Τι αλλάζει με το νέο χωροταξικό-πολεοδομικό ν/σ

Ως μία μεγάλη μεταρρύθμιση με στόχο τη στήριξη των επενδύσεων, την προστασία της ιδιοκτησίας, αλλά και του περιβάλλοντος χαρακτήρισε ο υπουργός ΠΕΝ Κωστής Χατζηδάκης το νέο νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. «Το νομοσχέδιο είναι υπέρ μίας Ευρωπαϊκής Ελλάδας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός.

Κατά την παρουσίασή του νομοσχεδίου σε συνέντευξη τύπου στο ΥΠΕΝ με τη συμμετοχή του υφυπουργού ΠΕΝ Δ. Οικονόμου και του ΓΓ Χωροταξίας Ε. Μπακογιάννη, ο κ. Χατζηδάκης ανέλυσε τα πέντε βασικά χαρακτηριστικά των 107 άρθρων του νέου νομοσχεδίου, τονίζοντας ότι «στηρίζει την εθνική προσπάθεια για ανάπτυξη και επενδύσεις, προωθώντας τον εκσυγχρονισμό του καθεστώτος για τις χρήσεις γης, ενώ ενθαρρύνει την ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας σε οργανωμένα επιχειρηματικά πάρκα».

Επίσης, σύμφωνα πάντα με τον υπουργό, συνδυάζει τον προηγούμενο στόχο με την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς περιορίζει την εκτός σχεδίου δόμηση και διευκολύνει την απόδοση κοινόχρηστων χώρων στους πολίτες.

Προστατεύει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας με παρεμβάσεις όπως η μεταφορά του συντελεστή δόμησης και η διευκρίνιση του καθεστώτος των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων.

Επιταχύνει και εκσυγχρονίζει τον χωροταξικό σχεδιασμό με εργαλεία όπως οι πιστοποιημένοι ιδιώτες μηχανικοί για την αξιολόγηση των πολεοδομικών μελετών και η απόσυρση ορόφων σε κτίρια.

Ενώ, δίνει την τελική ώθηση για την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, με την επιβολή δίκαιων προστίμων σε όσους από αμέλεια παρεμποδίζουν την ολοκλήρωση του κτηματολογίου.

Ειδικότερα, με το νέο νομοσχέδιο επιταχύνεται από 12-15 σε 2,5 χρόνια ο χωρικός σχεδιασμός και συγκεκριμένα η κατάρτιση των τοπικών και των ειδικών πολεοδομικών σχεδίων, και μέσω αυτών ο καθορισμός χρήσεων γης, καθώς θα αξιοποιηθούν πιστοποιημένοι ιδιώτες μηχανικοί για την αξιολόγηση των πολεοδομικών μελετών.

Επιπλέον, περιορίζεται η εκτός σχεδίου δόμηση «με στόχο να προστατεύσουμε το περιβάλλον και το φυσικό τοπίο», όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης. Συγκεκριμένα, μειώνονται κατά 10% (κατά μέσο όρο) τους συντελεστές δόμησης στην εκτός σχεδίου δόμηση, ενώ ειδικά στη βιομηχανία, η μείωση αυτή ανέρχεται στο 33%.

Αλλάζει το καθεστώς με τις παρεκκλίσεις αρτιότητας, ωστόσο μέχρι την οριστική κατάργησή τους θα ισχύσουν για τα επόμενα 2 χρόνια, για λόγους αποφυγής αιφνιδιασμών.

Ορίζεται επίσης, ότι για κάθε άδεια σε εκτός σχεδίου περιοχή, ένα ποσοστό 5% του κόστους της αδείας θα καταβάλλεται στο Πράσινο Ταμείο και θα προορίζεται για την αντιμετώπιση των παρενεργειών της άναρχης εκτός σχεδίου δόμησης.

Όπως ανέλυσε ο ΥΠΕΝ, «τόσο στα επιχειρηματικά πάρκα για τη βιομηχανία όσο και στους οργανωμένους υποδοχείς που αφορούν άλλες δραστηριότητες -εφοδιαστική, τουρισμό κλπ.- αυξάνονται αισθητά οι συντελεστές δόμησης».

«Πρόκειται για μια πρακτική που εφαρμόζεται σε όλο τον κόσμο και δημιουργεί σημαντικές συνέργειες και προστιθέμενη αξία για την οικονομία, αλλά και περιβαλλοντικά οφέλη», τόνισε ο κ. Χατζηδάκης.

Στη Μύκονο και την Σαντορίνη αναστέλλεται η έκδοση οικοδομικών αδειών για τα τουριστικά καταλύματα -εκτός των οικισμών- μέχρι την έγκριση πολεοδομικών σχεδίων, δηλαδή για ένα διάστημα περίπου ενάμιση έτους.

Όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης, «στόχος μας είναι να μπει ένα φρένο στην οικοδομική δραστηριότητα αυτών των κορεσμένων περιοχών μέχρι να μπουν ξεκάθαροι κανόνες συμβατοί με τη φέρουσα ικανότητα. Οι κανόνες αυτοί θα μπουν με ειδικά πολεοδομικά σχέδια για τα δύο νησιά, που ανατίθενται στο άμεσο μέλλον από το ΥΠΕΝ».

Επιπλέον τίθενται οι βάσεις για την απλοποίηση των χρήσεων γης, με στόχο την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και την ενίσχυση της ανάπτυξης.

Με Προεδρικό Διάταγμα που θα προωθηθεί αμέσως μετά την ψήφιση του νέου νόμου, μειώνονται οι γενικές χρήσεις, ώστε το σύστημα να είναι πιο ευέλικτο, και να διευκολύνει τις μικτές χρήσεις γης.

Με το ίδιο Προεδρικό Διάταγμα καθιερώνεται η Εθνική Ονοματολογία Χρήσεων Γης που θα εφαρμόζεται σε όλα τα είδη σχεδίων χρήσεων γης με ενιαίο τρόπο.

Αντιστοιχίζονται οι χρήσεις γης με τους σχετικούς ΚΑΔ (Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας) και με τις κατηγορίες της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με στόχο να υπάρχει μια «κοινή γλώσσα» μεταξύ χωροταξίας, περιβαλλοντικής πολιτικής και οικονομίας, για να ξέρουν οι πολίτες και οι επενδυτές πού μπορούν να χτίσουν τι, χωρίς να χάνονται στο λαβύρινθο των διαφορετικών όρων και συστημάτων αδειοδότησης.

Επιπλέον, ενεργοποιείται η μεταφορά συντελεστή δόμησης με εφαρμογή της σχετικής νομολογίας του ΣτΕ.

Συγκεκριμένα, προσδιορίζονται οι προϋποθέσεις για τη χωροθέτηση των Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή (ΖΥΣ). Η μεταφορά συντελεστή δόμησης θα γίνεται μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές και με ξεκάθαρους κανόνες. «Έτσι εξασφαλίζουμε ότι δεν αλλοιώνεται ο χαρακτήρας ολόκληρων περιοχών. Παράλληλα, αποκλείουμε τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων μέσω της μεταφοράς συντελεστή δόμησης», ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης.

Δημιουργείται επίσης η Ψηφιακή Τράπεζα Γης, που «θα επιτρέπει την αποδοχή και προσφορά συντελεστή δόμησης ψηφιακά, γρήγορα και απρόσωπα, χωρίς αυτός να γίνεται αντικείμενο συναλλαγής».

Με σχετική ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα αποζημίωσης των ιδιοκτητών διατηρητέων κτιρίων, καθώς μέσω της Ψηφιακής Τράπεζας Γης οι ιδιοκτήτες διατηρητέων αποζημιώνονται για την αξιοποίηση της περιουσίας τους.

Γίνεται πλέον δυνατή η εφαρμογή των προβλεπόμενων από τα πολεοδομικά σχέδια κοινόχρηστων χώρων, προς όφελος του αστικού περιβάλλοντος, και χωρίς να δεσμεύεται για πολλά χρόνια η περιουσία των πολιτών στους οποίους ανήκουν σήμερα τα οικόπεδα στα οποία προβλέπονται οι κοινόχρηστοι χώροι.

Ορίζεται, επίσης, ότι όποιος αγοράζει συντελεστή, θα οφείλει να καταβάλει στον δήμο ένα επιπλέον 5% που θα προορίζεται για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων.

Επιταχύνεται η έκδοση οικοδομικών αδειών και ενισχύεται η ηλεκτρονική διαδικασία έκδοσης.

Στην περίπτωση των οικοδομικών αδειών κατηγορίας 1 και 2 θεσμοθετείται ελαφριά διαδικασία υποχρεωτικής προέγκρισης. Κατά τη διαδικασία αυτή η υπηρεσία ελέγχει κάποια βασικά στοιχεία της άδειας και στη συνέχεια η άδεια εκδίδεται -με ευθύνη φυσικά του μηχανικού- με το πάτημα ενός κουμπιού.

Επιπλέον, δίνονται στους ιδιοκτήτες κίνητρα για «απόσυρση» κτιρίων προκειμένου να ανανεωθεί το κτιριακό δυναμικό, ενώ το κράτος αποκτά τη δυνατότητα απαλλοτρίωσης ορόφων, που αναμένεται να οδηγήσουν στο «χαμήλωμα» κτιρίων σε ευαίσθητες περιοχές, χωρίς κόστος για το δημόσιο και με δίκαιη αποζημίωση των ιδιοκτητών.

Εξορθολογίζεται το σύστημα των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων, με στόχο την προστασία της περιουσίας των πολιτών που παραμένει σήμερα όμηρος της γραφειοκρατίας, ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης.

Ενώ, με ειδική ρύθμιση με βάση την οποία κτίρια που κατασκευάζονται με υψηλές προδιαγραφές ενεργειακής απόδοσης, θα δικαιούνται επιπλέον συντελεστή δόμησης, με στόχο την πρόληψη της κλιματικής αλλαγής και την ενεργειακή αυτοτέλεια της χώρας.

Με το νέο νομοσχέδιο, από τέλος Οκτωβρίου, το πρόστιμο για εκπρόθεσμη δήλωση ακινήτου στο Κτηματολόγιο θα κυμαίνεται από 300-2000 ευρώ και εξαρτάται πλέον όχι μόνο από την αξία του ακινήτου, αλλά και από το μέγεθος της καθυστέρησης.

Παρέχονται επιπλέον κίνητρα για ενίσχυση της προσβασιμότητας των κτιρίων για άτομα με ειδικές ανάγκες και προβλέπεται η δυνατότητα εγκατάστασης κατασκευών, όπως ειδικές ράμπες εκτός της ρυμοτομικής γραμμής, αλλά η προσθήκη ανελκυστήρων σε κτίρια, όπου δεν υπήρχε σχετική πρόβλεψη στην αρχική οικοδομική άδεια. Σημειώνεται ότι κατασκευές που εξυπηρετούν άτομα με ειδικές ανάγκες (πλατύσκαλα, ανελκυστήρες) δεν προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης.

Όπως έκανε γνωστό απ΄ την πλευρά του ο υφυπουργός ΠΕΝ Δ. Οικονόμου, οι εφαρμογή του νόμου θα είναι άμεση, ενώ μέσω του νόμου ενισχύεται ο ρόλος του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας, ενώ δημιουργείται Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων, με αποκατάσταση ιεραρχίας και εισαγωγή ανάδρασης από τα κάτω του συστήματος χωρικού σχεδιασμού.

Εμπλουτίζονται τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια με προβλέψεις σε σχέση με την προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, τον καθορισμό δημοτικού οδικού δικτύου, τον χωρικό σχέδιο αντιμετώπισης καταστροφών. Επιπλέον, διαμορφώνεται ένα ενιαίο καθεστώς οικισμών, με συγκεκριμένες προδιαγραφές και όρους δόμησης, με έτος αναφοράς για την οριοθέτηση το 1981.

Σύμφωνα με τον κ. Οικονόμου με το νέο νομοσχέδιο προτείνεται μείωση των συντελεστών δόμησης σε κατοικίες σε 186 τ.μ. στα 4.000 τ.μ. και για κάθε επιπλέον τ.μ. ΣΔ 0,018 και σε ξενοδοχεία 0,18/0,15/0,10/ στα ιδιαιτέρως αναβαθμισμένα 0,2/ στα αναβαθμισμένα 0,19, ενώ σε δύο χρόνια προβλέπεται και κατάργηση όλων των παρεκκλίσεων.

Ενώ, ο υφυπουργός προανήγγειλε νέο νομική παρέμβαση το φθινόπωρο για την αξιοποίηση των εγκαταλελειμμένων κτιρίων.

Ο γενικός γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Ευθύμης Μπακογιάννης αναφέρθηκε στην τροποποίηση του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, προς αποφυγή καθυστερήσεων στην έκδοση οικοδομικών αδειών.

Όπως είπε, τροποποιείται η διάταξη που αφορά στη Θέση Κτιρίου, ώστε να επιλυθούν επιμέρους ζητήματα που έχουν ανακύψει μεταξύ συστημάτων δόμησης και ελεύθερης τοποθέτησης.

Ενώ, δίνονται κίνητρα για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής με απομείωση καθ΄ ύψος υφιστάμενων κτιρίων.

Ο κ. Μπακογιάννης αναφέρθηκε στην αυτοδίκαιη άρση των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων, καθώς επίσης και στην επιτάχυνση της διαδικασίας έκδοσης οικοδομικών αδειών. Ενώ επεσήμανε την προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας με έμφαση στην κλιματική αλλαγή και τη μείωση των ρύπων, αλλά και την προώθηση της προσβασιμότητας, χωρίς αποκλεισμούς.