Δημήτρης Παπαστεργίου “Της μιας ανάσας ποιήματα” – Μικρές λυρικές προσεγγίσεις με έμπνευση και διεισδυτική ματιά

Μετά από πέντε ποιητικές συλλογές ο Δημήτρης Παπαστεργίου επιλέγει αυτήν τη φορά τη μικρή φόρμα, για να βγάλει στο φως την έκτη, με τίτλο “Της μιας ανάσας ποιήματα”, εκδόσεις Κουκκίδα.

Δήμητρα Σμυρνή

Γνωστές οι ποιητικές ανησυχίες του Δημήτρη Παπαστεργίου στην πόλη μας και η συνεχής  αλλά αθόρυβη παρουσία του στα ποιητικά δρώμενα. Χαρακτηριστικό του πάντα η διάθεση να μην πέσει στην ποιητική μανιέρα, αναζητώντας τρόπους έκφρασης, που να αποτυπώνουν από τη μια το ποιητικό του εγώ κι από την άλλη να φέρνουν τη δροσιά μιας άλλης προσέγγισης.

Κι αυτό πιστεύω πως κατάφερε με την καινούρια του συλλογή. Να πει τα μέγιστα μέσα από τα ελάχιστα.

Ένα παιχνίδι ανάμεσα στο μικρό και το μεγάλο είναι τα ποιήματά του,  που αγγίζουν τα αιώνια και μεγάλα θέματα του θανάτου, του έρωτα, της μοναξιάς, του χρόνου, μέσα από λίγες, ελάχιστες λέξεις, που με στιλπνό λυρισμό καταφέρνουν να τα αποδώσουν.

Η ματιά του, άλλοτε απόλυτα απλή και αθώα, σαν του μικρού παιδιού, κι άλλοτε διεισδυτική και στοχαστική σαν του γέροντα, περνά πάνω από τα ανθρώπινα και τα κάνει μικρές σταλαγματιές ποίησης.

Άνοιξες πάλι
πληγή μου, πηγούλα μου
ρέουν στιχάκια.

ή λίγο πιο εκεί λέει

Στο συρτάρι μου
και στο σώμα του στρειδιού
μαργαριτάρια.

Με τη μορφή των χάικου, της γιαπωνέζικης μινιατούρας, που οι  περισσότεροι ποιητές κάποτε θέλησαν να δοκιμάσουν τη δύναμή τους μέσα κι απ΄αυτήν, ο Παπαστεργίου αποδεικνύει πως ελέγχει απόλυτα όχι μόνο τον όγκο των λέξεων αλλά και τη μουσική τους ροή και τον τελικό τους στόχο.

Στοιχεία επαναλαμβανόμενα είναι οι έξυπνες προσωποποιήσεις και οι ατέλειωτες μεταφορές που ξαφνιάζουν ευχάριστα, και οι αντιθέσεις που παίζουν συνεχώς απολαυστικά.

Σαν οδαλίσκες
μου γνέφουν των γιασεμιών
οι συμμορίες.

και πιο κάτω

Μετά τη βροχή
παντού μικρές λιμνούλες
λιωμένα άστρα.

Αλλά  και η Ιστορία είναι παρούσα με διάθεση κριτική

Ένας Σκιπίων
για κάθε Καρχηδόνα
ανεξαιρέτως.

Όσο για την ανθρώπινη πορεία, σαφής η γνώση της από τον ποιητή

Έφτασες εδώ
χάρη σε ένα όπλο:
σαρκοβόρο νου.

Η φιλοσοφική στάση απέναντι στη ζωή με μια δόση  λεπτού σαρκασμού

Πέφτουν βασιλείς
κι εγώ τους κάνω χάζι
απ’ την καλύβα.

Κι η μοναξιά παρούσα, ακόμη κι όταν είναι αποτέλεσμα επιλογής

Φθαρμένο ράσο
μιας μοναξιάς – θρησκείας,
το βιος μου όλο.

Και ο Χρόνος αδυσώπητος κι αυτός

Θαρρώ γερνάω:
μπρος σε πένθος και ζωή
δεν νιώθω δέος.

και αλλού

Μες στη γειτονιά
μόνο γέροι πια. Είμαι
ο μικρότερος.

Και το σκληρότερο

Είμαστε όλοι
φουρφούρια στις ανάσες
του μάστρο – Χρόνου.

Όμως τα χάικου του Παπαστεργίου δεν είναι μόνο ποιήματα ενδοσκόπησης. Η ζωή γύρω του  είναι παρούσα με τις γελοιότητές της, “Πρωϊνή εκπομπή”

Οι καρακάξες
τα λεν’ στις βεράντες τους
σαν νοικοκυρές.

ή με την τραγικότητά της, “Έρευνα”

Άστεγη  ψάχνει
αποφάγια ονείρων
μέσα στους κάδους.

Έξοχες εικόνες, οπτικές, “Βεστιάριο”

Μια πεταλούδα
στο μανίκι του θεού
είν’ η ψυχή μας.

ή ακουστικές, “20 Απριλίου,” συμπληρώνουν το όλον μιας συλλογής που προκαλεί εναλλασσόμενα συναισθήματα στον αναγνώστη

Άσμα αγγέλων
για ένα μνημόσυνο
μικρού αηδονιού.

Κλείνοντας, θα έπρεπε να προστεθεί η εύστοχα επιμελημένη έκδοση της συλλογής, που την αισθητική της ενισχύει το εξώφυλλο και η εικονογράφησή της από την εικαστικό, φιλόλογο και ποιήτρια, Χριστίνα Καραντώνη.

( Ο πίνακας είναι του Πιτ Μοντριάν)