Το σοκ που προκαλούν τα χθεσινά 21.657 κρούσματα και οι 635 διασωληνωμένοι υποχρεώνουν την κυβέρνηση να «φέρει μπροστά» τα μέτρα που ανακοίνωσε μόλις προχθές ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης, κάτι που αναμένεται να γίνει σήμερα, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Την ίδια ώρα η κυβέρνηση καλείται να απαντήσει με τρόπο πειστικό στα «πυρά» της αντιπολίτευσης, η οποία την κατηγορεί για καθυστέρηση στη λήψη μέτρων προστασίας και για «μπρος-πίσω» στις αποφάσεις της για την αντιμετώπιση του νέου πανδημικού κύματος, το οποίο απειλεί να τινάξει στον αέρα κάθε υγειονομικό και άλλον σχεδιασμό. Η αλήθεια είναι ότι και στο παρελθόν η κυβέρνηση έχει δείξει ότι μπροστά στα επιστημονικά δεδομένα και τις προβολές που κάνουν οι επιστήμονες δεν παρουσιάζει την απαιτούμενη αποφασιστικότητα για τη λήψη άμεσων μέτρων, τα οποία θα μπορούσαν να κάνουν πιο ήπιες τις συνέπειες των κυμάτων της πανδημίας.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός εμμέσως πλην σαφώς παραδέχθηκε ότι πέρυσι τον Οκτώβριο δεν ελήφθησαν έγκαιρα τα απαραίτητα περιοριστικά μέτρα στη Θεσσαλονίκη, με αποτέλεσμα η βόρεια Ελλάδα να ζήσει ένα πραγματικό δράμα με χιλιάδες νεκρούς από Covid-19 και τα νοσοκομεία της περιοχής να… στενάζουν από το βάρος.
Τα ίδια έγιναν και τον Νοέμβριο του 2020, καθώς τα μέτρα πάρθηκαν όταν ο ιός είχε εξαπλωθεί στην κοινότητα, με αποτέλεσμα ένα λοκντάουν μερικών εβδομάδων – όπως προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός – να φθάσει σε διάρκεια μέχρι την άνοιξη και να προκαλέσει τεράστια προβλήματα στην κοινωνία και την οικονομία.
Μέτρα… κατόπιν εορτής
Λίγο – πολύ το ίδιο μοτίβο έχουμε και τώρα, με την κυβέρνηση να λαμβάνει μέτρα κυριολεκτικά… κατόπιν εορτής, καθώς είναι προφανές ότι το τσουνάμι των κρουσμάτων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στις εξόδους πριν από τα Χριστούγεννα, για ψώνια ή και για διασκέδαση, με αποτέλεσμα η διασπορά της παραλλαγής Όμικρον να επιταχυνθεί.
Ακόμα και τώρα, μπροστά στον κίνδυνο να χαθεί ο έλεγχος της πανδημίας και να… κλατάρει το ΕΣΥ (ακόμα κι αν η Όμικρον είναι πιο ήπια από πλευράς νόσησης, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα προκαλέσει πίεση), η κυβέρνηση δείχνει διστακτική να προχωρήσει στη λήψη μέτρων «εδώ και τώρα», προκειμένου να φρενάρει τον… χαμό.
Αντιθέτως, την περασμένη Δευτέρα ο Πλεύρης προσδιόρισε την έναρξη εφαρμογής των νέων μέτρων μετά την Πρωτοχρονιά (από 3 έως 16 Ιανουαρίου), μοιάζοντας να «δίνει τράτο» για ακόμα μια πιο «χαλαρή» περίοδο με εξόδους και ρεβεγιόν, η οποία, όμως, νομοτελειακά θα επιδεινώσει την επιδημιολογική εικόνα της χώρας.
Επείγουσα αλλαγή σχεδίων
Φυσικά η πραγματικότητα έχει τον τρόπο να «τινάζει στον αέρα» κάθε σχεδιασμό και έτσι, ενώπιον της εκρηκτικής και άκρως επικίνδυνης αύξησης των κρουσμάτων, η κυβέρνηση δείχνει έτοιμη να φέρει τα μέτρα νωρίτερα, μήπως και προληφθούν τα χειρότερα για το επόμενο διάστημα και το ΕΣΥ δεν καταρρεύσει τελείως.
Ούτως ή άλλως, η μελέτη Τσιόδρα – Λύτρα (που ακόμα δεν έγινε επισήμως γνωστό ποιος από την κυβέρνηση την παρέλαβε) έχει καταδείξει ότι με 400 άτομα διασωληνωμένα στις ΜΕΘ το σύστημα αρχίζει να ρετάρει, πόσο μάλλον όταν ο αριθμός των ασθενών στις μονάδες είναι πολύ μεγαλύτερος και εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κι άλλο.
Μπροστά στα δραματικά δεδομένα ο Γιάννης Οικονόμου είπε ότι η κυβέρνηση περιμένει σήμερα την εισήγηση της επιτροπής για την επίσπευση των μέτρων, λέγοντας ότι «σταθμίζουμε τα δεδομένα, περιμένουμε αύξηση στα κρούσματα και για τον λόγο αυτόν βρισκόμαστε όλοι σε εγρήγορση. Μετά τις εισηγήσεις, θα πάρουμε τις κατάλληλες αποφάσεις σε ενδεδειγμένο χρόνο». Παράλληλα παραδέχθηκε ότι «η παραλλαγή Όμικρον εξελίσσεται ραγδαία και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Η μεγάλη αύξηση κρουσμάτων δεν φέρνει αντίστοιχη αύξηση σε κρούσματα και νοσηλείες. Περιμένουμε και στην Ελλάδα αύξηση κρουσμάτων και θα πιεστεί το σύστημα Υγείας».
Πιο μπροστά τα μέτρα
Νωρίτερα ο Πλεύρης είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο τα νέα μέτρα – που αφορούν κυρίως την εστίαση και τη διασκέδαση, αλλά και τις αθλητικές εκδηλώσεις – να εφαρμοστούν νωρίτερα από τις 3 Ιανουαρίου, λέγοντας ότι αναμένονται οι συστάσεις της επιτροπής και ότι περιμένουν τα κρούσματα των δύο ημερών.
Κι αυτός παραδέχθηκε ότι στην Αττική, πλέον, μιλάμε για 200% – 300% αύξηση κρουσμάτων ημερησίως, άρα δεν έχουμε να κάνουμε πλέον με τη Δέλτα. «Η Δέλτα δεν έδινε αυξήσεις πάνω από 10% με 15%» ανέφερε και πρόσθεσε πως πλέον είναι ξεκάθαρο ότι η Όμικρον είναι κυρίαρχη και μέσα στο επόμενο δεκαήμερο θα μας απασχολεί μόνο αυτή. Ο υπουργός Υγείας εξήγησε ότι «έχουμε δύο στοχεύσεις: εάν χρειαστεί να μεταφερθούν τα μέτρα νωρίτερα, κάτι που θα μας πει η επιτροπή αύριο Τετάρτη στη συνεδρίασή της εκτιμώντας δεδομένα και τα κρούσματα σήμερα και αύριο και να πείσουμε τον κόσμο, εάν θεωρεί ότι έχει εκτεθεί, ακόμα κι αν δεν έχει συμπτώματα, να μην έρθει σε επαφή με άτομα με μεγαλύτερη ηλικία στο οικογενειακό τραπέζι της Πρωτοχρονιάς».
Πάντως, σημείωσε ότι δεν υπάρχει εισήγηση από την επιτροπή που να κατευθύνεται στη λογική νέων ή περισσότερων μέτρων, πέρα από αυτά που εξήγγειλε ο ίδιος τη Δευτέρα, και ανακοίνωσε, εκ παραλλήλου, ότι η επιτροπή εξετάζει τη μείωση του διαστήματος της καραντίνας στις 5 από τις 10 ήμερες για τους ασυμπτωματικούς ασθενείς κατά τα πρότυπα της Αμερικής.
Εξορκίζοντας το λοκντάουν
Επίσης, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι ο Πλεύρης «εξόρκισε» άλλη μια φορά το ενδεχόμενο λοκντάουν (η κυβέρνηση με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έχει ξεκαθαρίσει, άλλωστε, ότι χρήματα για περαιτέρω ενισχύσεις σε περίπτωση καραντίνας δεν υπάρχουν), λέγοντας πως «αν δούμε ότι τα δεδομένα αλλάζουν, θα υπάρχει και μεγαλύτερη ένταση των μέτρων, αποκλείοντας όμως γενικευμένες καταστάσεις όπως είχαμε στο παρελθόν».
Υπενθυμίζεται ότι μόλις προχθές ο υπουργός Υγείας είχε εξαγγείλει νέα μέτρα που θα εφαρμόζονταν από τις 3 Ιανουαρίου. Αυτά είναι:
● Υποχρεωτική χρήση μάσκας υψηλής αναπνευστικής προστασίας ή διπλή μάσκα σε σούπερ μάρκετ και ΜΜΜ και στο προσωπικό των χώρων εστίασης.
● Η διασκέδαση θα λειτουργεί έως τις 12 τα μεσάνυχτα αποκλειστικά για εμβολιασμένους, χωρίς δυνατότητα όρθιων και έως έξι άτομα σε κάθε τραπέζι. Ακόμα επιτρέπεται η μουσική, σε περίπτωση όμως παραβίασης των μέτρων, θα επιβάλλεται απαγόρευση.
● Στα γήπεδα, περιορισμός στο 10% με ανώτατο όριο τα 1.000 άτομα. Αν δεν τηρηθούν τα μέτρα, όλοι οι αγώνες θα γίνουν κεκλεισμένων των θυρών.
● Σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων μόνο επισκεπτήριο με PCR και το ίδιο και σε νοσοκομεία.
● Τηλεργασία σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα έως 50% και κυλιόμενο ωράριο. Θα εφαρμόζεται ανάλογα με τις δυνατότητες της κάθε υπηρεσίας.
Πίσω από τις προβλέψεις
Από την άλλη, πρέπει να σημειωθεί ότι άλλη μια φορά η κυβέρνηση μοιάζει να έρχεται πίσω από τα γεγονότα, καθώς ήδη εδώ και κάμποσες ημέρες ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης προειδοποιούσε για το «τσουνάμι» των κρουσμάτων, λόγω εορταστικής χαλάρωσης και Όμικρον.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι πλέον ο καθηγητής έβγαλε από την εξίσωση το ενδεχόμενο λοκντάουν – το οποίο η κυβέρνηση απορρίπτει μετά… βδελυγμίας – και κατέθεσε πρόταση με δέσμη μέτρων διάρκειας δύο μηνών, όπως η καθυστέρηση για μια εβδομάδα στο άνοιγμα των σχολείων, κάτι που προς το παρόν η κυβέρνηση απορρίπτει.
Να σημειωθεί, επίσης, ότι και ο καθηγητής Πνευμονολογίας Νίκος Τζανάκης είχε προειδοποιήσει ότι Τρίτη με Τετάρτη οι επιστήμονες αναμένουν «έκρηξη» των κρουσμάτων, αναφέροντας μάλιστα ότι δεν αποκλείεται να δούμε ακόμα και 15 ή και 20.000 κρούσματα, κάτι που προφανώς επιβεβαιώνεται.
Το «μεγάλο στοίχημα» του ΕΣΥ
Πλέον το μεγάλο στοίχημα είναι οι αντοχές του ΕΣΥ: παρά το γεγονός ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υποστήριξε ότι «κανείς στη νεοελληνική ιστορία δεν έκανε περισσότερα για το ΕΣΥ σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα και σε συνθήκες τόσο μεγάλης πίεσης», η πραγματικότητα είναι ότι το σύστημα Υγείας μπαίνει στο νέο κύμα της πανδημίας εξαιρετικά πιεσμένο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο διευθυντής της ΜΕΘ του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου στη Θεσσαλονίκη Νίκος Καπραβέλος περιέγραψε με άκρως μελανά χρώματα την κατάσταση που επικρατεί στο σύστημα, λέγοντας ότι «έχουμε 650, δεν έχω σήμερα πού να βάλω τους ασθενείς αν έρθουνε με κορωνοϊό ή χωρίς κορωνοϊό, δηλαδή είναι γεμάτη». Στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι τυχαίο ότι ορισμένοι από τους ειδικούς εισηγούνται την επαναφορά του μέτρου των τοπικών λοκντάουν, ειδικά σε περιοχές με αυξημένη νοσηρότητα και ιδιαίτερα πιεσμένες τις δομές υγείας. Ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο LSE Ηλίας Μόσιαλος σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «θα μπορούσε να γίνει τοπικό λοκντάουν… σε μια περιοχή αν ξεφύγει η κατάσταση και οι αντοχές δεν είναι πάρα πολύ μεγάλες».
Σε αυτό το περιβάλλον, η κυβέρνηση καλείται να δείξει από τη μία ότι μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που το νέο πανδημικό κύμα θέτει και από την άλλη ότι τα «πυρά» που δέχεται από την αντιπολίτευση για ατολμία και απίσχναση του ΕΣΥ είναι άδικη. Ωστόσο, όπως είπε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην Κριστιάν Αμανπούρ, «the proof is in the pudding», ή, ελληνιστί, «ιδού η Ρόδος…».
