Γιώργης Έξαρχος: Διαδρομές… αυτογνωσίας… 3 / Για τους Γέτες και Σκλαβήνους… Αβάρους και Γήπαιδες

ΓΙΩΡΓΗΣ Σ. ΕΞΑΡΧΟΣ – ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ… ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ… 3

Ο ΦΙΛΟΣΤΟΡΓΙΟΣ (~368-~439), Ο ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ (6ος αι. / θ.582) ΚΑΙ Ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ (τέλη 5ου – αρχές 6ου αι.) ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΕΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΚΛΑΒΗΝΟΥΣ… ΤΟΥΣ ΑΒΑΡΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΓΗΠΑΙΔΕΣ…

«…κεραϊζομένης της Ελλάδος υπό Σκλαβηνών και απανταχόσε αλλεπαλλήλων αυτή επηρτημένων των κινδύνων…»

Η ΑΝΑΠΟΔΕΙΚΤΗ «ΠΡΩΙΜΗ ΚΑΘΟΔΟΣ ΣΛΑΒΩΝ» ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ…

—————–

Συνέχεια, λοιπόν, στις πρωτογενείς πηγές που μαρτυρούν και αποδεικνύουν το γιατί οι Σκλαβήνοι –σε όλες τις αποχρώσεις τους– δεν ήταν Σκλάβοι, αλλά Γέτες.

Γιώργης Σ. Έξαρχος*

Πηγή πρώτη: ΦΙΛΟΣΤΟΡΓΙΟΣ (~368-~439) – Traditio Catholica, Saeculum V, Anni 408-445, Του εν Αγίοις Πατρός Ημών Πρόκλου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, Τα σωζόμενα πάντα. – S. P. N. Procli, Archiepiscopi Constantinopolitani, Opera Omnia… J.-P. Migne… Tomus Unicus, Parisina 1864 – Philostorgius, Historia Ecclesiastica, 459-638.

1ο: «ε. Ότι Ουρφίλαν φησί κατά τούτους τους χρόνους εκ των πέραν Ίστρου Σκυθών (ους οι μεν πάλαι Γέτας, οι δε νυν Γότθους καλούσι) πολύν εις την Ρωμαίων διαβιβάσαι λαόν, δι’ ευσέβειαν εκ των οικείων ηθών ελαθέντας. Χριστιανίσαι δε το έθνος τρόπω τοιώδε· Βασιλεύοντος Ουαλεριανού και Γαλλιήνου, μοίρα Σκυθών βαρεία των πέραν του Ίστρου διέβησαν εις την Ρωμαίων, και πολλήν μεν κατέδραμον της Ευρώπης. Διαβάντες δε και εις την Ασίαν, την τε Γαλατίαν και την Καππαδοκίαν επήλθον, και πολλούς έλαβον αιχμαλώτους, άλλους τε και των κατειλεγμένων τω κλήρω, και μετά πολλής λείας απεκομίσθησαν οίκαδε. Ο δε αιχμάλωτος και ευσεβής όμιλος, συναναστραφέντες τοις βαρβάροις, ουκ ολίγους τε αυτών εις το ευσεβές μετεποίησαν, και τα Χριστιανων φρονείν αντί της Ελληνίδος δόξης παρεσκεύασαν. Ταύτης της αιχμαλωσίας γεγόνεσαν και οι Ουρφίλα πρόγονοι, Καππαδόκαι μεν γένος, πόλεως δε πλησίον Παρνασσού, εκ κώμης δε Σαδαγολθινά καλουμένης. Ο τοίνυν Ουρφίλας ούτος καθηγήσατο της εξόδου των ευσεβών, επίσκοπος αυτών πρώτος καταστάς· κατέστη δε ώδε· Παρά του την αρχήν άγοντος του έθνους επί των Κωνσταντίνου χρόνων εις πρεσβείαν συν άλλοις αποσταλείς (και γαρ και τα τήδε βάρβαρα εθνη υποκέκλιτο τω βασιλεί), υπό Ευσεβίου και των συν αυτώ επισκόπων χειροτονείται των εν τη Γετική Χριστιανιζόντων, και τα τε άλλα αυτών επεμελείτο, και γραμμάτων αυτοίς οικείων ευρετής καταστάς, μετέφρασεν εις την αυτών φωνήν τας Γραφάς απάσας, πλην γε δη των Βασιλειών, άτε των μεν πολέμων ιστορίαν εχουσών, του δε έθνους όντος φιλοπολέμου, και δεομένου μάλλον χαλινού της επί τας μάχας ορμής, αλλ’ ουχί του προς ταύτα παροξύνοντος. Όπερ ισχύν έχει ταύτα ποιείν, σεβάσμιά τε μάλιστα νομιζόμενα, και προς την του Θείου θεραπείαν τους πειθομένους καταρυθμίζοντα. Ιδρύσατο δ’ ο βασιλεύς τον αυτόμολον τούτον λαόν περί τα της Μυσίας χωρία, ως εκάστω φίλον ην· και τον Ουρφίλαν διά πλείστης ήγε τιμής, ως και πολλάκις, Ο εφ’ ημών Μωσής, λέγειν περί αυτού. Λίαν δε ούτος τον άνδρα θειάζει, και της αιρετικής αυτού δόξης εραστήν αυτόν τε και τους υπ’ αυτόν αναγράφει.» (Ό.π., στ. 468-469).

2ο: «γ΄. Ότι Ουάλης, φησίν εκ των Ιλλυριών επί την Κωνσταντινούπολιν αφικόμενος, διά τιμής είχεν Ευδόξιον…» (Ό.π., στ. 568).

3ο: «ιζ΄. Ότι οι πέραν του Ίστρου Σκύθαι, των Ούννων αυτοίς επι-στρατευσάντων, ανάστατοι γεγόνασι, και προς την Ρωμαίων γην προς φιλίαν επεραιώθησαν. Είεν δ’ αν οι Ούννοι, ους οι παλαιοί Νεβρούς επωνόμαζον, και παρά τα Ριπαία κατωκημένοι όρη, εξ ων ο Τάναϊς εις την Μαιώτιδα λίμνην κατασυρόμενος το ρείθρον εκδίδωσιν. Οι δε γε Σκύθαι μεταναστάντες, από του μέτριοι τα πρώτα είναι τοις Ρωμαίοις, εις το ληστεύειν ετράποντο· είτα και πόλεμον ακήρυκτον είλοντο. Ουάλης δε ταύτα πεπυσμένος, εξ Αντιοχείας απαίρει. Και κατά Κωνσταντινούπολιν γεγονώς επί Θράκην ελαύνει. Και μάχη συμπλακείς τοις βαρβάροις, και πολλούς αποβαλών, ανά κράτος φεύγει. Και πάση συσχεθείς αμηχανία και απορία, εν τινι των κατά αγρούς οικημάτων χόρτον φέροντι, συν ολίγοις τοις επομένοις κατακρύπτει εαυτόν. Οι δε βάρβα-ροι καταδιώκοντες, ώσπερ τα άλλα των εν ποσίν, ούτω και το οίκημα πυρός δαπάνην ετίθεντο, ουδεμίαν παρά του βασιλέως λαβόντες υπό-νοιαν. Αλλ’ ο μεν ούτως ηφάνισται, το πλείστον τε και κράτιστον της Ρωμαϊκής αρχής συναποκειράμενος· οι δε βάρβαροι πάσαν αδεώς την Θράκην εληΐζοντο, Φριτιγέρνους αυτούς άγοντος. Ο δε Γρατιανός εκόψατο μεν τον θείον, εθρήνησε δε την Ρωμαίων συμφοράν· Θεοδόσιον δε βασιλέα χειροτονήσας, εις την του θείου βασιλείαν αναπέμπει. Ο δε Θεοδόσιος τας Ισπανίας μεν είχε πατρίδα, ας νυν Ιβηρία καλούσι, του δι’ αυτών ρέοντος Ίβηρος ποταμού, την προτέραν εκνικήσαντος ονομασίαν.» (Ό.π., στ. 581).

4ο: «η΄. Ότι των Ούννων, φησίν, οι μεν, της εντός Ίστρου Σκυθίας την πολλήν χειρωσάμενοι και διαφθείραντες πρότερον, έπειτα παγέντα τον ποταμόν διαβάντες, αθρόως εις την Ρώμην εισήλασαν· και κατά πάσαν αναχθέντες την Θράκην, όλην την Ευρώπην εληΐσαντο. […] Αλλ’ επί τούτοις πάσι και Τριγιβίλδος, ανήρ Σκύθης μεν γένος, των νυν επικαλουμένων Γότθων· πλείστα γαρ και διάφορα τούτων εστί Σκυθών γένη· ούτος δη δύναμιν βαρβαρικήν έχων, και της Φρυγίας εν τη Νακωλεία καθεζόμενος, και κόμητος έχων τιμήν, εκ φιλίας εις έχθραν Ρωμαίων απορραγείς.» (Ό.π., στ. 601-604).

5ο: «β΄. Ότι κατά τους προειρημένους χρόνους Αλάριχος Γότθος το γένος, περί τα της Θράκης άνω μέρη δύναμιν αθροίσας, επήλθε τη Ελλάδι, και τας Αθήνας είλε, και Μακεδόνας και τους προσεχείς Δαλμάτας εληΐσατο. Επήλθε δε και την Ιλλυρίδα, και τας Άλπεις διαβάς ταις Ιταλίαις ενέβαλε· Στελίχωνι δε, ως ούτος λέγει, ζώντι μετάπεμπτος ην. Ος αυτώ και τας των Άλπεων πύλας διήνοιξε.» (Ό.π., στ. 605).

6ο: «[Ενώ ο Θεοδόσιος είναι στη Θεσσαλονίκη] Κακεί την του Καίσαρος αξίαν τω ανεψιώ παρατίθησιν, Αρδαβουρίω τω στρατηγώ, και τω τούτου υιώ Άσπαρι την κατά του τυράννου στρατηγίαν εγχειρίσας. Οι δη και συνεπαγόμενοι Πλακιδίαν τε και Ουαλεντινιανόν, και τους Παίονας και τους Ιλλυριούς διελάσαντες, τας Σάλωνας, πόλιν της Δαλματίας, αναιρούσι κατά κράτος.» (Ό.π., στ. 621).

7ο: «Λεόντιος· Τριπόλεως της Λυδίας επίσκοπος, Μυσός το γένος των προς τω Ίστρω κατωκημέννων, ους αγχιμάχους Όμηρος καλεί.» (Ό.π., στ. 633).

Τούτο το τελευταίο –ανθολογημένο εδώ– εδάφιο του Φιλοστόργιου (~368-~439), ότι ο «Λεόντιος· Τριπόλεως της Λυδίας επίσκοπος, Μυσός το γένος των προς τω Ίστρω κατωκημέννων, ους αγχιμάχους Όμηρος καλεί», δεν έχει προσεχθεί από τους… ειδήμονες… Διότι, ο Όμηρος ονομάζει αγχιμάχους (= αντρόμαχους) τους Μυρμιδόνες του Αχιλλέα, και αυτούς ο Φιλοστόργιος τους ταυτίζει με τους Μυσούς «των προς τω Ίστρω κατωκημέννων»! Παραθέτω τους σχετικούς στίχους του Ομήρου, από την ραψωδία Π της Ιλιάδας, όταν ο Αχιλλέας δίνει την παναοπλία του και τους Μυρμιδόνες του στον Πάτροκλο, να πολεμήσει τους Τρώες, και ο ίδιος απευθύνει την εξής προσευχή στον Δία:

233          Ζεῦ ἄνα Δωδωναῖε Πελασγικὲ τηλόθι ναίων

Δωδώνης μεδέων δυσχειμέρου, ἀμφὶ δὲ Σελλοὶ

235          σοὶ ναίουσ᾽ ὑποφῆται ἀνιπτόποδες χαμαιεῦναι,

ἠμὲν δή ποτ᾽ ἐμὸν ἔπος ἔκλυες εὐξαμένοιο,

τίμησας μὲν ἐμέ, μέγα δ᾽ ἴψαο λαὸν Ἀχαιῶν,

ἠδ᾽ ἔτι καὶ νῦν μοι τόδ᾽ ἐπικρήηνον ἐέλδωρ·

αὐτὸς μὲν γὰρ ἐγὼ μενέω νηῶν ἐν ἀγῶνι,

240          ἀλλ᾽ ἕταρον πέμπω πολέσιν μετὰ Μυρμιδόνεσσι

μάρνασθαι· τῷ κῦδος ἅμα πρόες εὐρύοπα Ζεῦ,

θάρσυνον δέ οἱ ἦτορ ἐνὶ φρεσίν, ὄφρα καὶ Ἕκτωρ

εἴσεται ἤ ῥα καὶ οἶος ἐπίστηται πολεμίζειν

ἡμέτερος θεράπων, ἦ οἱ τότε χεῖρες ἄαπτοι

245          μαίνονθ᾽, ὁππότ᾽ ἐγώ περ ἴω μετὰ μῶλον Ἄρηος.

αὐτὰρ ἐπεί κ᾽ ἀπὸ ναῦφι μάχην ἐνοπήν τε δίηται,

ἀσκηθής μοι ἔπειτα θοὰς ἐπὶ νῆας ἵκοιτο

248          τεύχεσί τε ξὺν πᾶσι καὶ ἀγχεμάχοις ἑτάροισιν.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: (Ν. Καζαντζάκης – Ι.Θ. Κακριδής)

233          «Δία της Δωδώνης, πρωτοκύβερνε, πελασγικέ, που μένεις

μακριά, την παγερή αφεντεύοντας Δωδώνη, και τρογύρα

χαμοκοιτάμενοι, ανιφτόποδοι, ζουν οι Σελλοί, οι δικοί σου

προφήτες· κι άλλοτε συνάκουσες την προσευκή μου εμένα

και μου ‘δωσες τιμή, παιδεύοντας ανήλεα τους Αργίτες·

όμοια και τώρα αυτό το θέλημα μη μου το αρνιέσαι πάλε:

ατός μου εγώ στων πλοίων τη σύναξη θα μείνω τώρα πίσω,

240          μα τον πιστό τους στέλνω ακράνη μου με πλήθος Μυρμιδόνες

να πολεμήσει. Δία βροντόλαλε, δωσ᾿ του τιμή και δόξα,

και μέσα την καρδιά του στύλωσε, που κι ο Έχτορας να μάθει,

αν τάχα ο σύντροφος μου δύνεται και μόνος μες στη μάχη

να χτυπηθεί, για αν τότε ανίκητα τα χέρια του μονάχα

λυσσομανούν, σύντας στον πόλεμο κι εγώ χιμώ μαζί του

Μ᾿ απ᾿ τα καράβια πια τον πόλεμο και το κακό σα διώξει,

ας μου γυρίσει πίσω ανέβλαβος στα γρήγορα καράβια

248          με τους αντρόμαχους συντρόφους του και μ᾿ όλα τ᾿ άρματά του.»

ΠΗΓΗ: http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/omhros/il16.htm

Ώστε, αναμφίβολα, όσοι συγγραφείς ταυτίζουν τους Μυρμιδόνες του Αχιλλέα με Μυσούς, Βούλγαρους, Μηλιγγούς, Μεγαλοβλάχους, όπως ο Φιλοστόργιος, ο Ιωάννης Μαλάλας, το Χρονικό της Μονεμβασίας, ο Ιωάννης Τζέτζης, ο Κωνσταντίνος Ερμονιακός, ο Παχυμέρης κ.ά., πρόκειται σε όλες τις περιπτώσεις για αναφορά τους σε Αρμάνους-Βλάχους ή Ελληνόβλαχους, απομεινάρια των Πελασγών.

Ο Ι. Πολυλάς, μεταφράζει το «ἀγχεμάχοις», «κονταρομάχοι αντρείοι».

Ο Φιλοστόργιος είναι σαφής όταν γράφει πως επί Ουλφίλα (~311-383) έχουν εκχριστιανιστεί οι Γότθοι, τους οποίους θεωρεί ένα και το αυτό με τους Γέτες, όταν είναι γνωστό ότι οι Γέτες είναι ένα και το αυτό με τους Δάκες, που σημαίνει ότι τον 4ο αιώνα,  Γότθοι, Γέτες, Δάκες, Μυσοί, Παννόνιοι, ήτοι οι άνω και κάτω από τον Δούναβη πληθυσμοί είχαν γίνει στο σύνολό τους Χριστιανοί, πράγμα που επιβεβαιώνεται από τους επισκόπους οι οποίοι έλαβαν μέρος στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, το 325, στη Νίκαια της Βιθυνίας, με ονόματα: Δάκος Μακεδονίας, Dacus Macedoniae/Daccus Machedoniae, Athenodorus a Dacia, Helpedios Cumanus, Athenodorus a Bachacia de Blattena, όπως μαρτυρούν τα Πρακτικά της Συνόδου.

[Πηγές: i) Henricus Gelzer, Henricus Hilgenfeld Otto Cuntz, Bibliotheca Scrptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, Patrum Nicaenorum Nomina Latine Graece Coptice Syriace Arabice Armenice, Scriptores Sacri et Profani… Fasciculus II, Lipsiae MDCCCXCVIII. ii) Pavli V. Pont. Max. Avctoritate, Των Αγίων Οικουμενικών Συνόδων της Καθολικής Εκ–κλησίας Άπαντα – Concilia Generalia Ecclesiae Catholicae, Tomus Primus, Romae, Ex Typographia Vaticana, MDCVIII. iii) D. Eusebio Amort, Elementa Juris Canonici Veteris et Moderni usi Jus Canonicum Modernum Gregorii IX… Jus Vero Ecclesiasticum Primaevum… Vindiciae Jurisdictionis Ecclesiasticae, Tomus II, Elementa Juris Canonici Veteris… 1757].

Η ύπαρξη του ονόματος Βλάχος ήδη από το 325 μ.Χ., στα ονόματα επισκόπων που μετείχαν με τον αυτοκράτορα στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, μεταξύ των λεγόμενων 318 Θεοφόρων Πατέρων, αποδεικνύει ότι τον 4ο αιώνα ήταν Χριστιανοί οι παραδουνάβιοι λαοί (Γότθοι, Γέτες, Δάκες, Μυσοί, Παίονες κ.ά.), δηλ. πέντε αιώνες νωρίτερα πριν τους Σλάβους. Αυτό σημαίνει ότι υπήρχαν όχι θρησκευτικές μόνο σχέσεις μεταξύ Ρωμανίας και Δουνάβιων πληθυσμών αλλά και μετακινήσεις πληθυσμών από τη νότια Βαλκανική προς τη βόρεια, και προς περιοχές άνωθεν του Δουνάβεως. Ενδιάμεσος σταθμός ήταν το Σίρμιον της Κάτω Πανονίας (νυν Sremska Mitrovica, Σερβία).

Ο Φιλοστόργιος (~368-~439) γεννήθηκε στην Βορισσό της Καππαδοκίας και ήταν εκκλησιαστικός ιστορικός. Σύμφωνα με τις ελάχιστες διαθέσιμες πληροφορίες, ήταν γιος του Χριστιανού Καρτερίου και σε ηλικία 20 ετών μετέβη στην ΚΠολη για σπουδές, όπου παρέμεινε για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Εκεί συνάντησε τον Ευνόμιο Κυζίκου, του οποίου τα έργα μελέτησε. Το έργο του Εκκλησιαστική Ιστορία δεν έχει διασωθεί, και μόνο κάποια αποσπάσματά του αναπαράγονται στο έργο Μαρτύριον Αρτεμίου (ενός Αρειανού μάρτυρα, περί το 362) και στην Εκ των Εκκλησιαστικών Ιστοριών Φιλοστοργίου Επιτομή του Πατριάρχη Φωτίου Α΄ (820-893, πατριαρχία 858-867). Αποτελείτο από 12 Λόγους ή Ιστορίες και με περιγραφή κυρίως τα περί διαμάχης μεταξύ Αρειανών και Νικαϊστών την περίοδο 300-430 μ.Χ. Η καταγραμμένη μαρτυρία του Φιλοστοργίου είναι σημαντική καθώς: α) περιγράφει τα γεγονότα μέσα από την Αρειανή προοπτική, παρέχοντας μια σπάνια εκ των έσω εικόνα της πλευράς των ηττημένων· β) χρησιμοποιεί εξαιρετικές κι αξιόπιστες πηγές, που δεν χρησιμοποιούνταν από ορθόδοξους ιστορικούς· γ) περιέχει λεπτομερείς περιγραφές των προσώπων της Αρειανής πλευράς που έπαιξαν βασικό ρόλο· και δ) περιλαμβάνει αξιόλογες γεωγραφικές πληροφορίες. Ο Φιλοστόργιος έγραψε και το Απολογητικό έργο Κατά Πορφυρίου, το οποίο όμως δεν σώζεται. Η Εκκλησιαστική Ιστορία του περιέχεται στον 65ο τόμο της J.-P. Migne Pattologia Graeca  (Ελληνική Πατρολογία). Είναι ενδιαφέρουσα η αναφορά που κάνει ο Φιλοστόργιος —τον οποίο η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια τον αποκαλεί «Εικονοκλάστη πολύ πριν τον 8ο αιώνα», εποχή κατά την οποία ήρθε στο προσκήνιο η περί εικόνων έριδα— ότι τον 4ο αιώνα οι χριστιανοί Ρωμαίοι πολίτες στην Ανατολή πρόσφεραν δώρα, θυμίαμα, και προσευχές στα αγάλματα του Αυτοκράτορα, κάτι που προετοίμασε το έδαφος για την ανάπτυξη τιμητικών παραδόσεων προς χριστιανικά ομοιώματα και σύμβο-λα. [Βλ. και An Introduction to the Old Testament in Greek, With an Appendix Containing the Letter of Aristeaw, Henry Barclay Swete, Edited by Henry St. John Thackeray, Cambridge University Press, 2009].

Πηγή δεύτερη: ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ (6ος αι. / θ.582) – Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Editio Emendatior et Coposior, Consilio B.G. Niebuhrii C.F., Instituta Auctoritate Academiae Litterarum Regiae Borusicae Continuata, Opera . . . Pars I, Dexippi, Eunapii, Petri Patricii, Prisci, Malchi, Menandri, Olympiodori, Candidi, Nonnosi et Theophanis Historiarum Reliquiae, Procopii et Prischiani Panegyrici, Bonnae MD CCCXXIX –  Μενάνδρου Προτέκτορος τα σωζόμενα.

1ο: [Έτος 558] «και όσα εσήμηνεν ο βασιλεύς εξειπόντος, πρώτον μεν εξεπολεμήθησαν Ουτιγούροις, είτα Ζάλοις, Ουννικώ φύλω· και Σαβείρους δε καθείλον.» (Ό.π., σ. 284).

2ο: [Έτος 563] «Ότι αρχομένου του τετάρτου έτους της Ιουστίνου βασιλείας πρεσβεία των Τούρκων αφίκετω εν Βυζαντίω. Ως γαρ τα των Τούρκων επί μέγα ήρθη, οι Σογδαΐται οι προ του μεν Εφθαλιτών, τηνι-καύτα δε Τούρκων κατήκοοι…» (Ό.π., σ. 295).

3ο: [Έτος 568] «Το γαρ Σκυθικόν είναι παλίμβολον.» (Ό.π., σ. 297).

4ο: [Έτος 566] Ο Αλβούϊος των Λογγιβάρδων κατέστρεψε την επικράτεια των Γηπαίδων, οι οποίοι Γήπαιδες ήταν σύμμαχοι των Αβάρων και επιτίθεντο έναντίον των Ρωμαίων. (Ό.π., σ. 303).

5ο: [Έτος 569] «Και δη παρεκελεύσατο δέκα χιλιάδας των Κοντριγούρων λεγομένων Ούννων διαβήναι τον Σάον ποταμόν και δηώσαι τας επί Δαλματίαν, αυτός δε ξυνπάση τη κατ κατ’ αυτόν πληθύϊ διελθών τον Ίστρον εις τα των Γηπαίδων διέτριβεν όρια.» (Ό.π., σ. 310).

6ο: [Έτος 579] «ου κατά των Ρωμαίων τι μηχανώμενος έφη βούλεσθαι πηγνύναι την γέφυραν, άλλως δε κατά Σκλαβηνών χωρείν, και διαπεραι-ούμενος τον Σάον επιβαίνων τε εις την Ρώμην αύθις τον Ίστρον διαβήσεσθαι κατ’ αυτών […] προς χάριν του Ρωμαίων βασιλέως πράξαι, και πολλάς αιχμαλώτων μυριάδας εκ της Ρωμαίων γης Σκλαβηνοίς δεδουλωμένων ελευθέρας αύθις Ρωμαίοις αποδούναι.» (Ό.π., σ. 333-334).

7ο: [Έτος 579] «τας ναυς τω Χαγάνω και τη στρατιά των Αβάρων εις τον Ίστρον διαβησομένη κατά Σκλαβηνών…» (Ό.π., σ. 336).

8ο: [Έτος 579] «ολίγων Ρωμαίων προς των κατατρεχόντων την χώραν Σκλαβηνών αναιρεθήναι.» (Ό.π., σ. 338).

9ο: [Έτος 576] «Ότι κεραϊζομένης της Ελλάδος υπό Σκλαβηνών και απανταχόσε αλλεπαλλήλων αυτή επηρτημένων των κινδύνων…» (Ό. π., σ. 404).

Ώστε, κατά τον 6ο αιώνα στις ελληνικές χώρες οι Σκλαβηνοί επέδραμον και αυτές κεραΐζονται (ερημώνονται). Τούτοι οι Σκλαβήνοι είναι… Σκλαβήνοι, όχι Σλάβοι, όπως μεταλλάσσουν το όνομά τους οι σύγχρονοι ιστορικοί.

Ο Μένανδρος Προτήκτωρ ή Προτέκτωρ (6ος αι.), ήταν νομικός, ιστορικός και ποιητής. Εξιστόρησε τα γεγονότα των ετών 558-582, συνεχίζοντας το έργο του Αγαθία. Από το ιστορικό του έργο –που θεωρείται σημαντικό– σώθηκαν μόνο αποσπάσματα, ενώ από τα ποιητικά του σώθηκε ένα επίγραμμα, στην Παλατινή Ανθολογία (Ι, 101): «Εις Θεμι-στοκλέα και Επίκουρον: || Χαίρε Νεοκλείδα δίδυμον γένος· ων ο μεν υμών | πατρίδα δουλοσύνας ρύσαθ’, ο δι’ αφροσύνας.»

Πηγή τρίτη: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ (τέλη 5ου – αρχές 6ου αι.) – Stephanus Byzantinus, Cum Annotationibus L. Holstenii, A. Berkelli et Th. De Pinedo, Vol. I, Cum Guilielmi Dindorfii Praefatione, Cui Instuct Lectiones Libri Vratislav, Lipsiae MDCCCXXV [1825].

1ο: «Αρμένη, κώμη Παφλαγονίας. Μένιππος εν περίπλω. παρά δε Ξενοφώντι εν Αναβάσεως Αρμήνην διά του η. το εθνικόν της Αρμένης Αρμεναίος, ως της Κασμένης Κασμεναίος· της δ’ Αρμήνης Αρμήνιος, ως Παλλήνιος.» (Ό.π., σ. 79).

2ο: «Βάλκεια, πόλις περί την Προποντίδα. το εθνικόν Βαλκειάτης και Βαλκείτης.» (Ό.π., σ. 103).

3ο: «Γετία, η χώρα των Γετών. Γέτης γαρ το εθνικόν, ου το κύριον. έστι δε Θρακικόν έθνος. έστι και θηλυκώς Γέτης· ούτω γαρ εκαλείτο η γυνή του Φιλίππου του Αμύντου. και κτητικώς αφ’ ου Κρίτωνος Γετικά. και θηλυκόν Γετική. νόμοι δε Γετών το επισφάζειν την γυναίκα τω ανδρί και όταν επικηρυκεύωνται κιθαρίζειν. Αρριανός δε Γετηνούς αυτούς φησι.» (Ό.π., σ. 136).

4ο: «Γότθοι, έθνος πάλαι οικήσαν εντός της Μαιώτιδος, ύστερον δε εις τον εντός Θράκης μετανέστησαν, ως είρηταί μοι εν τοις Βυζαντινοίς. μέμνηται τούτων ο Φωκαεύς Παρθένιος.» (Ό.π., σ. 140).

5ο: «Δάαι, Σκυθικόν έθνος· εισί δε νομάδες. λέγονται μετά του…» (Ό.π., σ. 144).

6ο: «Δακία χώρα πλησίον Βορυσθαίνους. οι Δάκοι, ους καλούμεν Δάους. Γέτας γαρ τους προς τον Πόντον κεκλιμένους και την έω· Δάους δε τους προς ταναντία προς Γερμανίαν και τας του Ίστρου πηγάς. και παρά Αττικοίς δε τα των οικετών ονόματα Δάοι και Γέται.» (Ό.π., σ. 144).

7ο: «Έλουροι, Σκυθικόν έθνος· περί ων Δέξιππος Χρονικών ιβ΄.» (Ό.π., σ. 176).

8ο: «Παρθυαίοι, έθνος πάλαι μεν Σκυθικόν, ύστερον δε φυγόν ή μετοικίσαν επί Μήδου, κληθέν δ’ ούτω παρά Μήδοις, διά την φύσιν της αυτούς δεξαμένης γης, ελώδους και αγκώδους ούσης· ή διά την φυγήν καθότι οι Σκύθαι τους φυγάδας Πάρθους καλούσι. λέγονται δε και Πάρθοι και Πάρθιοι και Παρθυαίοι· και Παρθυαία η χώρα και Παρθυήνη και Παρθύηνος·  και Παρθίς η χώρα Μακεδονίας.» (Ό.π., σ. 337).

9ο: «Σκύθαι, έθνος Θράκιον. εκαλούντο δε πρότερον Νομαίοι. Σκύθαι δε από Σκύθου παιδός Ηρακλέους. τινές δε από του σκύζεσθαι. οργιλώτατοι γαρ. Σκυθία τοίνυν και Σκύθαι και Σκυθικοί και Σκυθικαί λέγεται και Σκυθική. έστι και υποδήματος είδος, ως Περσικαί. και Σκυθίη και Σκύθης όμιλος. και Σκύθην ες οίμον. και Σκύθης ο σίδηρος. όθεν απο-σκυθίσαι, το τω σιδήρω τας τρίχας τεμείν. η κλητική ω Σκύθα εχρήν, ως Πέρσα, έστι δε Σκύθη, και Σκυθίς το θηλυκόν. και Σκύθαιναν, ως Κυρίκαιναν. και σκυθίζειν.» (Ό.π., σ. 583-584).

10ο: «Υρκανία, πόλις Θράκης. […]» (Ό.π., σ. 435).

11ο: «Υρμίνη, πόλις της Ήλιδος. όσσον εφ’ Υρμίνη και Μύρσινος εσχατόωσα. Μενέλαος δε τετάρτω Θηβαϊκών Ύρμιναν διά του α φησί. την δ’ Υρμίνην Εχεφυλίδα φησί τας νυν Ορμίνας. Ορμίνας δε και τους Επειούς καλείσθαι. Όρμιναι δε δύο.» (Ό.π., σ. 435).

Να συγκρατήσουμε τα ονόματα: Αρμένης, Αρμήνης, Αρμένης, Αρμεναίος, Αρμήνιος, Υρμίνη, Ύρμινα, Ορμίνα, Όρμινα, όροι από τους οποίους θα μπορούσε να προκύψει το Αρμấνου (Αρμάνος), όπως αυτοαποκαλούνται οι Αρμάνοι Βλάχοι (Ελληνόβλαχοι). Ο όρος Βάλκεια θα μπορούσε να έχει τις τροπές Βάλκεια à Βλάκεια à Βλακεία à Βλαχία, και οι κάτοικοι Βλάχοι. Οι άλλοι όροι: Γετία, Γέτες, Γότθοι, Δάοι, Δακία, Δάκοι, Παρθυαίοι, Σκύθαι, Έλουροι κ.λπ., θα συναντηθούν σε προσεχή κείμενα, όταν μιλήσουμε για την ταυτότητα των Σκλάβων ή Σκλαβήνων, με βάση τις παλαιές πρωτογενείς πηγές.

Ο Στέφανος ο Βυζάντιος, γνωστός και ως Στέφανος Βυζάντιος, έζησε στα τέλη του 5ου αιώνα και συνέγραψε το γεωγραφικό λεξικό με τον τίτλο Εθνικά. Από αυτό το έργο σώζονται πενιχρά αποσπάσματα, και υπάρχει επιτομή του συνταχθείσα από κάποιον Ερμόλαο. Το γεωγραφικό Λεξικό του Βυζάντιου θεωρείται το πρώτο συγγραφέν στο είδος του.

Φαίνεται από τις πρωτογενείς πηγές ότι οι Σκλαβήνοι ή Σκλαβινοί (σε όλες τους τις γραφές και τις εθνοτικές αποχρώσεις τους) είναι Γέτες, ότι οι Γέτες είναι το ίδιο («αυτοί εισί») με τους Δάκες, ότι και οι Άβαροι είναι ταυτόσημοι με τους Σκαλβήνους  -γνωρίζουμε βέβαια ότι οι Δάκοι ή Δάοι κατοικούσαν και στην Αττική και αναφέρονται πολύ συχνά από τον Αριστοφάνη και τους μεγάλους τραγωδούς μας–, ότι η Ελλάς ερημώθηκε από τους Σκλαβήνους, ότι οι Σκύθες είναι απόγονοι του γιου του Ηρακλή ονόματι Σκύθη, ότι στα σκυθικά η Μακεδονία ονομαζόταν Παρθίς, ότι μία σύζυγος του Φίλιππου της Μακεδονίας (πατέρα του Μεγαλέξαντρου, που είχε το όνομα Μήδα) ήταν κόρη του βασιλιά των Γετών Κοθήλα, και ότι όλοι αυτοί –γενικά– ανήκαν στους Θράκες και τα παρακλάδια τους ή κάπως έτσι, αλλά και ότι ήταν Έλληνες!….

Στο Βρετανικό Μουσείο υπάρχουν δύο νομίσματα, με μια αντρική φιγούρα, που κρατώντας βουκέντρα «διχάλα» καθοδηγεί ένα ζευγάρι βοδιών. Το ένα, τετράγωνο και χωρισμένο σε τέσσερα μέρη, έχει γραμμένο στις πλευρές του «ΓΕΤΑ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΗΔΩΝΑΝ». Το άλλο, παραπλήσιο με το προηγούμενο, γράφει στις τέσσερις πλευρές του «ΓΕΤΑΣ ΗΔΟΝΕΟΝ ΒΑΣΙΛΕΥΣ».

Συνάγεται ότι το όνομα ΓΕΤΗΣ συνδέται με τους Ηδωνούς, κατοίκους της Ηδωνίδος (ενικ. Ηδωνίς), γεωγραφικής έκτασης που εκτεινόταν ατην παραλία ανατολικά από την Βισαλτία και νότια της Οδομαντικής, από τη λίμνη Αχινού και τις εκβολές του Στρυμόνα έως τον Νέστο ποταμό. Περιελάμβανε το μεγαλύτερο μέρος των σημερινών νομών Δράμας και Καβάλας και το ΝΑ τμήμα του ν. Σερρών. Στα όριά της βρισκόταν η χρυσοφόρα περιοχή του Παγγαίου, που τα μεταλλεία της αξιοποίησε ο Φίλιππος Β’ μετά την κατάκτησή της. Στους πρόποδες του Παγγαίου, κατά τον Θουκυδίδη (Β, 99), υπήρχαν Πίερες που διώχτηκαν από την πατρίδα τους, και έκτισαν την πόλη Μεθώνη της Ηδωνίδος. Η Ηδωνίς/Ηδωνίδα στο Παγγαίον υπήρξε τόπος λατρείας του θεού Απόλλωνα Ηλίου, αλλά και τόπος λατρείας του Διονύσου και του Ορφέα

Η εντυπωσιακή ομοιότητα των νομισμάτων των Ηδωνών (που περιγράφονται εδώ) με εκείνα των Ορρέσκιων, φαίνεται να υπονοεί γειτνίαση ή κάποια στενή σύνδεση μεταξύ των δύο αυτών  εθνών. Ως εκ τούτου, οι Ορέστες και οι Ορρέσκιοι δεν είναι λαός πλησίον του Αίμου και της  Αδριανόπολης, μακριά και βόρεια από ελληνικές πόλεις, αλλά σε περιοχή που βρίσκεται μεταξύ Ηπείρου και Μακεδονίας, όπως πρότεινε για πρώτη φορά ο M. Raoul-Rochette, και επιβεβαιώνουν τα νομίσματα με την επιγραφή ΟΡΡΗΣΚΙΟΝ των Ορεστών και Ορρέσκιων αυτής της περιοχής.

Μια περάσταση σε νόμισμα που συνηγορεί έντονα στην επιβεβαίωση αυτής της γνώμης, είναι η αναπαράσταση των Κενταύρων στα νομίσματα των Ορρέσκιων και Ορεστών, καθώς υπονοεί έναν λαό που κατοικούσε ή συνδεόταν με την Θεσσαλία, την χώρα στην οποία συμφωνούν όλες οι αρχαίες παραδόσεις ότι ήταν η έδρα αυτών των υπέροχων όντων, των Κενταύρων.

Πρόκειται για ένα θέμα εξ ολοκλήρου θεσσαλικό και που παραπέμπει στο εθνικό πάθος για τα κυνήγια ταύρων και την τάση των Θεσσαλών να υποτάσσουν τα πιο άγρια ​​από αυτά τα ζώα και να τα βάζουν σε ζυγό στο άροτρο. Ο μύθος των Κενταύρων και το όνομα που τους δόθηκε, προήλθε, σύμφωνα με ορισμένους αρχαίους ετυμολόγους, από αυτό το είδος κυνηγιού (από τον κεντεί τους ταύρους), μια ιδιοτυπία καθαρά των Θεσσαλών. Οι Eορδαίοι, φυλή που συνόρευε με τους Oρέστες και Ορρέσκιους, λέγεται ότι ονομάζονταν Κένταυροι γι’ αυτόν τον λόγο.

Όσον αφορά τώρα τους Ηδωνούς, αν και εγκαταστημένοι κατά την ιστορική εποχή στην αριστερή όχθη του Στρυμόνα, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι προηγουμένως είχαν καταλάβει όχι μόνο τη Μυγδονία, μα κι ένα μεγάλο μέρος της Κάτω Μακεδονίας, σε συνδυασμό με τους Πιέριους, έως ότου εκδιώχθηκαν από τους Τημενίδες, και υποχρεώθηκαν να αποσυρθούν πέρα από τον Στρυμόνα. Όπως οι Ορρέσκιοι που βρίσκονταν στα όρια της Θεσσαλίας, έτσι και Ηδωνοί –και κατά τα δύο αυτά έθνη– είχαν υιοθετήσει σε πολλές περιπτώσεις τρόπους και συνήθειες των Θεσσαλών, με ιδιαίτερα μεγάλη ευκολία, και είχαν μεταξύ τους συγγένεια, όπως γενικά είχαν οι Θράκες, οι Μακεδόνες και οι Θεσσαλοί μεταξύ τους μεγάλη εθνική συγγένεια. (Sylloge of Ancient Unidited Coins of Greek Cities and Kings, from various collectionsprincipally in Great Britain, by James Millingen, Esq. R. A. R. S. L., … London… MDCCCXXXVII [1837], p. 35-40).

Αφού είδαμε τη σχέση των Ηδονών με τους Ορρέσκιους και Ορέστες και τους Θεσσαλούς, να δούμε πιο αναλυτικά και τα σχετικά περί των νομισμάτων τους και του βασιλιά τους Γέτα:

«ΗΔΩΝΟΙ. Η Θρακική αύτη φυλή κατείχεν εν τοις ιστορικοίς χρόνοις τα προς τον άνω Στρυμόνα μέρη, προς ανατολάς της Κερκιννίτιδος λίμνης. Το κύριον αυτών κέντρον ήτο η πόλις Μύρκινος.

Γ έ τ α ς, βασιλεύς των Ηδωνέων, περί τα 500 π.Χ.

Στα νομίσματα αναπαριστώνται:

Τα δύο ταύτα νομίσματα ευρέθησαν ομού εν τω Τίγρητι, όπου δυνάμεθα να υποθέσωμεν ότο μετεκομίσθησαν υπό των Περσών, ων οι Βισάλται ήσαν φόρου υπήκοοι. Τρίτον δε κομμάτιον εν τη συλλογή του βαρώνου L. de Hirsch, φέρει επί υης οπισθίας όψεως εν τω εγκοίλω τετραγώνω τροχόν τετράκνημον. Ολκή 448 κ.» (Barclay V. Head, Διευθυντού του Βρετανικού Νομισματικού Μουσείου. Ιστορία των Νομισμάτων. Ήτοι Εγχειρίδιον Ελληνικής Νομισματικής. Μεταφρασθέν εκτης Αγγλικής και συμπληρωθέν υπό Ιωάννου Ν. Σβορώνου, Διευθυντού του Εθνικού Νομισματικού Μουσείου. Τόμος Πρώτος. Ευρώπη. Εν Αθήναις, Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου, Βιβλιοπωλείον Καρόλου Μπεκ, Βιβλιοθήκη Μαρασλή, 1898, σ. 267).

Ώστε, να ο ΓΕΤΑΣ των Ηδωνέων βασιλεύς, σχετιζόμενος με Ορρέσκιους και Ορέστες και με Θεσσαλούς Κενταύρους, που –δεν μπορεί– κάποια σχέση έχει με τους ΓΕΤΕΣ…

Βέβαια, σε επόμενο δημοσίευμα, στις ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ… ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ…, περισσότερα για τούτο το θέμα: ΣΚΛΑΒΟΙ, ΣΚΛΑΒΗΝΟΙ ή ΣΚΛΑΒΙΝΟΙ – Η ΑΝΑΠΟΔΕΙΚΤΗ «ΠΡΩΙΜΗ ΚΑΘΟΔΟΣ ΣΛΑΒΩΝ» ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ…, με πηγές που κονιορτοποιούν τις επιβληθείσες «δοξασίες» περί πρώιμης καθόδου των Σλάβων, αφού οι Σκλαβίνοι/Σκλαβηνοί ή Σκλάβοι (και οι πολυώνυμες φυλές τους) ήταν Γ έ τ ε ς, οι οποίοι κατά τις παλαιές πηγές ήταν Έλληνες!…

*Γιώργης Σ. Έξαρχος /  Συγγραφέας – Ερευνητής / Βιογραφικό

———————

Σημείωση Φαρέτρας: Όλα τα κείμενα / εργασίες του Γιώργη Έξαρχου μπορείτε να τα διαβάζετε κάνοντας κλικ στον σύνδεσμο ΕΔΩ

————————————-