Με την ευκαιρία της θερινής πανηγύρεως του Οσίου Αντωνίου του Νέου Πολιούχου Βεροίας, την Κυριακή 1 Αυγούστου το πρωί, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε και κήρυξε τον θείο λόγο στον πανηγυρίζοντα Ιερό Προσκυνηματικό Ναό του Οσίου Αντωνίου στη Βέροια.
Ακολούθησε ο καθιερωμένος αγιασμός με την ευκαιρία της προόδου του Τιμίου Σταυρού, ενώ εχθές το απόγευμα ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως μας και Καθηγούμενος του Ιερού Προσκυνήματος Παναγίας Σουμελά Αρχιμ. Αθηναγόρας Μπίρδας μετέφερε τον Τίμιο Σταυρό από το Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας Σουμελά, που όπως κάθε χρόνο συμπανηγυρίζει με τον πολιούχο της Βεροίας.
Στο τέλος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων χειροθέτησε Πνευματικό τον εφημέριο του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Βεροίας Αρχιμ. Γρηγόριο Μάζα.
Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρά ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;»
Ἕναν παράλυτο μετέφεραν σήμερα ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ. Τόν μετέφεραν, γιατί πίστευαν ὅτι ὁ Χριστός μπορεῖ νά τόν θεραπεύσει καί νά τόν κάνει νά σηκωθεῖ ἀπό τό κρεβάτι τοῦ πόνου ὅπου ἔκειτο γιά χρόνια. Καί ἦταν τόσο μεγάλη ἡ πίστη τους, ὥστε ὁ Χριστός δέν θεράπευσε μόνο σωματικά τόν παραλυτικό, ἀλλά τοῦ χάρισε καί τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν του.
Πρίν ὅμως νά σηκωθεῖ ὁ παράλυτος θεραπευμένος καί νά ἐπιστρέψει ὑγιής στό σπίτι του, ὁ Χριστός ἐπιχείρησε νά θεραπεύσει καί τήν ἀπιστία τῶν γραμματέων, οἱ ὁποῖοι ἀμφισβητοῦσαν τή θεότητά του καί γι᾽ αὐτό σκανδαλιζόταν ἀπό τή συγχώρηση πού ἔδωσε στόν παράλυτο.
Ὁ καρδιογνώστης ὅμως Κύριος διέκρινε τήν ἀντίδραση τῶν γραμματέων, οἱ ὁποῖοι τόν κατέκριναν ἐνδόμυχα, θεωρώντας ὅτι σφετερίζεται τό ἀποκλειστικό δικαίωμα τοῦ Θεοῦ νά συγχωρεῖ ἁμαρτίες καί γι᾽ αὐτό τούς ἀπηύθυνε τό ἐρώτημα. «Ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρά ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;» Γιατί κάνετε πονηρές σκέψεις μέσα στήν καρδιά σας;
Οἱ γραμματεῖς δέν μποροῦσαν νά φαντασθοῦν ὅτι ὁ Χριστός θά διάβαζε τίς σκέψεις τους, καί γι᾽ αὐτό ὄχι μόνο τόν ἀκοῦν ἔκπληκτοι νά τούς ἐλέγχει, ἀλλά καί τόν βλέπουν νά ἀποδεικνύει τή θεία δύναμή του, λέγοντας στόν παράλυτο νά σηκωθεῖ, νά πάρει τό κρεβάτι του καί νά ἐπιστρέψει στό σπίτι του.
Ἡ ἐρώτηση τοῦ Χριστοῦ πρός τούς γραμματεῖς σχετικά μέ τούς ἐφάμαρτους λογισμούς τους δέν ἀφορᾶ ὅμως μόνο αὐτούς. Ἀφορᾶ καί τόν καθένα ἀπό ἐμᾶς, γιατί, ἀντίθετα μέ ὅσα πίστευαν καί ὑποστήριζαν οἱ γραμματεῖς, ἡ ἀρετή καί ἡ εὐσέβεια τοῦ ἀνθρώπου δέν σχετίζεται μόνο μέ τήν ἐξωτερική συμπεριφορά καί στάση του ἀλλά καί μέ τίς σκέψεις καί τούς λογισμούς του. Γιά τόν Χριστό ὁ ἄνθρωπος δέν ἀρκεῖ νά τηρεῖ ἐξωτερικά μόνο τόν θεῖο νόμο, ὅπως ἔκαναν οἱ γραμματεῖς, γιατί αὐτό ἀποτελεῖ ὑποκρισία καί τυπολατρεία, ἐφόσον δέν συνοδεύεται ἀπό τόν ἀγώνα τοῦ ἀνθρώπου νά μήν ἁμαρτάνει καί μέ τίς σκέψεις του καί τίς ἐπιθυμίες του.
Ὁ ἀγώνας γιά τήν κάθαρση τοῦ νοῦ καί τῆς καρδιᾶς καί τή ἐναρμόνισή τους μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά νά εἶναι καί ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου σύμφωνη μέ τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί νά ἔχει τή χάρη του. Καί τοῦτο διότι ἁμαρτία δέν εἶναι μόνο ἡ πράξη καί ἡ ἐνέργεια πού κάνουμε καί εἶναι ἀντίθετη πρός τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί ἡ αἰτία πού τήν προκαλεῖ καί ἡ ὁποία εὑρίσκεται στόν ἔσω ἄνθρωπο, στήν καρδιά καί τόν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου.
Ἐκεῖ προσβάλλει ὁ πονηρός τόν ἄνθρωπο, βάζοντας του λογισμούς καί ἐπιθυμίες ἁμαρτωλές, πού ἄν τούς δεχθεῖ καί ἄν τούς καλλιεργήσει, θά τόν ὁδηγήσουν στήν πράξη τῆς ἁμαρτίας καί στήν παρακοή τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ.
Αὐτό προσπάθησε νά κάνει ὁ πονηρός καί μέ τόν τιμώμενο σήμερα πολιοῦχο μας ὅσιο Ἀντώνιο τόν νέο, τόν Βεροιέα, τόν ὁποῖο ἐπανειλημμένα προσπάθησε νά νικήσει, ἄλλοτε προσβάλλοντάς τον μέ λογισμούς ὑπερηφανείας, ἄλλοτε ἀπογοητεύσεως καί ἀπογνώσεως, ἄλλοτε κρίσεως καί συγκρίσεώς του μέ ἄλλους ἀσκητές.
Δέν κατόρθωσε ὅμως νά τόν ἐξαπατήσει καί νά τόν παρασύρει, γιατί ὁ ὅσιος Ἀντώνιος, δέν ἄφηνε τίς πονηρές ἐνθυμήσεις, στίς ὁποῖες ἀναφέρθηκε σήμερα ὁ Χριστός, νά τόν ἐπηρεάσουν καί νά τόν κάμψουν. Καί νίκησε. Καί ἁγιάσθηκε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ὥστε νά ἀπολαμβάνει σήμερα τή χαρά τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν.
Ἀλλά καί οἱ Μακκαβαῖοι, τούς ὁποίους ἑορτάζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας μαζί μέ τή εὐσεβῆ μητέρα τους, τήν ἁγία Σολομονή, καί τόν διδάσκαλό τους, τόν ἅγιο Ἐλεάζαρο, δέν θά αἰσθάνθηκαν τόν ἴδιο πόλεμο τῶν πονηρῶν ἐνθυμήσεων μέσα στήν ψυχή τους, προκειμένου νά λυπηθοῦν τή ζωή τους καί νά ὑπακούσουν στόν ἐπίγειο βασιλέα παρακούοντας τόν θεῖο νόμο;
Ἀπέκρουσαν ὅμως αὐτούς τούς λογισμούς καί στάθηκαν πιστοί στήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, πιστοί στή θεία ἐντολή τῆς νηστείας καί σέ ὅσα εἶχαν διδαχθεῖ ἀπό τή μητέρα τους καί τόν ἅγιο Ἐλεάζαρο, καί ὑπέμειναν μέ καρτερία τά βασανιστήρια καί τόν θάνατο, γιά νά λάβουν καί αὐτοί τήν αἰώνια ἀνταμοιβή τοῦ Θεοῦ στόν οὐρανό.
Τιμώντας τους, λοιπόν, καί ἐμεῖς σήμερα, ἄς ἀκολουθήσουμε τό παράδειγμά τους. Ἄς ἀγωνιζόμεθα νά διατηροῦμε τόν νοῦ καί τήν καρδιά μας καθαρά ἀπό ἐφάμαρτους καί πονηρούς λογισμούς, γιά νά μήν παρασυρόμεθα ἀπό τήν ἁμαρτία, στήν ὁποία αὐτοί μᾶς ὁδηγοῦν. Ἄς ἀγωνισθοῦμε ἰδιαιτέρως τήν περίοδο αὐτή τοῦ Δεκαπενταυγούστου, ἀντλώντας δύναμη καί ἀπό τόν τίμιο Σταυρό τοῦ Κυρίου μας, τήν «πρόοδο», τοῦ ὁποίου ἑορτάζουμε σήμερα, ἔχοντας μάλιστα ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν καί τόν τίμιο Σταυρό πού μεταφέραμε χθές ἀπό τό Ἱερό Προσκύνημα τῆς Παναγίας Σουμελᾶ, ἀλλά καί μέ τή χάρη τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἡ ὁποία ἦταν καθαρή καί ἀμόλυντη καί στό σῶμα καί στόν νοῦ καί στή ψυχή, γιά νά ἀξιωθοῦμε νά ἑορτάσουμε τή μεγάλη ἑορτή τῆς ἐνδόξου Κοιμήσεώς της καί γιά νά ἔχουμε τή χάρη τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας.
Ἀδελφοί καί πατέρες, τό θέμα τοῦ νά τηρήσει κανείς τόν νοῦ του καθαρό εἶναι ἀπό τά πιό δύσκολα πράγματα τά ὁποῖα καλεῖται νά κάνει ὁ ἄνθρωπος.
Κάποτε κάποιοι κληρικοί βρέθηκαν σέ μία σκήτη μοναχῶν τελείως ἀφιερωμένων στόν Θεό. Καί τούς ρώτησαν «τί κάνετε ἐσεῖς ἐδῶ;» Καί τί ἀπήντησαν; «Τηροῦμεν νοῦν», προσπαθοῦσαν νά τηρήσουν τό μυαλό τους, τόν νοῦ τους καθαρό ἀπό πονηρούς λογισμούς. Εἶναι ἕνας ἀγώνας διά βίου. Εἶναι ἕνα δύσκολο ἔργο, γιατί ἀνά πᾶσα ὥρα καί στιγμή μᾶς πειράζει ὁ πονηρός. Καί ξέρετε ποῦ ἰδιαιτέρως μᾶς πειράζει ὁ πονηρός καί μᾶς ἐνοχλεῖ καί μᾶς φέρνει ἀκάθαρτους λογισμούς; Ἰδιαιτέρως τήν ὥρα τῆς προσευχῆς, ἰδιαιτέρως ὅταν εὑρισκόμεθα μέσα στόν ναό, ἡ σκέψη μας τρέχει ἀπό ἐδῶ καί ἀπό ἐκεῖ καί ἰδιαιτέρως σέ πονηρούς λογισμούς, γιατί ὁ διάβολος θέλει νά ἀμαυρώσει τόν νοῦ μας μέ ὅλες αὐτές τίς σκέψεις.
Γι᾽ αὐτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Ὁ Κύριος εἶχε τή δυνατότητα νά διαπιστώσει τήν ἀκαθαρσία τήν ὁποία εἶχαν στό μυαλό τους οἱ γραμματεῖς καί οἱ φαρισαῖοι. Ἐμεῖς δέν μποροῦμε νά τό διαγνώσουμε αὐτό. Οὔτε ἐγώ ἔχω τή δυνατότητα νά δῶ τί σκέφτεται τώρα ὁ καθένας σας τήν ὥρα μάλιστα τῆς προσευχῆς. Ἐσεῖς μπορεῖ νά κρίνετε ἐμένα ἤ καί κάποιους ἄλλους. Τό μυαλό τρέχει καί θέλει τήρηση νοός.
Αὐτό ἄς ἀγωνισθοῦμε καί πρέπει νά ἀγωνισθοῦμε νά κάνουμε σέ ὅλη μας τή ζωή γιά νά μπορέσουμε νά εἴμεθα καθαροί στόν νοῦ, στήν ψυχή καί γενικά στό εἶναι μας.
Εὔχομαι μέ τή χάρη τῶν ἁγίων, τοῦ ἁγίου Ἀντωνίου, τῆς ἁγίας Σολομονῆς καί τῶν τέκνων της καί τοῦ ἁγίου Ἐλεαζάρου, ἀλλά ἰδιαιτέρως μέ τή χάρη τοῦ Σταυροῦ, νά τό ἐπιτύχουμε. Γι᾽ αὐτό πρέπει νά κάνουμε συχνά τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, γιά νά καθαρίζουμε καί τόν νοῦ μας καί τή σκέψη μας καί τά μάτια μας ἀπό κάθε τι πονηρό. Καί αὐτό θά τό πετύχουμε ὄντως κάνοντας τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ.