήσουν τα νοσοκομεία; Εκπαιδευτικοί για τα σχολεία; Υπάλληλοι για τα δρομολόγια των συγκοινωνιών; Τίποτα από όσα ζήσαμε τα τελευταία σχεδόν δύο χρόνια δεν μπορεί να προδιαγράψει το πώς θα βγει η κοινωνία, η οικονομία και το τσακισμένο εθνικό σύστημα υγείας από την αναμέτρηση με τον ιό, και με μια… αισιόδοξη κυβέρνηση που, όταν δεν κηρύσσει τη λήξη της πανδημίας, τερματίζει και αυτά τα υποτυπώδη πρωτόκολλα υγιεινής και ασφάλειας που εφαρμόζονταν μέχρι πρότινος.
————————–
Δεν έχουμε (εμφανές) λοκντάουν και απαγορεύσεις μετακινήσεων, δεν έχουμε αποζημιώσεις για τα μαγαζιά -ειδικά τα μικρότερα- που θα αναγκαστούν να κλείσουν, δεν έχουμε 14 μέρες καραντίνα (αλλά μόλις 5), έχουμε ένα υπερμεταδοτικό στέλεχος με μειωμένη δυνατότητα ανίχνευσης από τα γρήγορα τεστ, έχουμε ανοιχτά σχολεία με πολυπληθή τμήματα, χωρίς την «καραμέλα» της προηγούμενης περιόδου, την τηλεκπαίδευση, και χιλιάδες ελλείψεις σε υγειονομικό προσωπικό είτε από νόσηση είτε από… αναστολή.
Η «πρώτη γραμμή» του Δημοσίου κι από πίσω το χάος
Διασφάλιση της λειτουργίας των υπηρεσιών «πρώτης γραμμής», με αντικατάσταση τυχόν νοσούντων υπαλλήλων από συναδέλφους τους προερχόμενους από υπηρεσίες της ίδιας οργανωτικής δομής. Σε αυτό το πνεύμα θα κινηθεί η λειτουργία του «στενού» δημόσιου τομέα την (τρέχουσα) περίοδο επικράτησης της μετάλλαξης Ομικρον.
Τα κατά τόπους υπουργεία ανταποκρίθηκαν εμπρόθεσμα στο εξαιρετικά επείγον αίτημα του υπουργείου Εσωτερικών, ενημερώνουν πηγές της Βασ. Σοφίας, συντάσσοντας εφεδρικά πλάνα λειτουργίας των υπηρεσιών τους. Κατά τις οδηγίες του -αρμόδιου για τη Δημόσια Διοίκηση- υπουργείου Εσωτερικών, στα εν λόγω «plan b» καταγράφονται ως υπηρεσίες «πρώτης γραμμής», δηλαδή κυρίως οι πιο κρίσιμες για την εξυπηρέτηση των πολιτών υπηρεσίες, όσες έχουν εργασίες που διέπονται από συγκεκριμένες προθεσμίες και όσες έχουν πιο επιτελικό-συντονιστικό χαρακτήρα: για παράδειγμα, το υπουργείο Εσωτερικών θα διασφαλίσει τη λειτουργία/στελέχωση του Τμήματος Πειθαρχικής Ευθύνης και Δεοντολογίας, που είναι και το αρμόδιο για την έκδοση των εγκυκλίων που αποστέλλονται σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες. Στο ενδεχόμενο κρουσμάτων στις παραπάνω υπηρεσίες, όσοι νοσήσουν θα αντικατασταθούν από το «προσωπικό ασφαλείας» που έχει οριστεί στα εφεδρικά πλάνα ή/και από άλλες προσωρινές μετακινήσεις.
Υπάρχει το ενδεχόμενο «κατάρρευσης» της λειτουργίας κάποιων δημόσιων υπηρεσιών λόγω έξαρσης κρουσμάτων; «Οχι στις υπηρεσίες πρώτης γραμμής» είναι η απάντηση πηγών του υπουργείου Εσωτερικών. Ορισμένες υπηρεσίες θεωρείται ότι δύνανται να λειτουργήσουν με λιγότερους υπαλλήλους για ένα σύντομο διάστημα, μιας και η έκδοση μιας σειράς πιστοποιητικών που ζητούν οι πολίτες μπορεί πλέον να γίνεται ηλεκτρονικά, ενώ ο περιορισμός της περιόδου απομόνωσης ενός κρούσματος στις 5 ημέρες και η τήρηση των μέτρων προστασίας (μάσκες, αποστάσεις κ.λπ.) στους χώρους εργασίας, κατά το υπουργείο, καθιστούν «μαθηματικά αδύνατο» το ενδεχόμενο να μείνουν κάποιες υπηρεσίες χωρίς προσωπικό σε κάποια φάση της πανδημίας.
Όσον αφορά τις υπηρεσίες των δήμων, η εξάπλωση της Όμικρον δεν μοιάζει να έχει προκαλέσει ιδιαίτερες ανησυχίες. Μέλημα των δημοτικών αρχών, όπως τονίζουν αυτοδιοικητικά στελέχη στην «Εφ.Συν.», είναι να διατηρηθεί η εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών καθαριότητας και αποκομιδής απορριμμάτων: με δεδομένο ότι πρόκειται για εργασίες που γίνονται σε εξωτερικό χώρο, οι δημοτικές αρχές δεν θεωρούν πιθανή μια έξαρση στις συγκεκριμένες υπηρεσίες.
Προς το παρόν σε στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης ή συνδικαλιστικούς εκπροσώπους των υπαλλήλων δεν έχουν σταλεί αναφορές για μαζικά κρούσματα σε υπηρεσίες του «στενού» δημόσιου τομέα. Ωστόσο, μιλώντας στην «Εφ.Συν.» ο προεδρεύων της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ, Δ. Μπράτης, υπογραμμίζει την ανάγκη προληπτικών μέτρων: δωρεάν τακτικά τεστ στους δημόσιους υπαλλήλους, ειδικά σε όσους εργάζονται σε υπηρεσίες που έχουν συναλλαγές με το κοινό, εξυπηρέτηση των πολιτών με ηλεκτρονικό τρόπο έστω για ένα σύντομο διάστημα και τήρηση όλων των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων.
Την ανάγκη για πλήρη εφαρμογή της τηλεργασίας σε όλες τις υπηρεσίες που το επιτρέπει η φύση του αντικειμένου τους έχει τονίσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Αν και τα κυβερνητικά μέτρα έχουν προβλέψει εφαρμογή της τηλεργασίας στο Δημόσιο με ανώτατο όριο το 50% των υπαλλήλων, υπάρχει πλήθος διαμαρτυριών εργαζομένων ότι το μέτρο εφαρμόζεται ανά περιπτώσεις σε χαμηλότερα ποσοστά ή και καθόλου.
Το νομοθετικό πλαίσιο του υπουργείου Εσωτερικών για την τηλεργασία στο Δημόσιο έχει μεν ψηφιστεί προ μηνών, εκκρεμεί όμως η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των τηλεργαζομένων. Σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο, το Διάταγμα είναι υπό την επεξεργασία της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Εκτιμάται ότι θα εκδοθεί ώς τα τέλη Γενάρη και αμέσως, σύμφωνα με το υπουργείο, θα εφαρμοστούν οι προβλέψεις του νομοσχεδίου.
Η Όμικρον γονατίζει τους υγειονομικούς
Εκρηκτική αύξηση εισαγωγών ασθενών με Covid και πολλαπλά κρούσματα μεταξύ του υγειονομικού προσωπικού -περισσότερα από κάθε άλλη φορά σε όλη διάρκεια της πανδημίας- συνθέτουν την εικόνα στα νοσοκομεία της χώρας, που ετοιμάζονται με τρόμο να δεχθούν το νέο κύμα ασθενών μετά τις γιορτές.
Συνολικά σε όλη τη χώρα οι υγειονομικοί που νοσούν ξεπερνούν τους 2.500, εκ των οποίων οι 1.200 βρίσκονται μόνο στην Αττική (πηγή ΠΟΕΔΗΝ). Περίπου 64 υγειονομικοί εργαζόμενοι του «Γεννηματάς», 55 εργαζόμενοι του Νοσοκομείου «Σωτηρία», 66 του ΚΑΤ και 37 υγειονομικοί του «Αγίου Σάββα» βρίσκονταν σε καραντίνα μέσα στη βδομάδα. Τα νούμερα είναι μαθηματικά βέβαιο πως θα αυξηθούν. Αναζητούμε αν υπάρχει έστω και την ύστατη ώρα κάποιο σχέδιο.
«Εχουμε σχέδιο αλλά και εναλλακτικό σενάριο για την ενίσχυση του ΕΣΥ, αν έχουμε μεγάλα ποσοστά νοσούντων υγειονομικών», τόνιζε την Τετάρτη σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο Θ. Πλεύρης στην προσπάθειά του να πείσει για το αμερικανικό μοντέλο της πενθήμερης καραντίνας των υγειονομικών.
Με χιλιάδες υγειονομικούς εκτός μάχης, η κυβέρνηση στρέφεται πλέον σε ακριβοπληρωμένες «επιτάξεις» κλινών από ιδιωτικές κλινικές και επιστρατεύσεις ιδιωτών γιατρών. Mια επικερδής συμφωνία με τον Σύνδεσμο Ελληνικών Κλινικών, με την οποία ο ιδιωτικός τομέας στην Αθήνα θα δώσει 10-15% των απλών κλινών του για νοσηλείες Covid περιστατικών, δηλαδή 300-400 κλίνες. Αυτό σε συνδυασμό με την ημιαπασχόληση ιδιωτών γιατρών, που θα μπουν χωρίς την κατάλληλη εμπειρία στα δημόσια νοσοκομεία και είναι αμφίβολο αν μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά.
Την ίδια στιγμή ξεκινούν οι επιτάξεις ολόκληρων νοσοκομειακών ορόφων για την αντιμετώπιση περιστατικών Covid. Με επείγον επιχειρησιακό πλάνο, το υπουργείο Υγείας και η 1η ΥΠΕ αιτούνται από νοσοκομεία της Αττικής να μετατρέψουν και άλλες κλίνες σε κλίνες για Covid περιστατικά, στερώντας κρεβάτια από άλλους ασθενείς, με όποιες επιπτώσεις αυτό συνεπάγεται για την παραμελημένη επί δύο χρόνια λοιπή νοσηρότητα.
Το Νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός» ρίχτηκε στη μάχη της πανδημίας με 10 ειδικευμένους παθολόγους. Γιατρός του νοσοκομείου (τα στοιχεία του στη διάθεση της εφημερίδας) μιλά στην «Εφ.Συν.» και περιγράφει την εξωφρενική συνθήκη των τελευταίων εβδομάδων, τη δραματική αύξηση της προσέλευσης ασθενών και την υπερμετάδοση της μετάλλαξης Ομικρον σε ασθενείς και υγειονομικό προσωπικό: «Δέκα γιατροί όλοι κι όλοι για να επιβλέπουν καθημερινά 180 κλίνες, 50 Covid και 130 μη Covid. Στο κέντρο της Αθήνας, σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο, η αναλογία ασθενών-γιατρών είναι τραγική, όχι απλά επικίνδυνη. Υπάρχουν 12 κενές οργανικές θέσεις γιατί ακόμη δεν έχουν γίνει προσλήψεις, ενώ οι εισαγωγές καθημερινά αυξάνονται».
Τις τελευταίες μέρες έχουν νοσήσει συνολικά 60-70 γιατροί του νοσοκομείου: «Οι εργαζόμενοι αρρωσταίνουν, φεύγουν, έρχονται, κολλάνε τους επόμενους, φεύγουν και εκείνοι. Ερχονται πίσω την πέμπτη μέρα για να δουλέψουν μέσα στο χαώδες περιβάλλον του νοσοκομείου, γιατί αλλιώς, χωρίς εργατικά χέρια, το σύστημα θα καταρρεύσει. Η Ομικρον μεταδίδεται πανεύκολα και είμαστε εξοντωμένοι, τόσο που είναι δεδομένο πως θα γίνει ένας λάθος χειρισμός στη μάσκα ή τον εξοπλισμό και θα κολλήσουμε. Με αλυσιδωτές εφημερίες και εξαντλημένους οργανισμούς, ζαλιζόμαστε από τη δίψα και την κόπωση».
Η πενθήμερη καραντίνα χαρακτηρίστηκε από την ΟΕΝΓΕ οδηγία «αντιεπιστημονική, αντεργατική και επικίνδυνη», η οποία «εκδόθηκε με κριτήριο “τις αντοχές της οικονομίας” και με μοναδικό σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κράτους, της κυβέρνησης και της μεγαλοεργοδοσίας». Τόνιζε, μάλιστα, πως το CDC των ΗΠΑ αναθεώρησε τις οδηγίες και πλέον συνιστά απαραίτητα αρνητικό τεστ για την επιστροφή στην εργασία των ασυμπτωματικών εργαζομένων μετά το πενθήμερο, με την Ομοσπονδία να απαιτεί την άμεση απόσυρση της οδηγίας του υπουργείου Υγείας και του ΕΟΔΥ.
Αλλά και η επιστράτευση αυτοαπασχολούμενων γιατρών, στους οποίους, σύμφωνα με την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας, θα σταλούν φύλλα πορείας ως τη Δευτέρα, δεν αποτελεί λύση, όσο και αν η κυβέρνηση προωθεί το μέτρο ως το μαγικό ραβδί για την αποσυμπίεση του συστήματος υγείας. Όχι μόνο δεν καλύπτονται οι χιλιάδες κενές οργανικές θέσεις που παραμένουν σαν ανοιχτή πληγή, αλλά, όπως τονίζει ο συνομιλητής μας από τον «Ερυθρό Σταυρό», «οι ιδιώτες γιατροί που έρχονται πρακτικά δεν έχουν την εμπειρία που απαιτείται για να καλύψουν τη δική μας δουλειά στα επείγοντα ιατρεία».
Έμπειροι διευθυντές ΕΣΥ, όπως ο Χρήστος Στεφανίδης («Ιπποκράτειο» Θεσσαλονίκης), ξεκαθαρίζουν πως η επιστράτευση ιατρών από τον ιδιωτικό τομέα δεν μπορεί, άμεσα, να λύσει κανένα πρόβλημα που προκύπτει από την απουσία των νοσοκομειακών, καθώς δεν μπορούν να προσαρμοστούν στην εξειδικευμένη λειτουργία των νοσοκομείων, πόσο μάλλον στις πτέρυγες Covid, όπως φάνηκε από τους προηγούμενους επιστρατευθέντες γιατρούς (βλ. συνέντευξη σελ. 17).
Με την έξαρση της πανδημίας να τσακίζει τους υγειονομικούς, ο Μιχάλης Γιαννάκος, πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, τονίζει στην «Εφ.Συν.» την ανάγκη προληπτικού ελέγχου κάθε βδομάδα. «Η κατάσταση είναι τραγική. Συνάδελφοι που έρχονται σε επαφή με θετικά κρούσματα υποβάλλονται σε τεστ και μέχρι την έκδοσή του συνεχίζουν να μεταδίδουν τον ιό. Αλλοι, λόγω της πενθήμερης καραντίνας, έρχονται με ενεργή νόσο μέσα στα νοσοκομεία. Σε κάθε νοσοκομείο της Αττικής δεκάδες εργαζόμενοι νοσούν. Με τα εμβόλια να συμβάλλουν στην ηπιότερη -πολλές φορές ασυμπωματική- νόσο είναι σχεδόν αδύνατο να ελέγξεις τη διασπορά. Χωρίς προληπτικό έλεγχο, ουσιαστικά δεν έχουμε την πραγματική εικόνα. Οι υγειονομικοί έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά πλέον, βλέπουν έναν νέο Γολγοθά με τσακισμένο ηθικό και ένα προσωπικό που συνεχώς χάνεται».
