Είναι μακρύς ο δρόμος – Η προσμονή για το εμβόλιο δεν περιορίζει την πανδημία, η οποία σαρώνει
Πολύ καλά τα νέα για το BNT162b2, το εμβόλιο των εταιρειών Pfizer και BioNTech κατά της Covid-19, αλλά ας μην κοροϊδευόμαστε. Ο δρόμος που έχουμε να διανύσουμε μέχρι τη μαζική χορήγησή του και την ενδεχόμενη επίτευξη ανοσίας είναι ακόμη μακρύς.
Εν τω μεταξύ ο πλανήτης ολόκληρος και η Ελλάδα ειδικότερα βρίσκονται κυριολεκτικά στο κόκκινο, αν όχι στα πρόθυρα μιας ευρύτατης υγειονομικής και οικονομικής κρίσης. Στη χώρα μας τα χιλιάδες νέα κρούσματα κάθε μέρα προκαλούν ασφυξία στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, του οποίου οι αντοχές δεν είναι απεριόριστες.
Ας μην ξεχνάμε τη δραματική αποδυνάμωσή του κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων μνημονίων, η οποία υποχρέωσε ακόμη και τους δανειστές της χώρας όχι μόνο να αποδεχτούν, αλλά και να υποδείξουν την αποκατάσταση πολλών από τις απώλειες που είχε υποστεί, ιδιαίτερα σε προσωπικό και χρηματοδότηση.
Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου των δύο εταιρειών είναι, προφανώς, η ευχάριστη είδηση των ημερών, ωστόσο οι προκλήσεις είναι πολλές και το μέλλον παραμένει αβέβαιο.
Σοβαρές εκκρεμότητες
Σε ό,τι αφορά το ίδιο το εμβόλιο, αν όλα συνεχίσουν να πηγαίνουν καλά και δεν προκύψει ένα αιφνίδιο πρόβλημα, πρέπει πρωτίστως να λυθούν μια σειρά προβλήματα και ερωτήματα:
● Να γίνουν τεράστιες επενδύσεις (εκ του μηδενός σε πολλές περιπτώσεις!) που πρέπει να κάνουν όλες οι χώρες για να λύσουν το μεγάλο πρόβλημα μεταφοράς, αποθήκευσης και χορήγησης ενός εμβολίου που πρέπει να διατηρείται στους μείον 70 βαθμούς Κελσίου.
● Να διαπιστωθεί σε ποιον βαθμό το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό στους ηλικιωμένους, αλλά και σε μια σειρά άλλους εξασθενημένους λόγω άλλων νοσημάτων οργανισμούς.
● Να απαντηθεί το ερώτημα εάν το εμβόλιο αποτρέπει τη μετάδοση του ιού από τους εμβολιασμένους σε άλλα άτομα.
● Να διαπιστωθεί η διάρκεια της ανοσίας που παράγει – και άρα πόσο μεγάλη θα είναι η συχνότητα χορήγησής του, από την οποία θα εξαρτηθεί και το κόστος για τα κράτη και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Βρισκόμαστε σε κρίση
Προφανώς μέχρι να επιτευχθεί ο επαρκής εμβολιασμός του ελληνικού πληθυσμού πιθανότατα θα έχει έρθει το καλοκαίρι, οπότε η Ελλάδα θα έχει να αντιμετωπίσει ξανά την πρόκληση του ανοίγματος στον τουρισμό. Θα έχουν απαντηθεί μέχρι τότε τα ερωτήματα, από τα οποία θα εξαρτηθεί ο βαθμός ασφάλειας ενός νέου ανοίγματος της οικονομίας;
Επιπλέον, έως τον μαζικό εμβολιασμό και την εξαγωγή των συμπερασμάτων για την αποτελεσματικότητά του, η πανδημία «τρέχει» με ρυθμούς που εξαντλούν τις αντοχές του ΕΣΥ και απειλούν τη χώρα με υγειονομική καταστροφή, η οποία αποτελεί ήδη ένα ορατό ενδεχόμενο κυρίως στη βόρεια Ελλάδα.
● Ο κίνδυνος μιας αναγκαστικής επιλογής μεταφοράς ασθενών σε ΜΕΘ αποτελεί ήδη ζήτημα αντιπαράθεσης μεταξύ γιατρών και κυβέρνησης.
● Η ανεπάρκεια σε ΜΕΘ ήταν εξ αρχής δεδομένη, αφού η ορθή προετοιμασία και η εκπαίδευση γιατρών απαιτούν πολλούς μήνες.
● Οι ανάγκες νοσηλείας των κρουσμάτων της λοίμωξης Covid-19 μετατρέπουν κλινικές και νοσοκομεία σε «μιας νόσου», με σοβαρές μεσοπρόθεσμες συνέπειες στη γενικότερη υγεία του πληθυσμού εφόσον αναβάλλονται άλλου είδους θεραπείες.
● Η νέα καραντίνα, κατά γενική ομολογία πολύ πιο χαλαρή έως τώρα από αυτήν του Μαρτίου, δεν θα φέρει άμεσο αποτέλεσμα, αφού τα κρούσματα εξακολουθούν να κινούνται μεταξύ 2.000 και 3.000 ημερησίως. Μέχρι αυτό να συμβεί – αν εν τω μεταξύ δεν επιβληθούν ακόμη πιο αυστηρά μέτρα – «προλαβαίνει» να διαλυθεί το ΕΣΥ εις τα εξ ων συνετέθη, με δραματικές συνέπειες στον αριθμό των κρουσμάτων και των θανάτων.
● Όσο μεγαλύτερη γίνει η διασπορά του κορωνοϊού στην κοινότητα τόσο μεγαλύτερο θα είναι το διάστημα που θα απαιτηθεί για να περιοριστεί ο αριθμός των κρουσμάτων.
● Όσο περισσότερο διαρκέσει, επομένως, η τρέχουσα καραντίνα τόσο μεγαλύτερη θα είναι η οικονομική ζημιά, η οποία μάλλον υπερβαίνει κατά πολύ τα 3 δισ. ευρώ τον μήνα.
● Όσο αυξάνεται το κόστος, τόσο θα μειώνεται το ΑΕΠ της χώρας και θα αυξάνονται το χρέος της, τα λουκέτα, οι πτωχεύσεις και η ανεργία. Μεγέθη τα οποία θα χρειαστούν πολύ περισσότερο χρόνο για να αποκατασταθούν.
● Ο κίνδυνος να περάσουμε το πρώτο τετράμηνο ή εξάμηνο του επόμενου έτους με ύφεση βάζει σε άμεσο κίνδυνο ολόκληρο το 2021, με συνέπειες που όλοι μπορούμε να φανταστούμε.
Μείναμε πολύ πίσω
Η αλυσίδα των προβλημάτων είναι προφανής και αδιαμφισβήτητη. Το θέμα είναι τι μπορεί να γίνει τώρα.
Κατ’ αρχάς το στοίχημα της πρόληψης έχει χαθεί στη βόρεια Ελλάδα, έχει σχεδόν χαθεί σε μια σειρά άλλες περιοχές της χώρας και κυρίως στην Αθήνα, διότι είναι ευρεία και ταχεία η διασπορά στην κοινότητα. Άρα πλέον τρέχουμε για να καλύψουμε τη χαμένη απόσταση και να περιορίσουμε τις συνέπειες. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει:
● Να γίνουν αυστηρότερα τα μέτρα περιορισμού στις περιοχές που βρίσκονται σε κρίση.
● Να ενταθούν τα μέτρα πρόληψης στις περιοχές όπου μπορεί ακόμη να σωθεί η παρτίδα.
● Να επεκταθούν παντού τα διαγνωστικά τεστ.
Στην καραντίνα του Μαρτίου τα καταφέραμε επειδή η κυβέρνηση έδρασε νωρίς και η κοινωνία πειθάρχησε. Κοινώς βρεθήκαμε μπροστά από τον κορωνοϊό και προλάβαμε. Τώρα η κυβέρνηση άργησε – ίσως πολύ περισσότερο από το κατανοητό – και η κοινωνία είναι πολύ πιο «χαλαρή» και εξοικειωμένη με τον κίνδυνο. Βρισκόμαστε πολύ πίσω και τρέχουμε να προλάβουμε.
Η αδιαμφισβήτητη αλήθεια είναι ότι, όσο περισσότερο διαρκέσει η υγειονομική κρίση τόσο περισσότερες θα είναι οι ανθρώπινες απώλειες και τόσο μεγαλύτερη η ζημιά στην οικονομία. Και ας μην κοροϊδευόμαστε. Οι οικονομικά ευάλωτοι θα πληρώσουν πολύ περισσότερο και τα δύο κόστη. Η προστασία τους είναι η προτεραιότητα.
