“Λαθρεπιβάτης των εξαιρέσεων – Η Πάρνηθα στον αντίποδα του πνεύματος του εμβολίου” γράφει ο Παναγιώτης Τζανετής
Κίνδυνοι
Αυτό δεν σημαίνει ότι αγνοώ τους όποιους κινδύνους, που αφορούν σε κάθε φαρμακευτική παρέμβαση. Επίσης δεν αγνοώ τον έμμεσο εκβιασμό προς όσους δεν συμμερίζονται τον κίνδυνο που διατρέχουν κυρίως άνθρωποι σαν εμένα. Κάποιος απρόθυμος ακούει ότι: «δεν σε υποχρεώνουμε αλλά θα σου κάνουμε την ζωή δύσκολη, αν τυχόν μείνεις χωρίς εμβολιασμό». Ας δούμε μια ξεχασμένη ιστορία με εμβόλια και περιορισμούς μιας και με την παρούσα πανδημία δεν χρειάζεται να ανακαλύπτουμε συνεχώς τον τροχό.
Στην περιοχή του κρατιδίου της Baden Wurttemberg και λίγο νοτιότερα του τόσο επίκαιρου Baden Baden, στο Freiburg, άφησε την τελευταία του πνοή ένα πασίγνωστος Έλληνας. Ήταν ο Νίκος Καζαντζάκης και πέθανε από την επιπλοκή ενός εμβολιασμού στις 26 Οκτωβρίου 1957.
Ο συγγραφέας ανήκε σε ευάλωτη ομάδα (αιματολογική κακοήθεια) και τύγχανε ιατρικής φροντίδας στο κορυφαίο δυνατό επίπεδο. Ταυτοχρόνως, ήταν μανιώδης περιηγητής. Σε μια πρόσκληση για τιμητική βράβευση του στην Άπω Ανατολή ο ηλικιωμένος ταξιδευτής δεν μπορούσε να αντισταθεί στον πειρασμό μιας ευρείας περιήγησης σε Κίνα και Ιαπωνία. Το εν λόγω ταξίδι είχε όμως την ρητή προυπόθεση κάποιων εμβολιασμών, όπως συμβαίνει και σήμερα για ταξίδια σε διάφορα μέρη του κόσμου. Και ο συγγραφέας είχε λόγω ιστορικού, αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσει παρενέργειες σε εκείνο το εμβόλιο. Το ρισκάρισε.
Παρέτεινε μάλιστα το ταξίδι ακόμη κι όταν αντιλήφθηκε ότι είχε εμφανίσει μια σοβαρή επιπλοκή. Όταν τελικά επέστρεψε στην Ευρώπη, ως παραμελημένος ασθενής, ήταν πια αργά ακόμη και για τους κορυφαίους γιατρούς του στο Freiburg.
Όπως και να το δει κανείς, πήρε τα ρίσκα του με βάση την δική του ιεράρχηση στην κλίμακα των αξιών του. Ο κάθε απλός άνθρωπος κάνει το ίδιο καθημερινά, διακινδυνεύοντας. Όλοι επιθυμούν π.χ. διακοπές στην Κρήτη, αν και γνωρίζουν ότι ο θρυλικός ΒΟΑΚ (βόρειος οδικός άξονας Κρήτης) είναι η σύγχρονη μετεμψύχωση του Μινώταυρου. Δέχεται όμως κανείς να εκτεθεί στον μικρό στατιστικά αλλά μεγάλο ποιοτικά κίνδυνο και το κάνει για λόγους αναψυχής. Τηρουμένων των αναλογιών και στο εμβόλιο καλείται κανείς να ρισκάρει επίσης κάποια μικρή πιθανότητα κι όχι για λόγους αναψυχής αλλά για κάτι πολύ πιο σημαντικό.
Οι Έλληνες έχουν κάνει προ πολλού τους υπολογισμούς τους και οι περισσότεροι έχουν πάρει τις αποφάσεις τους. Μια μικρή μερίδα το σκέφτεται πονηρά.
Πονηρός λαθρεπιβάτης
Αυτοί σκέπτονται ότι η εξάλειψη του ιού είναι θέμα ποσοστού. Είναι γνωστό από παλιά το φαινόμενο του λαθρεπιβάτη ή free rider. Αν οι υπόλοιποι το κάνουν αλλά εγώ όχι, τότε θα βγούμε όλοι κερδισμένοι, κι εγώ διπλά. Αφού η μικρή εξαίρεση, ειδικά για εμένα, δεν θα επηρεάσει την έλευση της συλλογικής ανοσίας και ταυτοχρόνως εγώ δεν θα έχω υποβληθεί στους όποιους κινδύνους. Συμμετοχή δηλαδή στα οφέλη χωρίς συμμετοχή στο τίμημα! Η απλή αυτή σκέψη έχει ένα μόνον πρόβλημα. Δεν αντέχει στην καθολίκευση. Αν δηλαδή το δουν όλοι έτσι, ο ιός θα επιβιώσει.
Αυτό έχει επαναληφθεί και σε προηγούμενους εμβολιασμούς αλλά και σε πολλές περιπτώσεις εκτός ιατρικής. Αυτός που φοροδιαφεύγει, το προκρίνει μάλλον ως μια αυστηρά ατομική συμπεριφορά, δεδομένου ότι γνωρίζει καλώς πως η τυχόν καθολίκευση της συμπεριφοράς του θα οδηγούσε σε μαζικά λουκέτα σχολείων, νοσοκομείων, δομών ασφαλείας κλπ.
Ακόμη κι ένας δεξιοτέχνης παραβάτης του ΚΟΚ, ανατριχιάζει όταν βλέπει την δική του οδική συμπεριφορά να υιοθετείται κι από ομάδες των οποίων την δεξιοτεχνία για κάποιο λόγο δεν εμπιστεύεται. Παρομοίως, με το περιβάλλον αλλά και με τις διαδηλώσεις. Κάθε εξαίρεση πρέπει να είναι ισχυρά θεμελιωμένη στο κοινό συμφέρον και όχι καθ’ έξιν.
Το δηλητηριώδες πνεύμα της Πάρνηθας
Ποια υπήρξε η επιτομή της αντικοινωνικής αυτής προσέγγισης της «μικρής εξαίρεσης», που καθ’ ειρωνεία απέδωσε το φαινόμενο free rider με σκηνογραφική ευλάβεια, ως σκέτος rider; Με όλο τον φαντεζί εξοπλισμό του, στην μακρινή Πάρνηθα του εθνικού δρυμού ο κ Μητσοτάκης ενσάρκωσε την μονομανία της «εξαιρετικής εξαιρέσεως», που χαρακτηρίζει ευρύτερα έναν τόπο που γνώρισε την νεωτερικότητα κυρίως εξ αντανακλάσεως. Το πνεύμα της Πάρνηθας βρίσκεται ακριβώς στον αντίποδα του πνεύματος του εμβολίου.
Το διέπραξε μάλιστα όσο μπορούσε πιο ολοκληρωμένα. Αρχικά, σκέφτηκε ότι αν κάποιος τους κλείσει όλους μέσα, τότε μπορεί να κυκλοφορεί ο ίδιος ελεύθερα αφού δεν θα υπάρχει κανένας έξω για να συναντηθούν. Στη συνέχεια αν κανείς κουτόφραγκος (π χ Euronews) θέσει θέμα ισονομίας, η απάντηση είναι απλή. Εφόσον εμείς βγάζουμε τις διατάξεις, εμείς τις αλλάζουμε κιόλας. Σιγά μην διαφωνήσει ο Χαρδαλιάς …
Ας μην επιχειρήσει λοιπόν να ταυτιστεί με το χαρμόσυνο μήνυμα της ημέρας που έρχεται γιατί θα ήταν δηλητηριώδες. Η πρόσφατη στάση του παρέπεμψε ευθέως στον free rider – λαθρεπιβάτη των εξαιρέσεων.
Και το τελευταίο που μας χρειάζεται ενόψει της εμβολιαστικής περιόδου είναι η ταύτιση μιας τέτοιας κουτοπόνηρης εικόνας με το, άνευ εξαιρέσεων, εμβόλιο.
Τουλάχιστον μέχρι να ξεχαστεί η Πάρνηθα, ας αναθέσει το καθήκον της φωτογράφησης του εμβολιασμού στον αντιπρόεδρο κ. Πικραμένο ή ας χρησιμοποιήσει μια παλιότερη.
Το πρώτο σκίτσο είναι του Ανδρέα Πετρουλάκη από την Καθημερινή
Το δεύτερο σκίτσο είναι του Sakui από το Documento
