Απόψεις Πολιτισμός

“Ο Άγιος Νικόλαος σ’ Ανατολή και Δύση” / γράφει η Ειρήνη Δασκιωτάκη

Ο Ναός του Αγίου Νικολάου στα Μύρα της Λυκίας
————-

Ειρήνη Δασκιωτάκη

Από τα χρυσά στάχυα του καλοκαιριού, και τα φθινοπωρινά χρυσάνθεμα, στα χρυσά μήλα των Εσπερίδων, και στον χειμώνα!

Ο Χειμώνας, η τελευταία εποχή του χρόνου που όμως εμπεριέχει την πρώτη ημέρα του χρόνου, γεμάτος γιορτές και εθιμικές τελετές.

Μπαίνει με τα Νικολοβάρβαρα και τον Δεκέμβρη, τον Χριστουγεννιάτη, που σπρώχνει τον Ήλιο μακριά από τη γη, μέχρι τότε που το φως της γέννησης του Χριστού μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο,  θα μεγαλώσει τις μέρες του .

Τον Δεκέμβρη  έχουν τελειώσει σχεδόν όλες οι αγροτικές δουλειές, η μέρα είναι μικρή, το σκοτάδι πολύ και ο καιρός κρύος.

Γι’ αυτό και η παροιμία: «Του Δεκέμβρη η μέρα , καλημέρα – καλησπέρα!»

Να ‘μαστε λοιπόν στον χειμώνα και 6 Δεκεμβρίου σήμερα!

Ο Άγιος Νικόλαος γιορτάζει !
Θαλασσινός Άγιος, προστάτης των ναυτικών, κυρίαρχος  των ανέμων και των καιρών που κάνουν τη θάλασσα ανήμερο θεριό μα και αγαθό ήρεμο αρνάκι.
Σαν τον μυθικό Ποσειδώνα με τη θαυματουργή τρίαινά του …

Ένα εκκλησάκι σε κάθε παραλία της Ελλάδας, σε κάθε νησί υπάρχει αφιερωμένο από τους θαλασσινούς στη μνήμη του.

«Θαλασσινέ μου Άγιε, καλέ μου Άη Νικόλα,
Εφτά κεράκια σου ‘φερα και σου τ’ ανάβω όλα…
Θα ‘ρχομαι τώρα τακτικά ν’ ανάβω το καντήλι,
Γι’ αυτόν που έφυγε προχθές κουνώντας το μαντήλι.»
…………………………………………………………
(Από τα « Αμοργιανά» Μάρτιος 2007)

«Ναύτη τον λένε στο Γαλαξίδι, Θαλασσίτη στη Χίο και στην Πάρο, Αρμυρή στη Μάνη.

Τα τάματα των ναυτικών στις εκκλησίες του είναι ομοιώματα καραβιών και κρέμονται από τις εικόνες του Αγίου, τις πολυάριθμες εικόνες που βρίσκονται σε όλο τον ελληνικό θαλασσινό και στεριανό χώρο.» (πηγή: Γεώργιος Αικατερινίδης, Δρ Φιλολογίας)

Στη Βέροια, έχουμε αρκετούς  ναούς αφιερωμένους στον Άγιο Νικόλαο  κι ας είμαστε στεριανοί… Η θάλασσα όμως ήταν πολύ κοντά κάποτε και το μαρτυρά η ιστορία της Γης…

Η αγιογραφία είναι του βεροιώτη αγιογράφου Συμεών Ματσκάνη

«Προστατεύει  ο Άγιος όχι μόνον τους ναυτικούς, αλλά  και όλους αυτούς που χρειάζονται κάποιον να τους «κυβερνήσει»: ορφανά παιδιά, ανύπαντρα κορίτσια, φτωχούς….
Επισκέπτονταν μυστικά τους φτωχούς και μοίραζε πουγκιά με χρήματα για να τους βοηθήσει.

Για αυτό και τον προσφωνούν ως Άγιο Νικόλαο των μοιρών.

Παρετυμολογία μάλλον του ονόματος της πόλης όπου έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, που ήταν τα Μύρα της Λυκίας.

»(πηγή: Γεώργιος Αικατερινίδης, Δρ Φιλολογίας)

«Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε το 270 μΧ. στα Πάταρα της Λυκίας στη Μικρά Ασία από γονείς Έλληνες, ευσεβείς Χριστιανούς.

Από πολύ νωρίς έμεινε ορφανός και από τους δύο γονείς του  κληρονομώντας μεγάλη περιουσία… Νέος ακόμη,  επισκέφτηκε κάποια στιγμή ως προσκυνητής τους Αγίους Τόπους.

Καθώς επέστρεφε με καράβι στην πατρίδα του μαζί με άλλους προσκυνητές, ο καιρός άλλαξε.

Έπιασε μεγάλη φουρτούνα!

Φόβος άρχισε να κυριαρχεί καθώς το καράβι κλυδωνιζόταν από τα κύματα .

Ο Άγιος τότε με θαυμαστό τρόπο κόπασε τους ανέμους και γαλήνεψε τη θάλασσα.

Έτσι σώθηκαν όλοι και όταν έφτασε στα Πάταρα, έγινε ιερέας  αφού πρώτα μοίρασε την περιουσία του…

Αργότερα αναγορεύθηκε σε αρχιεπίσκοπο των Μύρων της Λυκίας.

Από τη θέση αυτήν  προστάτευσε φτωχούς και άπορους, ίδρυσε νοσοκομεία και φιλανθρωπικά ιδρύματα.

Εκοιμήθη στις  6 Δεκεμβρίου  το 343 μ.Χ. στα Μύρα  όπου οι Χριστιανοί, μέχρι που άρχισαν πόλεμοι οδυνηροί, επισκέπτονταν τον τάφο του.
Μέσα στην αναταραχή των πολέμων βρήκαν την ευκαιρία, την άνοιξη του 1087, ναυτικοί από το Μπάρι και πήραν το μεγαλύτερο μέρος των λειψάνων του και τα μετέφεραν σε αυτήν την πόλη της Ν.Α. Ιταλίας, όπου έκτισαν και ναό στη μνήμη του.

Οι Βυζαντινοί μίλησαν τότε για «ιερή κλοπή.»

Οι Βενετοί, στη συνέχεια, στην  Α’ Σταυροφορία (1096 – 1099) πέρασαν από τα Μύρα , αφαίρεσαν και τα υπόλοιπα οστά και τα μετέφεραν στη Βενετία, στις 6 Δεκεμβρίου του 1100.

Τα οστά του τοποθετήθηκαν στο ναό Σαν Νικολό Ντι Λίντο, στο μακρόστενο νησάκι του Λίντο  μήκους 15 χμ που χώριζε τη λιμνοθάλασσα της Βενετίας από την Αδριατική θάλασσα.» (πηγή: Βικιπαίδεια)

«Είναι από τους πιο σηµαντικούς αγίους της Καθολικής Εκκλησίας.
Μετά τη µεγάλη µετανάστευση των Ιταλών στην Αµερική, ο Άγιος των παιδιών και των φτωχών Saint Nicholas, έγινε Santa Claus, και η χριστιανική συνήθεια να μοιράζονται δώρα στα παιδιά κατά την ημέρα της γιορτής του, στην Ιταλία,  μεταφέρθηκε σε όλον το δυτικό κόσμο.


Ταυτίστηκε αργά και σταθερά ο Άγιος Νικόλαος με τον Άγιο Βασίλη.  Έτσι, η πίστη στον Άγιο Νικόλαο και ο µύθος του ευτραφούς Σάντα Κλάους που µοιράζει δώρα στα παιδιά εµπλουτίστηκαν µε αρχαίους µύθους από τους βόρειους λαούς µε αποτέλεσµα να δηµιουργηθεί µια όµορφη ιστορία για παιδιά, την οποία λατρεύουν και οι µεγάλοι.

Σε πολλά χωριά της Αυστρίας και της Βόρειας Ιταλίας, στη γιορτή του Αγίου Νικολάου στις 6 ∆εκεµβρίου, τα παιδιά κρεµούν τη νύχτα τις κάλτσες τους µε γλυκά για τον αγαπηµένο άγιο.

Στις παγωµένες σκανδιναβικές χώρες, η φιγούρα του Αγίου Νικολάου αναµίχθηκε µε τις παγανιστικές παραδόσεις και το τοπικό φολκλόρ.

Ο Tomte, μυθικό ξωτικό, πήρε πολλά χαρακτηριστικά του Σάντα Κλάους και µέχρι το τέλος του 19ου αιώνα η φιγούρα του καλού, γέρικου ξωτικού-Σάντα, που είχε λάβει πλέον πιο ανθρώπινη και οικεία µορφή, είχε εξαπλωθεί στη Σουηδία, στη Νορβηγία και τη Φινλανδία.»
(πηγή: ΘΕΜΑ Μ ιχάλης Στούκας , Saint Nicholas, της Δυτικής Εκκλησίας 06/12/2017)

«Το 1930 ο Φρεντ Μίζεν ζωγράφισε στον τοίχο του διάσημου πολυκαταστήματος Famous Barr τη μορφή ενός ανθρώπου ντυμένου με κόκκινη στολή να πίνει «Coca cola».
Έτσι με αφορμή αυτήν τη διαφήμιση , ο Άγιος Νικόλαος …φόρεσε κόκκινο κοστούμι!

Την παραμονή των Χριστουγέννων, “περιμένουν” τον Άγιο Βασίλη ή τον Santa Claus που μαζί του  η γιορτή έχει ξεφύγει από κάθε τι θρησκευτικό και είναι πλέον ένα από τα ισχυρότερα εμπορικά ατού.

Μεταλλάχθηκε στην Αμερική, στα εργαστήρια της «Coca Cola» και γεννήθηκε ένας νέος άγιος, ο Αϊ-Βασίλης που καμιά σχέση δεν έχει πλέον ούτε με τον Αϊ-Νικόλα ούτε με το Βασίλειο το Μέγα. Αυτός ο καινούριος άγιος με τη βοήθεια των ΜΜΕ κυριαρχεί στη ζωή μικρών και μεγάλων.»( πηγή: Greek News  Δεκέμβρης 2016 Ηρακλής Καραβάνης)

Όμως εμείς γιορτάζουμε ξεχωριστά τον Άγιο Νικόλαο που ο λαός μας  λέει ότι ασπρίζει τα γένια του καθώς  το κρύο δυναμώνει και πέφτουν χιόνια στα ψηλά.

Μακάρι να γινόταν και με τρόπο θαυμαστό να κατατροπώσει τον δυνάστη ιό που ακόμη φαίνεται ανίκητος…
Ποιος  ξέρει…

καλή εβδομάδα με υγεία!
Χρόνια πολλά σε όσες και όσους γιορτάζουν σήμερα.

Ει. Δα.

banner-article

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ