Κύπρος: “Προετοιμάζουν την κοινωνία για συνομοσπονδιακή λύση: Είδαν τι έπαθαν το 2004 και επιμένουν σε μη βιώσιμη συμφωνία”
Γράφει ο Κώστας Βενιζέλος ( 11/1)
Την ώρα κατά την οποία στις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας αναπτύσσεται «φωναχτά» πλέον το αφήγημα των δύο κρατών, της διχοτόμησης, προτάσσοντας οι… αφηγητές του την επιθετικότητα της Τουρκίας και τα τετελεσμένα που ο χρόνος επέβαλε, η απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Τζέιν Χολ Λουτ, θα έχει σήμερα χωριστές επαφές με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαία η επιλογή της ανάδειξης του αφηγήματος αυτού των δύο κρατών, στη δημόσια σφαίρα. Είναι, ως φαίνεται, η βασική επιδίωξη και επιλογή μιας μερίδας του πολιτικού συστήματος, που έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, και οι δημόσιες αναφορές αποτελούν άσκηση για να καταγραφούν οι αντιδράσεις των πολιτών.
Την ίδια ώρα, λοιπόν, κατά την οποία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας φέρεται να είναι ο πρώτος που ξεκίνησε, προ τριών χρόνων, τη συζήτηση αυτή, τη σκυτάλη έχουν πάρει κι άλλοι από τη συντηρητική παράταξη. Όπως ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Χάρης Γεωργιάδης, που διετέλεσε και υπουργός Εργασίας και Οικονομικών, ο οποίος τις τελευταίες δυο Κυριακές, στην Καθημερινή, αναπτύσσει τη θεωρία αυτή. Και επιχειρεί να επεξηγήσει το σενάριο αυτό, με… γλαφυρότητα αλλά και ενεργοποιώντας φοβικά σύνδρομα. Αναδεικνύει τις «πραγματικότητες» (για τις περιουσίες και τους περισσότερους πρόσφυγες που έχουν «φύγει»), για να πείσει για το… μοιραίο. Θεωρεί το 2004 ως την «τελευταία ευκαιρία λύσης». Οπότε; Να γίνει δεκτό το αφήγημά του! Είναι ξεκάθαρο ότι το 2004 θα επαναληφθεί, εάν παρουσιάσουν μη αποδεκτή συμφωνία. Ένα δεύτερο «όχι» να το θεωρούν δεδομένο, αλλά δεν πρέπει να αποτολμήσουν να φέρουν μια τέτοια συμφωνία (ή ένα άλλο σχέδιο Ανάν), καθώς το κόστος θα είναι μεγάλο.
-
Γιατί τώρα αναδεικνύεται στη δημόσια σφαίρα το αφήγημα των δύο κρατών; Επειδή έχει ξεκινήσει η προετοιμασία για τη σύγκληση της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, στην έκθεσή του για τις καλές υπηρεσίες, καθορίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί, που δεν έχει σχέση με την εντολή που έχει από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Δεν κάνει καμία αναφορά στη βάση λύσης στην έκθεσή του, ενώ θεωρεί πως στόχος της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης είναι για να διαπιστωθεί σε ποιο βαθμό υπάρχει «κοινό όραμα». Δεν παρέχει καλές υπηρεσίες, αλλά θα στηρίξει τους «δυο ηγέτες» να περιγράψουν τον τρόπο που θα κινηθούν προς τα εμπρός.
Είναι μια προσέγγιση που περιέγραψε προ διμήνου περίπου ο Άγγλος πρέσβης στη Λευκωσία σε συνέντευξή του στην Καθημερινή. Είχε πει ο κ. Στίβεν Λίλι πως «ο κ. Τατάρ και κάποιοι άλλοι θέλουν λύση δύο κρατών, κάποιοι Ελληνοκύπριοι μπορεί να θέλουν ενιαίο κράτος και κάπου στη μέση πρέπει να βρεθεί συμβιβασμός που να αφορά ομοσπονδία». Στην ίδια συνέντευξη είχε κάνει υποδείξεις για την πολιτική ισότητα ως προϋπόθεση που θέτουν οι Τούρκοι, αλλά ως φαίνεται και οι Βρετανοί. «Αυτό που εμείς θα το ονομάζαμε “ηθική ισοτιμία/ισότητα (parity of esteem)”, μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων».
-
Το σενάριο που παρακολουθούμε να εκτυλίσσεται σήμερα ενώπιόν μας είναι το βρετανικό και ασφαλώς αυτό δεν μπορεί να είναι τυχαίο ή να εκπλήσσει κανέναν. Από λογική της «μέσης οδού», σε συνδυασμό με τη γνωστή μέθοδο της «εποικοδομητικής ασάφειας», θα προκύψει αυτό που ψιθυριζόταν έκπαλαι στο παρασκήνιο και άρχισε να λέγεται πλέον δημόσια, προετοιμάζοντας προφανώς το έδαφος στην κοινή γνώμη. Ενός μοντέλου συνομοσπονδίας, που μπορεί με όρους «εποικοδομητικής ασάφειας» να βαπτισθεί ομοσπονδία. Η ουσία, όμως, δεν είναι η ονοματολογία, αλλά οι συνομοσπονδιακές πρόνοιές του.
Όταν η ελληνική πλευρά στην Κύπρο αφήνει να εννοηθεί πως συζητά συνομοσπονδιακή λύση, είναι έτοιμη να εισέλθει σε συζητήσεις στη λογική «έδαφος έναντι αναγνώρισης», γιατί τα Ηνωμένα Έθνη και κυρίως οι Τούρκοι να θέλουν να συζητήσουν άλλης μορφής λύση;
