“Η Αναπηρία σε Κατάσταση Εγκλεισμού”
Είναι κοινά αποδεκτό σχεδόν από όλους, ότι οι γονείς των ατόμων με αναπηρία και τα ίδια τα άτομα που την βιώνουν δεν έχουν την κατάλληλη στήριξη από την Πολιτεία. Είναι όμως αυτό ικανό να στερήσει τη δυνατότητα να υπάρχουν εν δυνάμει πολίτες με αναπηρία επειδή απουσιάζει το Κράτος Πρόνοιας; Πρέπει να εξαφανίσουμε την αναπηρία ή να ενισχύσουμε το Κράτος Πρόνοιας;
Γνωρίζουμε όλοι για την υποστελέχωση προσωπικού σε δομές που αφορούν την Υγεία και την υποχρηματοδότηση τους. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι το άλλοθι για να εφαρμόζονται στις μέρες μας πρακτικές -και μερίδα της κοινωνίας μας να συμφωνεί ή να τις ανέχεται- στο όνομα της δήθεν ασφάλειας των ατόμων που τις υπομένουν. Ο κάθε άνθρωπος είναι από την φύση του κοινωνικό ον και όταν εφαρμόζονται “λύσεις” οι οποίες εμποδίζουν την κοινωνικοποίηση του, αυτομάτως στερούμε την δυνατότητα ανάπτυξης των όποιων δεξιοτήτων του.
Είναι όμως το δομημένο περιβάλλον κατάλληλο για τους ανθρώπους με αναπηρία; Η απάντηση είναι όχι: Η ελληνική πραγματικότητα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της, πλην ελαχίστων τοπικών και αποσπασματικών εξαιρέσεων, δεν προσφέρει πρόσβαση στους ανθρώπους με αναπηρία. Η ελληνική Κοινωνία σαφέστατα από τα χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης κάνει διαχωρισμό ανάμεσα σε μαθητές με κινητικές, νοητικές ή μαθησιακές δυσκολίες με αποτέλεσμα να μην υπάρχει στη πλειοψηφία της κοινωνίας εξοικείωση με ανθρώπους που παρουσιάζουν μη αναμενόμενη σωματική ή νοητική ανάπτυξη. Έτσι δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές οι εξειδικευμένες ανάγκες που κάποιοι συνάνθρωποι μας μπορεί να έχουν, για να επιδιώξουν να ενταχθούν στο παραγωγικό κοινωνικό ιστό. Ο θεσμός των Ειδικών Σχολείων και Ειδικών Δομών εξακολουθεί να παίζει σημαντικό ρόλο προς την κατεύθυνση των διακρίσεων σε μια κοινωνία που διατείνεται ότι πρεσβεύει την ισότητα των ανθρώπων.
Αν και θα θεωρούσαμε αυτονόητο ότι με τη κυριάρχηση της τεχνολογίας θα μειωνόταν το χάσμα ανάμεσα στους ανθρώπους με αναπηρίες και στους ανθρώπους χωρίς αναπηρίες, λόγω του ότι το περιβάλλον είναι δομημένο ως σαν να μην υπάρχει η αναπηρία ως μια άλλη πτυχή της ανθρώπινης φύσης, στην πράξη δεν έχει συμβεί αυτή η μείωση του χάσματος. Ο τομέας της τεχνολογίας δείχνει να εξελίσσεται αυτόνομα χωρίς να έχει πρόσβαση σε αυτή μεγάλο μέρος του γενικού πληθυσμού.
Συνθήκες ανισότητας διαπιστώνουμε και στην αγορά εργασίας. Οι εργοδότες επιθυμούν την συνεργασία τους με ανθρώπους που έχουν αναπηρίες; Δεν είναι λίγες οι φορές που η εξωτερική εμφάνιση καταλαμβάνει κριτήριο επιλογής για την ανάληψη καθηκόντων στα πλαίσια μιας θέσης εργασίας, κάτι που μας ωθεί να πιστεύουμε πως η εμφανής στην εξωτερική εικόνα αναπηρία, είναι ένας ακόμα δυσμενής παράγοντας ως προς το θέμα της εύρεσης εργασίας. Όταν στην ελληνική επικράτεια η ανεργία των ανθρώπων με αναπηρίες ξεπερνά το 50%, τα λόγια περισσεύουν.
Σαν Κοινωνία θέλουμε όμως πραγματικά την αναπηρία κοντά μας, ή θεωρούμε τους ανθρώπους που την έχουν ότι μειονεκτούν σε σύγκριση με αυτούς που δεν την βιώνουν; Επιλέγουμε συντρόφους ανθρώπους με αναπηρίες; Πως θα αντιδρούσαμε στο ενδεχόμενο κάποιος δικός μας άνθρωπος να επέλεγε για σύντροφο του κάποιον ή κάποια με αναπηρία;
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ωθεί τους πολίτες με αναπηρία στην κοινωνική περιθωριοποίηση. Εύλογα πρέπει να αναρωτηθούμε: Η περιθωριοποίηση προκαλείται από την αναπηρία ή από την απουσία της Πολιτείας; Ποιος ευθύνεται για τα απροσπέλαστα πολιτισμικά αγαθά ή αναπηρία ή η Πολιτεία που με την αδιαφορία της θέτει εμπόδια στους ανθρώπους με αναπηρία με αποτέλεσμα να μην έχουν την προσδοκώμενη πρόσβαση σ’ αυτά;
Κοινωνία και πολιτεία οφείλουν να παρέμβουν ενεργά ώστε να αλλάξει δραστικά αυτή η κατάσταση. Δεν αρκούν ειδικές μέρες που θα εξυμνούμε ανθρώπους με αναπηρία, χρειάζεται να κατανοήσουμε πως όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της συνύπαρξης, άσχετα αν σε κάποιες περιπτώσεις αυτό μπορεί να επιτευχθεί ακολουθώντας διαφοροποιημένους τρόπους παρέμβασης.
Εκπαιδευτικός Προσαρμ. Φ.Α. – Προπονητής ΑμεΑ
Ιδρυτής “Εν Σώματι Υγιεί” Α.Σ. ΑμεΑ Βέροιας
