Απόψεις Πολιτισμός

“Πάτησεν ο Αύγουστος” γράφει η Ειρήνη Δασκιωτάκη

———

Ειρήνη Δασκιωτάκη

«Πάτησεν ο Αύγουστος, η άκρη του χειμώνα, παύει ο φτωχός το δειλινό κι ο άρχοντας τον ύπνο.»
Ο μήνας με το πιο λαμπρό ολόγιομο φεγγάρι, για αυτό και η έκφραση: «Καλός ο ήλιος του Μαγιού, του Αυγούστου το φεγγάρι.»

Ο Αύγουστος μέχρι τον 4ο π.χ. αιώνα ονομαζόταν Sextilis, αφού είχε την 6η θέση στο αρχαίο δεκάμηνο,  ρωμαϊκό ημερολόγιο.

Μετονομάστηκε σε Augustus( Σεβαστός), προς τιμήν του αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου.

Ο Οκταβιανός πρόσθεσε στη συνέχεια, αυθαίρετα, στον Αύγουστο που ως τότε είχε 30 μέρες μία παραπάνω ημέρα, την οποία πολύ απλά απέσπασε από τον Φεβρουάριο.

Να μην υστερεί, βρε αδερφέ, σε διάρκεια από τον Ιούλιο που ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα!

Αύγουστος ο Συκολόγος, ο Τραπεζοφόρος  Πενταφάς.

Βασιλιάς του καλοκαιριού με τα άφθονα φρούτα του, τα φρούτα που περισσεύουν και αρχίζουν οι μαρμελάδες, τα γλυκά κουταλιού και οι κομπόστες.
Με τις ζέστες που φθάνουν στο αποκορύφωμα, ξεπερνώντας τα όρια αντοχής ,τα μεσημέρια κυρίως, που το τσιμέντο κορώνει.
Λέγεται και Δριμάρης ο Πενταφάς!

Αυτή είναι μία δεισιδαιμονική αντίληψη…

Οι πρώτες δώδεκα ή έξι μέρες του Αυγούστου, οι δρίμες, πίστευαν πως ήταν  επικίνδυνες!

Ανεξιχνίαστες δυνάμεις  επενεργούσαν, για αυτό τις μέρες αυτές δεν έκανε να πας στη θάλασσα για μπάνιο ( Άκου τώρα! συνδέονταν μάλλον με τα μελτέμια και τα μπουρίνια της εποχής), ούτε να πλύνεις ρούχα, γιατί τρυπούσαν.

Να κόψεις ξύλα… αποφεύγονταν επίσης.

Κυρίως όμως αποφεύγονταν η έκθεση των ρούχων έξω, γιατί τα έκοβε ο σκόρος.

Λέγανε:
« Του Αυγούστου οι δρίμες στα πανιά( σκόρος) και του Μαρτιού στα ξύλα( σαράκι).»

Και όπως οι καλικάντζαροι εξαφανίζονται με το αγίασμα των Θεοφανείων, έτσι και οι δρίμες του Αυγούστου ξορκίζονταν με το αγίασμα από την ακολουθία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, στις 6 του μήνα.

Στην Κρήτη, την ημέρα του Σωτήρα, κόβανε πρωί-πρωί από τα αμπέλια σταφύλια και τα φέρνανε στην εκκλησία μαζί με βασιλικούς να τα ευλογήσει ο παππάς και για  αντίδωρο παίρνανε ένα τσαμπί σταφύλι και ένα κλαδάκι βασιλικό.

Τρώγανε μερικές ρώγες και τις άλλες τις ρίχνανε στο βαρέλι για το καλό.

Από τον Σωτήρα και μετά ήταν πλέον ελεύθερη η βρώση των σταφυλιών.

Ο Αύγουστος αρχίζει με νηστεία, αφού είναι ο μήνας της Παναγίας που η μεγάλη της γιορτή θεωρείται το Πάσχα του καλοκαιριού.

“Η Παναγία μπαίνει, η νηστεία αρχίζει.”

———

Στο Ζαγόρι της Ηπείρου, πρωί-πρωί την 1η Αυγούστου, πριν βάλουν οτιδήποτε στο στόμα τους, έτρωγαν κόκκινα κράνα, για να είναι γεροί όλο τον χρόνο.

Τελειώνει και με νηστεία ο Αύγουστος στις 29, την ημέρα της εορτής του αποκεφαλισμού του Αγίου Ιωάννη.
Καλός ο Τραπεζοφορος… πλούσιος μήνας της συγκομιδής, μα έκρυβε και κινδύνους για την υγεία.

Υψηλές θερμοκρασίες, έντομα πολλά, κατάχρηση οπωρικών και λαχανικών που ευνοούσαν τις γαστρικές διαταραχές και τους επικίνδυνες, παλαιότερα, ελώδεις πυρετούς.

Δοκιμάζεται η υγεία για αυτό και η ενδεικτική παροιμιακή έκφραση: «Περί της υγείας σου, τον Αύγουστο ερώτα.»

Μη λησμονήσουμε και τον Άγιο Φανούριο που γιορτάζεται στις 27 Αυγούστου.

Η παρήχηση του ονόματός του προς το ρήμα φανερώνω, τον έκανε πολύ δημοφιλή.

Φανερώνει όλα τα χαμένα αντικείμενα!

«Άγιε Φανούριε φανέρωσέ μου.»

Να φανερώσει τα κλεμμένα αιγοπρόβατα, τον ζωοκλέφτη…

Να φανερώσει όμως και τον γαμπρό για την κόρη την ανύπαντρη.
Επειδή φανερώνει τα χαμένα, τον παριστάνουν οι εικόνες πάντα, να κρατάει ένα κερί αναμμένο.

Ψήνεται και η πεντανόστιμη φανουρόπιτα που παρασκευάζεται από εννιά λογιών υλικά και στην εκκλησία, ανήμερα της γιορτής του, την ευλογάει ο παπάς  για να φανερώσει τα αφανέρωτα!

Στη Βέροια πάλι, η θρησκευτική γιορτή της Αγίας Σολομονής και των επτά παιδιών της την 1η Αυγούστου, που γινόταν κι ακόμη γίνεται στον ναό του Αγίου Αντωνίου, έδινε μεγάλη χαρά σε μικρούς και μεγάλους. Το μεγάλο πανηγύρι  και η ξακουστή εμποροπανήγυρη  έφερναν τις πρώτες μέρες του Αυγούστου στη Βέροια, πλήθος προσκυνητών που συνδύαζαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα με τη διασκέδαση και την αγορά προϊόντων που πολλά από αυτά, τότε μόνο μπορούσαν να προμηθευτούν, καθώς  προέρχονταν από πολλές περιοχές της Ελλάδας.

Τα παιδιά είχαν την καλύτερη ευκαιρία να αγοράσουν σπάνια παιχνίδια και περίμεναν πώς και πώς τις μέρες αυτές.

Ακόμη και σήμερα που το πανηγύρι έχει χάσει την παλιά του αίγλη, τα παιδιά που το γνωρίζουν, το περιμένουν.

Οι μεγάλοι κάνουν τη βόλτα τους και οι περισσότεροι δεν μπορούν να αντισταθούν στην εικόνα των λαχταριστών τρεμάμενων χαλβάδων απ’ τα Φάρσαλα.

Ο Αύγουστος είναι και μήνας του πολιτισμού, αφού οι περισσότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις αυτόν τον μήνα διοργανώνονταν προ κορονοϊού και διοργανώνονται ακόμη και τώρα που είμαστε στην εποχή του κορονοϊού…

Ολόκληρη η Ελλάδα ήταν ένα πανηγύρι.

Όπου και να πήγαινες, είχες τη δυνατότητα να ευφρανθείς τη μουσική, το θέατρο τον χορό, ελεύθερος χωρίς το φόβο και τα αγχωτικά ερωτήματα που τώρα σε προβληματίζουν…

Τελικά τίποτα δεν είναι αυτονόητο στη ζωή… Έρχεται μια μέρα που το τόσο κοντινό παρελθόν, μακραίνει, αφού όλα αλλάζουν κι αυτό που ζεις είναι προγραμματισμένο από τον εσατζή ιό και εκεί που πας να σηκωθείς και να ρίξεις έναν χορό σε μια υπαίθρια συναυλία… καλή ώρα… διοργανώνονται αυτές τις μέρες και στον Δήμο μας, έρχεται ο σεκιούριτι  που αυτό οφείλει να κάνει, ή ένας από τους υπεύθυνους διοργανωτές να σου υπενθυμίσουν τους κανόνες της καινοφανούς συνύπαρξης συμβίωσης.

Πιέστε τα συναισθήματα της χαράς και της ζωής που σφύζει, γιατί… θα αρχίσουμε μου φαίνεται να λέμε κι εμείς όπως τα μικρά παιδιά στο σχολείο:
«Τα παλιά τα χρόνια…»
«Μια φορά κι έναν καιρό…»

καλή εβδομάδα με υγεία

Ει. Δα.

banner-article

Δημοφιλή άρθρα

  • Εβδομάδας