Βολιβία: Ο σοσιαλιστής Λουίς Άρσε επόμενος πρόεδρος – Επιστρέφει ο Έβο Μοράλες

Ο σοσιαλιστής Λουίς Άρσε θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Βολιβίας μετά τη μεγάλη νίκη που κατήγαγε στις προεδρικές εκλογές της Κυριακής, ενώ ο μέντοράς του, ο πρώην πρόεδρος Έβο Μοράλες, ανήγγειλε από την Αργεντινή την επιστροφή του, «αργά ή γρήγορα», στην πατρίδα του.

Ο Άρσε, ο υποψήφιος του Κινήματος προς τον Σοσιαλισμό (MAS), του κόμματος που ιδρύθηκε από τον Μοράλες, κέρδισε τις προεδρικές εκλογές από τον πρώτο γύρο, συγκεντρώνοντας πάνω από το 52% των ψήφων, σύμφωνα με δύο δημοσκοπήσεις εξόδου.

Μολονότι τα επίσημα αποτελέσματα δεν είχαν ανακοινωθεί χθες Δευτέρα, καθώς η καταμέτρηση των ψηφοδελτίων γίνεται με πολύ βραδύ ρυθμό — βρισκόταν στο 20% —, ο βασικός αντίπαλος του Άρσε, ο κεντρώος πρώην πρόεδρος Κάρλος Μέσα (2003-2005), αναγνώρισε τη «μεγάλη» νίκη του πρώην υπουργού Οικονομίας και αρχιτέκτονα του βολιβιανού οικονομικού «θαύματος».

«Το αποτέλεσμα (…) είναι πολύ καθαρό», δήλωσε ο Μέσα, αναφερόμενος στις δημοσκοπήσεις εξόδου οι οποίες δίνουν στον Άρσε διαφορά περίπου 20 μονάδων. «Επαφίεται σε εμάς, όπως αρμόζει σε εκείνους ανάμεσά μας που πιστεύουν στη δημοκρατία (…) να αναγνωρίσουμε ότι υπήρξε νικητής σε αυτές τις εκλογές», πρόσθεσε.

Η μεταβατική πρόεδρος, η δεξιά πρώην γερουσιάστρια Τζανίνε Άνιες, απηνής αντίπαλος του MAS, είχε αναγνωρίσει τη νίκη του Άρσε ήδη από την Κυριακή.

Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες από την πλευρά του χαιρέτισε τις «ειρηνικές εκλογές» της Κυριακής και παρότρυνε όλους τους βολιβιανούς πολιτικούς να εργαστούν για την «εθνική συμφιλίωση».

Μετά τη θριαμβευτική νίκη του, ο Λουίς Άρσε εκτίμησε ότι η Βολιβία επέστρεψε «στη δημοκρατία», ανέκτησε «την ελπίδα».

Για πρώτη φορά τα τελευταία 20 χρόνια, ο Έβο Μοράλες, εμβληματική μορφή της λατινοαμερικάνικης αριστεράς, δεν ήταν υποψήφιος για την προεδρία.

Ο πρώην αρχηγός του κράτους (2006-2019), ο πρώτος αυτόχθονας που εξελέγη πρόεδρος της χώρας του, παραιτήθηκε τον Νοέμβριο του 2019, υπό την πίεση του στρατού μετά τις καταγγελίες της αντιπολίτευσης για εκλογική νοθεία, προτού καταφύγει αρχικά στο Μεξικό και κατόπιν στην Αργεντινή.

Στις εκλογές του Οκτωβρίου του 2019, στις οποίες ο Μοράλες διεκδικούσε τέταρτη θητεία, η καταμέτρηση των ψηφοδελτίων σταμάτησε για πάνω από 20 ώρες και, αφού ξανάρχισε, ο τότε πρόεδρος ανακηρύχθηκε νικητής από τον πρώτο γύρο.

Η αντιπολίτευση εξεγέρθηκε καταγγέλλοντας νοθεία και ξέσπασαν εκτεταμένα επεισόδια ανάμεσα σε υποστηρικτές της και υποστηρικτές του Μοράλες. Αφού εγκαταλείφθηκε από την αστυνομία και τον στρατό, ο αρχηγός του κράτους εντέλει παραιτήθηκε, μιλώντας για πραξικόπημα.

«Στον τόπο μου»

Την επομένη της νίκης του Λουίς Άρσε, ο Έβο Μοράλες ανήγγειλε πως θα γυρίσει σύντομα στην πατρίδα του.

«Αργά ή γρήγορα, θα επιστρέψουμε στη Βολιβία (…). Η μεγάλη επιθυμία μου είναι να γυρίσω στη Βολιβία, στον τόπο μου», είπε ο Μοράλες, αυτόχθονας της φυλής Αϊμάρα, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Μπουένος Άιρες, όπου ζει.

Ανέφερε επίσης ότι η μελλοντική κυβέρνηση της Βολιβίας θέλει να αποκαταστήσει διπλωματικές σχέσεις με όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, που δεν έχουν τοποθετήσει πρεσβευτή στη Λα Πας από το 2008.

«Αν οι ΗΠΑ θέλουν να αποκαταστήσουμε τις διπλωματικές σχέσεις μας, καλώς να έρθουν. Αλλά πρέπει να μας σέβονται, να σέβονται την αξιοπρέπεια και την κυριαρχία του λαού μας», είπε ο Μοράλες.

«Θα περιμένουμε τα επίσημα αποτελέσματα, αλλά ο πρόεδρος (Ντόναλντ) Τραμπ και οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν μετά χαράς με όποιον εξέλεξαν οι Βολιβιανοί», ανέφερε από την πλευρά του εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Παρά τη σοβαρή πολιτική κρίση της τελευταίας χρονιάς η εκλογική διαδικασία διεξήχθη σε κλίμα ηρεμίας, αν και αρκετοί φοβούνταν επανάληψη των βίαιων επεισοδίων στα οποία έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 36 άνθρωποι.

Ο Λουίς Άρσε «ήταν σπουδαίος υπουργός, τώρα που είναι πρόεδρος, η οικονομία θα γνωρίσει άνθηση», δήλωσε χαρακτηριστικά η Άντα Μέρι Μεδράνο, 18χρονη φοιτήτρια, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Σύμφωνα με στοιχεία που μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο Unitel, ο Λουίς Άρσε συγκέντρωσε το 52,4% των ψήφων, ενώ ο Κάρλος Μέσα το 31,5%. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση εξόδου του καθολικού ιδρύματος Jubileo, ο σοσιαλιστής πολιτικός έλαβε το 53% των ψήφων, έναντι 30,8% του αντιπάλου του.

Τη νίκη του Άρσε χαιρέτισαν πολλοί ηγέτες που ανήκουν στην αριστερά στη Λατινική Αμερική — από την Κούβα ως τη Νικαράγουα, περνώντας από τη Βενεζουέλα, την Αργεντινή και το Μεξικό.

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο συνεχάρη «τον αδελφό λαό της Βολιβίας» για τον «αδιαμφισβήτητο θρίαμβο του MAS», την «εκθαμβωτική νίκη» του Άρσε επί των δυνάμεων «του πραξικοπήματος».

Η έκβαση των εκλογών είναι «καλή είδηση για εκείνους ανάμεσά μας που υπερασπίζονται τη δημοκρατία στη Λατινική Αμερική» και απόδοση «δικαιοσύνης για τον βολιβιανό λαό», μετά την «επίθεση» που υπέστη, έκρινε ο πρόεδρος της Αργεντινής, ο Αλμπέρτο Φερνάντες. Για τον πρόεδρο της Κούβας Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ, «ξαναγεννήθηκε» ένα «ιδανικό».

Κατά τον Μαρκ Γουάισμπροτ, συνδιευθυντή του αμερικανού ινστιτούτου μελετών Κέντρο Έρευνας για την Οικονομία και την Πολιτική (CEPR), η νίκη του Άρσε «δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει κανέναν». Όταν ήταν υπουργός Οικονομίας, θύμισε, η Βολιβία έδρεψε «εντυπωσιακά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη που βοήθησαν εκατομμύρια ανθρώπους».

Επί των ημερών του Μοράλες στην προεδρία, το ΑΕΠ της Βολιβίας τετραπλασιάστηκε, με την ανάπτυξη κατά μέσον την περίοδο 2004-2014 στο 4,9%. Η φτώχεια μειώθηκε από το 60% στο 37% και η ανέχεια από το 38% στο 13%, κατά τα επίσημα στοιχεία. Ωφελημένοι ήταν κυρίως οι αυτόχθονες, σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Βολιβίας.

Ο επόμενος πρόεδρος της Βολιβίας θα ορκιστεί μεταξύ της 31ης Οκτωβρίου και της 14ης Νοεμβρίου.