O Γιώργος Χαιρόπουλος και ο “κήπος του δρόμου” – Ένας ακούραστος, συνειδητοποιημένος πολίτης / συνέντευξη στη Δήμητρα Σμυρνή
Είναι στα 81 του. Κι όμως το βλέμμα, η σκέψη και προπαντός η ψυχή, είναι όλα εφηβικά. Ακούραστος, δημιουργικός, συνειδητοποιημένος ο κύριος Γιώργος Χαιρόπουλος, αποτελεί ένα παράδειγμα πολίτη για μια πόλη που δεν γεννήθηκε σ’ αυτήν, αλλά την έκανε δική του μετά από συνειδητή επιλογή και της αφιερώθηκε.
Κοζανίτης, μετανάστης για χρόνια στη Γερμανία, επιστρέφοντας στην Ελλάδα επιλέγει για τόπο εγκατάστασης τη Βέροια για το πράσινο και τα νερά της. Όταν συνταξιοδοτείται της αφιερώνει το χρόνο του, για να φτιάξει τον “κήπο του δρόμου”.
Φυτεύει άσπρους και μωβ κρίνους στην Οδό 16ης Οκτωβρίου, από το παλιό εξοχικό κέντρο “Σκρετ” μέχρι τους στρατώνες. Ανηφορίζει ο δρόμος και οι ατέλειωτοι κρίνοι του κυρίου Γιώργου συνοδεύουν τον ταξιδιώτη ή τον πεζοπόρο με την ομορφιά της παρουσίας τους. Ένας κήπος του δρόμου! Ολότελα δικός του.
Τον συναντήσαμε στο ανηφοράκι δεξιά του δρόμου, να μας περιμένει καθισμένος στην πτυσσόμενη πολυθρόνα του, καμαρώνοντας όχι μόνο τους κρίνους του, αλλά και τα δεντράκια που φύτεψε. Η φύση νίκησε την παντοδύναμη άσφαλτο. Απίστευτο!
Για τον κύριο Γιώργο διαβάσαμε για πρώτη φορά σ΄ένα άρθρο του Νίκου Μαυροκεφαλίδη, που μιλούσε για την παρουσία αυτού του ανθρώπου στην πόλη, που τη φροντίζει σαν να είναι το σπίτι του, σε αντίθεση με άλλους, που συνειδητά όχι απλά την αγνοούν, αλλά και δεν σέβονται την καθαριότητα και την αισθητική της.
Κι άλλοι φίλοι μάς μίλησαν γι΄αυτόν κι έτσι η συνάντηση μαζί του και η κουβέντα για το πώς βιώνει τη σχέση του με την πόλη ήταν όχι απλά αναμενόμενη αλλά επιβεβλημένη.
Ο κύριος Γιώργος είναι “παλαιάς κοπής” άνθρωπος, όχι λόγω ηλικίας, αλλά λόγω αξιών, που τις αναπτύσσει όχι ως στείρα θεωρία, αλλά ως καθημερινή πράξη.
Καθημερινά για χρόνια ολόκληρα φυλάγει τον δικό του παράδεισο, αυτόν που έφτιαξε με κόπο και μεράκι, δίνοντας το παράδειγμα σε όλους μας για τη σχέση πολίτη και πόλης, ανθρώπου και φύσης.
Τα απλά λόγια του στη Φαρέτρα, απλά όπως είναι το ζεστό ψωμί ή ένα λουλούδι που ανθίζει, είναι παρακαταθήκη σ’ έναν κόσμο που έχασε την αληθινή του ταυτότητα και την αναζητά μάταια σε μια απρόσωπη τεχνολογία.
Γεννηθήκατε εδώ στη Βέροια, κύριε Γιώργο, στην πόλη που τόσο αγαπάτε;
Όχι, γεννήθηκα στην Καλαμιά της Κοζάνης. Είμαι Πόντιος. Στη Βέροια βρέθηκα συμπτωματικά. Έκανα 16 χρόνια στη Γερμανία, στην Κολωνία, όπου δούλευα σε εργοστάσια παραγωγής καλωδίων. Κι ένα διάστημα δούλεψα και σε ανθρακωρυχεία άλλης περιοχής, 600 μέτρα κάτω από τη γη.
Ήρθα στο χωριό μου, παντρεύτηκα, έφυγα με τη γυναίκα μου στη Γερμανία και έκανα οικογένεια, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Τα σπούδασα και καμαρώνω. Ο γιος μου είναι καθηγητής Γερμανικής Φιλολογίας και η κόρη μου Κλινική Ψυχολόγος.
Όταν αποφάσισα να φέρω τα παιδιά μου στην Ελλάδα, για να μη γίνουν… “γερμανάκια” – γιατί εκεί γεννήθηκαν – φτάσαμε στο τελωνείο της Βέροιας με όλα μας τα πράγματα. Κάνοντας μια βόλτα στην πόλη είδα πως η Βέροια ήταν πολύ πιο όμορφη από το δικό μου τόπο, από το χωριό μου, το χτισμένο πάνω στην πέτρα. Φτώχεια καταραμένη…. Η Βέροια είχε πράσινο, είχε νερά… Μου άρεσε. Είπα να μείνω εδώ.
Πήρα με προμήθεια το ΚΤΕΛ Κοζάνης για 22 χρόνια στην Πλατεία Ωρολογίου κι από κει πήρα τη σύνταξή μου, σύνταξη από το ΤΕΒΕ, το 2005.
Όταν γεννήθηκα, το 1940, ο πατέρας μου πολεμούσε στο Αλβανικό Μέτωπο. Τώρα, λοιπόν, είμαι 81 χρονών!
Και έχετε το κουράγιο αλλά και τη διάθεση να δουλεύετε φτιάχνοντας αυτόν τον υπέροχο “κήπο του δρόμου” στα 81 σας! Πώς ξεκίνησε όλη αυτή η ενασχόληση, που είναι, πέρα από μια εξαιρετική εικόνα για όσους περνούν από δω, και μια προσφορά στην πόλη ταυτόχρονα;
Είναι κάτι που πηγάζει από μέσα σου. Ή το έχεις ή δεν το έχεις. Είναι κάτι που δεν το είχα προγραμματίσει. Να το ονομάσω “συνείδηση”; Με τραβάει το όμορφο και η αγάπη για τη φύση. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από το να φυτεύεις ένα δέντρο ή ένα λουλούδι και να το βλέπεις να μεγαλώνει και να ανθίζει.
Πώς ξεκίνησα; Προτού έρθω να φτιάξω αυτόν τον κήπο κατά μήκος του δρόμου, είχα ένα ειδικό εργαλείο και καθάριζα κάποια σημεία των δρόμων. Ήθελα να βοηθήσω να είναι η πόλη μου καθαρή.
Πήγαινα για παράδειγμα στο πάρκο των Αγίων Αναργύρων και έβλεπα πράγματα πεταμένα έξω από τους κάδους. Δεν κατάλαβα ποτέ το γιατί. Τα μάζευα.
Μια μέρα που πηγαίναμε με τη γυναίκα μου στο Γηροκομείο, εδώ σ’ αυτήν την περιοχή, είδαμε πως έγινε μια μικρή κατολίσθηση. Δε φαίνονταν ούτε πεζοδρόμια ούτε η σκάλα. Δεν τακτοποιήθηκε μέσα σε δυο τρεις μέρες και ήρθαμε με τη γυναίκα μου και το καθαρίσαμε εμείς.Έτσι έγινε η αρχή…
Ανεβαίνοντας στον δρόμο αριστερά άρχισα να κάνω αποχωμάτωση. Το πεζοδρόμιο δεν φαινόταν… Χώματα, σκουπίδια…
Και μετά άρχισα να φυτεύω το χώρο με κρίνους. Τους υπολογίζω τώρα, μετά από χρόνια, περίπου σε έξι χιλιάδες κρίνους! Άσπρους και μπλε! Φύτεψα και αγιοδημητριάτικα και τριανταφυλλιές! Μέτρησα το ένα χιλιόμετρο που είναι ο δρόμος, έβαζα σε κάθε μέτρο 5-6, άρα είναι τόσοι οι κρίνοι, όσους τους υπολόγισα.
Κι εδώ στη δεύτερη ανηφόρα, εδώ που καθόμαστε, φυτεύτηκε κι αυτός ο χώρος από μένα και είχε πολλή δουλειά. Βατσινιές, αγριόχορτα… Έκανα αποχωμάτωση, έβαλα χώμα και τώρα βλέπω γύρω δεντράκια που μεγαλώνουν και λουλούδια και χαίρομαι. Να, μια ακακία, μια βερυκοκιά, μια τζιρνικιά, μια ροδακινιά, μια ροδιά, μια ελιά παραπέρα. Να, οι τριανταφυλλιές μου, τα δεντρολίβανα… Προς το παρόν είναι ανθισμένοι οι κρίνοι μου, οι παπαρούνες κι εκείνα τα κίτρινα τα λουλουδάκια.
Ακόμη κι εκείνος ο κορμός του πλάτανου, που κάηκε εδώ στην ανηφόρα από κεραυνό, σκάφτηκε, έβαλα μέσα χώμα και τον φύτεψα.
Να, και πίσω μας έσκαψα το χώμα και έκανα μικρές ταΐστρες, για να έρχονται και να τρώνε τα πουλιά.
Κι όσο για τη σημαία μου… Είναι 200 χρόνια από την Επανάσταση! Πώς να μην την έχω στον κήπο μου;
Είμαι αγροτόπαιδο, στα χώματα μεγάλωσα κι έτσι η γη μού δίνει χαρά. Κι ακόμη πιο πολύ χαίρομαι, όταν αυτά που κάνω τα χαίρονται και οι άλλοι.
Τα εργαλεία; Είναι δικά σας ή σας τα έδωσε ο Δήμος;
Ο Δήμος μού δίνει ό,τι χρειάζομαι Έχει τη διάθεση, αλλά αγοράζω κι εγώ. Θέλω να έχω τα δικά μου. Για παράδειγμα εγώ αλλάζω τις σακούλες στους κάδους εδώ, αλλά τις σακούλες μού τις δίνει ο Δήμος. Ό,τι χρειαστώ είναι πρόθυμοι να μου το δώσουν.
Αναγνωρίστηκε επίσημα η προσφορά σας από το Δήμο;
Βέβαια! Με τίμησε το Δημοτικό Συμβούλιο και η Δήμαρχος, που ήταν τότε, η κυρία Ουσουλτζόγλου.
Αυτό για μένα ήταν μια μεγάλη ικανοποίηση. Όταν αναγνωρίζουν αυτό που κάνεις, θέλεις να δουλέψεις ακόμη περισσότερο.
Βέβαια, υπάρχουν κι εκείνοι που όχι απλά δεν χαίρονται τη δουλειά σου αλλά την σαμποτάρουν κιόλας. Όμως έτσι ήταν πάντα ο κόσμος…
Ξέρετε πόσο με στεναχωρεί, όταν μεγάλοι άνθρωποι έρχονται και ξηλώνουν αυτά που φυτεύω ή βάζουν μικρά παιδιά να τον κάνουν; Δεν καταλαβαίνω γιατί. Πώς σκέφτονται; Δεν τους αρέσει η ομορφιά; Αλλά τι συζητάμε; Ο εσωτερικός κόσμος του ανθρώπου είναι λαβύρινθος… είναι η φύση του ανθρώπου να παλεύει ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Και κάποιες φορές δυστυχώς νικάει το κακό.
Πέρα απ΄ αυτόν τον χώρο που τον διαμορφώσατε τόσο όμορφα, σχεδιάζετε να ομορφύνετε με τον ίδιο τρόπο και κάποιον άλλο χώρο της πόλης;
Θέλω να είμαι εδώ, να φυλάγω αυτόν τον κήπο μου. Έκανα πολύ κόπο για να τον φτιάξω. Είναι κομμάτι της ζωής μου. Αργότερα… Δεν ξέρω…
Αλλά πάνω απ’ όλα σκεφτείτε, θα έλεγα, πώς η πόλη θα ήταν, αν την προσέχαμε περισσότερο. Αν δεν ρίχναμε σκουπίδια στο δρόμο. Έχω δει να τα πετούν ακόμη και από τα μπαλκόνια.
Και η ειρωνεία είναι πως πολλές φορές αυτοί που πετούν τα σκουπίδια παραπονιούνται πως ο Δήμος δεν κρατάει καθαρή την πόλη!
Θαυμάζω τις ομάδες που θέλουν να κρατούν την πόλη καθαρή. Υπάρχουν τέτοιες ομάδες.
Εσείς που ζήσατε στη Γερμανία βλέπετε οι Γερμανοί να αντιμετωπίζουν διαφορετικά από μας τους Έλληνες την πόλη τους και τη φύση;
Αυτό είναι σίγουρο, τα σέβονται. Και να σας πω και κάτι ακόμη. Έχουμε την πιο όμορφη χώρα και τόσο σπουδαία Ιστορία, που την ξέρουν οι Γερμανοί καλύτερα από μας και την θαυμάζουν! Και μεις οι Έλληνες δεν ξέρουμε να τα εκτιμήσουμε και τα δυο. Σκέφτομαι καμιά φορά πως γι’ αυτό δεν φταίει ίσως το “ποίμνιο” αλλά οι “ποιμένες”!
Τι θα λέγατε στους νέους, με την πείρα ζωής που σας διακρίνει, για τη σχέση του πολίτη με την πόλη και τη φύση; Ποια πρέπει να είναι;
Οι νέοι πάνω απ’ όλα πρέπει να σέβονται τον εαυτό τους, γιατί τότε θα σέβονται και την πόλη και τη φύση. Η φύση είναι οξυγόνο είναι ομορφιά, είναι η ίδια η ζωή! Αν δεν σέβεσαι τον εαυτό σου, πώς θα σεβαστείς τη φύση;
Η πόλη σου είναι το σπίτι σου. Μπορείς να μην την προσέχεις; Ο Δήμος πρέπει να προσφέρει στην πόλη, είναι υποχρέωσή του, αλλά κι εσύ ο πολίτης πρέπει να σέβεσαι και την πόλη σου και τον Δήμο της, γιατί σ’ αυτόν ανήκεις.
Τι είναι για σας ο κήπος σας, αυτός ο όμορφος “κήπος του δρόμου”;
Είναι το μέρος που δημιουργώ. Που το φροντίζω σαν να ήταν δικό μου, αν και ανήκει σε όλους μας. Είναι το μέρος, όπου έρχομαι και ξεκουράζομαι, εδώ, στο υψωματάκι, στην πολυθρόνα μου. Κι ας περνούν τα αυτοκίνητα ανηφορίζοντας. Εμένα μ’ αρέσει να έρχομαι εδώ…
Και σκέφτομαι πολλές φορές πως από δω, από το δρόμο που ονομάζεται “Οδός 16ης Οκτωβρίου”, κατέβηκαν τα ελληνικά στρατεύματα στις 16 Οκτωβρίου, για να απελευθερώσουν τη Βέροια από τους Τούρκους. Δεν πρέπει ένας τέτοιος δρόμος να είναι όμορφος;
Φωτογραφίες: faretra.info / Νίκος Μαυροκεφαλίδης
