Γενέθλια Μνήμη Γιάννη Σκαρίμπα
Για τον πρωτοπόρο της Ελληνικής Λογοτεχνίας, τον Γιάννη Σκαρίμπα, που σαν σήμερα γεννήθηκε, ο Ηλίας Πετρόπουλος στο βιβλίο του “Υπόκοσμος και καραγκιόζης” δίνει την ουσία της θέσης του Σκαρίμπα στα Ελληνικά Γράμματα, που κάθε άλλο ήταν ευπρόσδεκτη από το κατεστημένο, γράφοντας:
«Τώρα πια ο Σκαρίμπας είναι μια παγιωμένη αξία. Όμως, πριν είκοσι-τριάντα χρόνια, συνήθως όποιος μίλαγε για τον Σκαρίμπα συνόδευε τα λεγόμενά του μ’ ένα ηλίθιο γελάκι -για να διαχωρίσει τη θέση του. Ο Σκαρίμπας έζησε στο λογοτεχνικό περιθώριο σαν μια ιδιάζουσα περίπτωση, που δεν μας κάνει ούτε κρύο ούτε ζέστη. Απ’ όσο θυμάμαι, ο Σκαρίμπας ζούσε σε μιαν ατμόσφαιρα αδιάπτωτου (αλλά, χλιαρού) σνομπαρίσματος.
Όλοι μας είμαστε δυτικοθρεμένοι, τουτέστιν μικροψεύτες. Ο Σκαρίμπας προβάλλει σαν ο Μέγας Αυτοδίδακτος. Και, ακριβώς, αυτή είναι η βασική διαφορά ανάμεσα σ’ έναν αναγνωρισμένο ποιητή (π.χ. τον Ελύτη) και στον παραγνωρισμένο μας λόγιο, τον Σκαρίμπα. Ο Ελύτης κουβαλάει στη ράχη του τη Γαλλία. Ο Σκαρίμπας αντλεί από τ’ άντερά του. Και δεν εχρησιμοποίησα τυχαίως τον τίτλο λόγιος. Ο Σκαρίμπας δεν είναι μια μπουρμπουλήθρα που ξεφυσάει αλλόκοτες χρωματιστές λέξεις. Με τον καιρό απέβη λίαν ενοχλητικός. Υπαινίσσομαι το ιστορικό του έργο, που οι πάνσοφοί μας πανεπιστημιακοί υπεδέχθησαν με μορφασμούς. Γιαυτό, ο κύριος Ασδραχάς δεν περιλαμβάνει τα ιστορικά βιβλία του Σκαρίμπα στις εκατόν-πενήντα σελίδες της ιστοριο-βιβλιογραφίας του. Σπεύδω να δηλώσω: εκτιμώ περισσότερο τον παραμυθά-ιστοριογράφο Σκαρίμπα από τα επιστημονικοφανή παραμύθια των Σβορόνων. Ο Σκαρίμπας μας έμαθε ότι, η Επιστήμη μπορεί να πηγάζει και από την Καρδιά.
Η γλώσσα του Σκαρίμπα σε μαγεύει. Ο Σκαρίμπας είναι ο λογοτέχνης μας που ξέρει την μέγιστη διαφορά ανάμεσα στις λέξεις βρέ και μπρέ. Μελετώντας τα βιβλία του Σκαρίμπα μπορούμε να κάνουμε μιαν αναγωγή στην γλώσσα του περασμένου αιώνα. Ο Ελύτης διαθέτει ένα αφάνταστα ευρύ ιστορικό-γλωσσικό πανόραμα. Ο Ταχτσής κωδικοποιεί την νεότατη γλώσσα του άστεος. Το κυρίως προτέρημα του Σκαρίμπα είναι η γλωσσική του ποικιλία. Άχ, είναι Μεγάλος Δάσκαλος ο Σκαρίμπας.
Ηλίας Πετρόπουλος : Υπόκοσμος και καραγκιόζης (σελίδες 232 & 233), εκδόσεις Νεφέλη, 1996.
