Βραβείο αντιδημοτικότητας διεκδικεί ο «Μεγάλος Περίπατος»! Μόνιμοι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας και εργαζόμενοι στην ευρύτερη περιοχή δίνουν βαθμολογία-ναδίρ στο πρότζεκτ του δημάρχου Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, σύμφωνα με τα ευρήματα ανεξάρτητης έρευνας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Το έργο παίρνει βαθμό πολύ κάτω από τη βάση, καθώς οι συμμετέχοντες στην έρευνα δίνουν στην ποιότητα της αστικής παρέμβασης μέση βαθμολογία 2,72 με άριστα το 10, ενώ το 87,8% δηλώνει καθόλου έως λίγο ικανοποιημένο. Ακόμη, 3 στους 4 (το 75,1% των συμμετεχόντων) συμφωνούν ότι το κοινωνικό κόστος από την εφαρμογή του «Μεγάλου Περιπάτου» ήταν μεγαλύτερο από το κοινωνικό όφελος. Αντίστοιχο ποσοστό (74%) συμφωνεί ότι με το πρότζεκτ προκλήθηκαν σημαντικά προβλήματα κυκλοφοριακού φόρτου στο ιστορικό κέντρο και στην ευρύτερη περιοχή.
Η έρευνα κοινού για την αξιολόγηση της πιλοτικής εφαρμογής του «Μεγάλου Περιπάτου» έγινε από την ερευνητική ομάδα χωρικού σχεδιασμού και βιώσιμης ανάπτυξης του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ (με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Διονύση Λατινόπουλο) και του Ινστιτούτου Αστικού Περιβάλλοντος και Ανθρώπινου Δυναμικού του Παντείου Πανεπιστημίου (με επικεφαλής τον καθηγητή Κώστα Μπίθα). Διεξήχθη μεταξύ 23/4/2021 και 10/8/2021, διάστημα που επελέγη «κατάλληλα ώστε να αξιολογηθεί η πιλοτική φάση του έργου έπειτα από αρκετούς μήνες από την έναρξη λειτουργίας του και πριν ξεκινήσει/εφαρμοστεί οποιαδήποτε «μόνιμη» παρέμβαση», επισημαίνει ο κ. Λατινόπουλος σε κείμενο που παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας.
Συμμετείχαν 1.108 κάτοικοι του κέντρου και χρήστες (π.χ. εργαζόμενοι) της ευρύτερης περιοχής την οποία επηρεάζει ο «Μεγάλος Περίπατος». Το συγκεκριμένο -«κατάλληλο», τονίζουν οι ερευνητές- δείγμα επελέγη ως εγγύηση αμεροληψίας: λόγω της πολύ έντονης («συχνά κομματικής») αντιπαράθεσης σε ΜΜΕ και κοινωνικά δίκτυα, επελέγη η συμμετοχή μόνο όσων είχαν προσωπική εμπειρία από το έργο.
Εν ολίγοις, οι ερευνητές έκαναν πράξη με αντικειμενικότητα και άρτια επιστημονική προσέγγιση όσα είχε δεσμευθεί -αλλά ουδέποτε έκανε πράξη- ο δήμαρχος Αθηναίων, για συνολική αποτίμηση της πιλοτικής λειτουργίας του «Μεγάλου Περιπάτου» και έρευνα κοινού με ερωτηματολόγιο – υπενθυμίζεται μάλιστα ότι στην αρχή της όλης ιστορίας ο κ. Μπακογιάννης είχε υποσχεθεί ακόμη και ηλεκτρονικό σύστημα διαβούλευσης…
Τα αποτελέσματα της έρευνας με επικεφαλής τους κ. Λατινόπουλο και Μπίθα έχουν ως εξής:
● Η μέση βαθμολογία που δίνουν οι συμμετέχοντες στην ποιότητα της παρέμβασης είναι 2,72 με άριστα το 10. Το 87,8% των απαντήσεων δίνει βαθμό από 1 έως 5.
● Η μέση βαθμολογία που δίνουν στη σχεδιαστική επάρκεια του έργου είναι 2,4 με άριστα το 10. Το 89,4% των απαντήσεων δίνει βαθμό 1 έως 5.
● Η μέση βαθμολογία για την ενημέρωση των πολιτών και την ενσωμάτωση των αναγκών τους στον σχεδιασμό του πρότζεκτ είναι 2,5/10. Το 89,3% των απαντήσεων δίνει βαθμό 1 έως 5.
● Το 55% των συμμετεχόντων απάντησε ότι ο «Μεγάλος Περίπατος» δεν μείωσε τη διέλευση των Ι.Χ. από το κέντρο της Αθήνας. Μόλις το 19,6% απάντησε θετικά (25,3% απάντησε ότι το έργο δεν συνέβαλε ούτε θετικά ούτε αρνητικά στον κυκλοφοριακό φόρτο).
● Το 74% συμφώνησε ότι προκλήθηκαν σημαντικά προβλήματα στις μετακινήσεις των κατοίκων εντός και πέριξ της περιοχής παρέμβασης (μόλις το 12,1% διαφώνησε με την άποψη αυτή).
● Το 75% συμφώνησε ότι το κοινωνικό κόστος της πιλοτικής εφαρμογής ήταν μεγαλύτερο από το κοινωνικό όφελος (διαφώνησε το 14%).
● Οι αρνητικές απαντήσεις για το έργο κυριαρχούν σε κάθε ερώτημα, όπως π.χ. για το αν αυξήθηκε το πράσινο με φυτεύσεις ή αν τονώθηκε η αγορά. Το μεγαλύτερο ποσοστό θετικών απαντήσεων συγκεντρώνεται στο ερώτημα για το εάν το έργο αύξησε τον δημόσιο χώρο: το ποσοστό είναι 25,4%, δηλαδή μόλις 1 στους 4 ερωτηθέντες συμφωνεί ότι το έργο πέτυχε τον βασικό στόχο που έθεσε ο δήμαρχος. Δεν αυξήθηκε ο δημόσιος χώρος κατά την άποψη του 44,1%.
Με βάση τα παραπάνω είναι ξεκάθαρο ότι ο «Μεγάλος Περίπατος» κρίνεται αποτυχημένος. Πέραν τούτου, οι επιστήμονες επισημαίνουν τον κίνδυνο ανάλογες αποτυχίες να οδηγήσουν τους κατοίκους να προτιμήσουν τη στασιμότητα στις πόλεις τους και όχι μοντέλα αστικής βιωσιμότητας.
«Πρέπει, επομένως, πριν από την υλοποίηση οποιασδήποτε μόνιμης παρέμβασης να προηγηθεί ένας ουσιαστικός διάλογος με τους πολίτες, μια ανοιχτή διαβούλευση καθώς και μια ευρύτερη συνεργασία με επιστημονικούς και πανεπιστημιακούς φορείς που μπορούν να βοηθήσουν προς τη σωστή κατεύθυνση. Αλλωστε μόνο έτσι μπορεί να γίνει πράξη το αρχικό όραμα της «συνδιαμόρφωσης» του αστικού χώρου μέσω της παρέμβασης του «Μεγάλου Περιπάτου»», τονίζει ο κ. Λατινόπουλος, δικαιώνοντας την αντίστοιχη κριτική που δέχεται ο κ. Μπακογιάννης από τις αντιπολιτευόμενες δημοτικές παρατάξεις.
Εν όψει των μελλοντικών παρεμβάσεων στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και της εφαρμογής μόνιμων παρεμβάσεων που θα συνδέονται -πλήρως ή μερικώς- με τον «Μεγάλο Περίπατο», η έρευνα ζήτησε από τους συμμετέχοντες να ιεραρχήσουν τους σημαντικότερους στόχους.
Οι δύο βασικές προτεραιότητες των κατοίκων αφορούν την αναβάθμιση των δημόσιων συγκοινωνιών (με τη χρήση π.χ. νέων mini buses εντός του ιστορικού κέντρου) και τη βελτίωση των υποδομών προσβασιμότητας των ΑμεΑ. Ιδιαίτερα σημαντικοί φαίνεται να είναι και οι στόχοι της αύξησης των ελεύθερων χώρων (με νέες πεζοδρομήσεις ή/και με διαπλάτυνση των πεζοδρομίων) καθώς και η δημιουργία πράσινων υποδομών (καταλαμβάνοντας χώρο από το υφιστάμενο οδικό δίκτυο), σύμφωνα με τον κ. Λατινόπουλο.
