“Κίνδυνος αδιεξόδου – «Δίδυμες» κρίσεις με υποκινητή την Τουρκία” γράφει ο Σταύρος Χριστακόπουλος
Οι εικόνες των τελευταίων ημερών σε όλα τα μεγάλα θέματα της πολιτικής επικαιρότητας είναι απογοητευτικές. Από την αστεία διαχείριση της «εισβολής» του τουρκικού ερευνητικού πλοίου «Ορούτς Ρέις» στην (αν την είχαμε ορίσει…) ελληνική υφαλοκρηπίδα έως την εκρηκτική κατάσταση στη Λέσβο ελέω του μεταναστευτικού / προσφυγικού αδιεξόδου, η χώρα βρίσκεται κυριολεκτικά στο κόκκινο.
Στα ελληνοτουρκικά έχουμε ήδη φτάσει στο σημείο να μην ξέρουμε κάθε μέρα τι μας ξημερώνει. Η Άγκυρα, με απόλυτη συνέπεια, υπηρετεί ένα πλάνο πολλών χρόνων, το οποίο οριστικοποιήθηκε και πήρε τον δρόμο της εφαρμογής του στα χρόνια της ελληνικής χρεοκοπίας, όταν οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις, κινούμενες μεταξύ κρίσης, διάλυσης, πλήρους σύγχυσης και εγκληματικής ολιγωρίας, επέτρεψαν στην Τουρκία να απλώσει με αλλεπάλληλες «πινελιές» το «γκρίζο» σε ένα τεράστιο μέρος της ελληνικής επικράτειας.
Το επεισόδιο με το ερευνητικό «Ορούτς Ρέις» τις προηγούμενες μέρες ήταν όντως ένα τεστ ετοιμότητας και διαχείρισης στο οποίο μας υπέβαλε η Άγκυρα, συνεπώς θα πρέπει το επόμενο διάστημα να περιμένουμε την κλιμάκωση. Η αντιμετώπισή του από την κυβέρνηση δεν ήταν ιδιαίτερα διαφωτιστική για το τι θα πράξει σε ενδεχόμενο «αναβάθμισης» των τουρκικών επιθετικών ενεργειών.
Ούτε για το αν θα παραμείνουμε… παροιμιωδώς «ψύχραιμοι», όπως μας αποκάλυψε ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος ότι ήταν η κυβέρνηση αποκαλύπτοντας διαλόγους του με τον πρωθυπουργό, οι οποίοι προκάλεσαν (τουλάχιστον) θλίψη για το επίπεδο της επικοινωνιακής διαχείρισης του επεισοδίου.
Το βέβαιο είναι ότι έχουμε πλέον εισέλθει σε μια περίοδο κατά την οποία κυβερνητικά και κομματικά στελέχη και σύμβουλοι του πρωθυπουργού λένε ό,τι τους κατέβει. Τελευταίο παράδειγμα ο αναπληρωτής σύμβουλος του πρωθυπουργού Θάνος Ντόκος, ο οποίος:
● Αρχικά, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» της Κύπρου, έκανε λόγο για δυνατότητα, υπό όρους, συνεκμετάλλευσης με την Τουρκία των ενεργειακών πόρων στο Αιγαίο ή/και την ανατολική Μεσόγειο.
● Εν συνεχεία δήλωσε ότι οι απόψεις του είναι προσωπικές, ότι δεν έγιναν σε συνεννόηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και ότι η παραίτησή του είναι στη διάθεση του πρωθυπουργού αν αυτός θεωρήσει ότι του έχει δημιουργήσει πρόβλημα.
● Ενδιαμέσως ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας είχε μιλήσει κι αυτός περί προσωπικών απόψεων του Θ. Ντόκου αδειάζοντάς τον. Πάντως ο εν λόγω σύμβουλος έως χθες το βράδυ παρέμενε στη θέση του…
Υπομονή, τέλος
Παράλληλα με τις διαρκείς εντάσεις στα ελληνοτουρκικά η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρίσκεται αντιμέτωπη με την εκρηκτική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, όπου έχουν εγκλωβιστεί δεκάδες χιλιάδες αιτούντες άσυλο σε κατάσταση εξαθλίωσης και στα πρόθυρα της εξέγερσης.
Οι ντόπιοι, ύστερα από την αξιοθαύμαστη συμπεριφορά τους, την άψογη υποδοχή και φιλοξενία των προσφύγων από το 2015 και ύστερα, βρίσκονται πλέον στο ακραίο όριο εξάντλησης της υπομονής τους, καθώς η κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται.
Η κατάσταση είναι έκρυθμη και οι τοπικές κοινωνίες αισθάνονται πλέον ότι απειλούνται, καθώς ένα άκρως επικίνδυνο σύμπλεγμα απόγνωσης, εγκληματικότητας, ύποπτων ΜΚΟ, υποκινητών εξεγέρσεων, κρατικής ανικανότητας, διάψευσης προσδοκιών και φασιστών που σπεύδουν να εντείνουν και να εκμεταλλευτούν το χάος απειλεί ανά πάσα στιγμή να τινάξει στον αέρα κάθε έννοια ομαλότητας στα νησιά.
Η εικόνα αυτή, όσο παραμένει και εντείνεται, εκτός των άλλων δυναμιτίζει κάθε ενδεχόμενο να γίνει ομαλά η μετεγκατάσταση κάποιου αριθμού προσφύγων στην ηπειρωτική χώρα για να ανασάνουν τα νησιά, καθώς οι κάτοικοι των ηπειρωτικών δήμων που προορίζονται να τους υποδεχτούν θα εκλάβουν την όποια κίνηση ως μεταφορά προβλημάτων και όχι ανθρώπων. Επομένως οι αντιδράσεις είναι εκ των προτέρων σίγουρες.
Εκτός αυτού η ήδη εφαρμοζόμενη τακτική της Τουρκίας στα νησιά εξασφαλίζει ότι πολύ σύντομα, στο πρώτο άνοιγμα του καιρού, θα «αναπληρωθούν» όλοι όσοι θα έχουν μετακινηθεί στην ενδοχώρα. Συνεπώς το πρόβλημα θα τεθεί εκ νέου, αλλά αυτή τη φορά χωρίς περιθώρια ανοχής από τους νησιώτες.
Πέραν όλων αυτών, μια ακόμη βεβαιότητα αφορά την ευρωπαϊκή «αλληλεγγύη», η οποία θα παραμείνει μηδενική, καθώς η Ελλάδα (μαζί με την Ισπανία και την Ιταλία) έχει επιλεγεί από τις ισχυρές χώρες της Ε.Ε. ως χώρος διαλογής και αποθήκευσης εργατικού δυναμικού.
Το υπό κατάρτιση νέο σχέδιο διαχείρισης μεταναστών και προσφύγων θα διατηρήσει τα κλειστά σύνορα και οι χώρες θα έχουν την ευχέρεια να «συμβάλλουν» στην αντιμετώπισή του με όποιον τρόπο αυτές επιλέγουν – σε κάθε περίπτωση χωρίς να παίρνουν πρόσφυγες ή μετανάστες.
Αποτυχημένη διαχείριση
Οι δύο αυτές κρίσεις, καμιά εκ των οποίων δεν διαχειρίζεται πειστικά αυτή την ώρα η κυβέρνηση, είναι «δίδυμες», καθώς έχουν κοινό υπαίτιο την Τουρκία, η οποία δεν αισθάνεται κανενός είδους πίεση ή αντίσταση. Ειδικά στο μεταναστευτικό / προσφυγικό είναι ξεκάθαρο ότι η πίεσή της δεν θα υποχωρήσει καθώς η ανεξέλεγκτη είσοδος αιτούντων άσυλο, η ευρωπαϊκή καραντίνα στη χώρα μας και η πεπερασμένη δυνατότητα διαχείρισης του προβλήματος δημιουργούν ένα σαφές τουρκικό πλεονέκτημα.
Η αύξηση της κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής, τα φαινόμενα διάλυσης του κοινωνικού ιστού και η δημιουργία περιοχών όπου η τήρηση των στοιχειωδών κανόνων νομιμότητας και των δικαιωμάτων ντόπιων και μεταναστών θα τίθεται εν αμφιβόλω απειλούν να δημιουργήσουν αδιέξοδο και να εντείνουν την αδυναμία του πολιτικού συστήματος να διαχειριστεί μακροπρόθεσμα επιτυχώς και την τουρκική επιθετικότητα.
Ακόμη χειρότερα, είναι πιθανό μεσοπρόθεσμα να ωθήσουν την κυβέρνηση σε πολύ σκληρότερα μέτρα, ικανά να τη φέρουν σε σύγκρουση ακόμη και με τη διεθνή νομιμότητα. Με άλλα λόγια το αδιέξοδο είναι ήδη ορατό και η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να δείξει συντόμως αποτελέσματα. Η διακινδύνευση της κοινωνικής συνοχής είναι ανεπίτρεπτη…
