“Φινλανδία: Η νέα πρωθυπουργός εξετάζει εργάσιμη εβδομάδα 4 ημερών” γράφει ο Δημήτρης Χρυσικόπουλος
Ενόσω (επί μακρόν) η Ελλάδα και συνολικά η Νότια Ευρώπη λάμβαναν υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς από βόρειους εταίρους για τεμπελιά και έλλειψη διάθεσης για δουλειά, μια από τις χώρες – υποδείγματα ανάπτυξης και εργασιακής «ηθικής» ανοίγει τη συζήτηση για κάτι που αποτελεί ανάθεμα για πολλούς: τη μείωση όχι μόνο του ωραρίου των εργαζομένων, αλλά και των εργάσιμων ημερών της εβδομάδας.
Η νεαρή Φινλανδή πρωθυπουργός Σάνα Μαρίν, η οποία προέρχεται από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και ηγείται πεντακομματικής κυβέρνησης συνεργασίας, προτείνει ανοιχτά την καθιέρωση της εργάσιμης εβδομάδας τεσσάρων ημερών, με ωράριο έξι ωρών ημερησίως. Μάλιστα, η 34χρονη πολιτικός τόνισε πρόσφατα ότι «οι άνθρωποι πρέπει να περνούν περισσότερο χρόνο με τις οικογένειές τους, τους αγαπημένους τους, τα χόμπι τους και άλλα πεδία, όπως οι τέχνες», προσθέτοντας ότι «το οκτάωρο δεν είναι η υπέρτατη αλήθεια, (…) το εξάωρο είναι το επόμενο βήμα στα εργασιακά».
Απαραίτητες διευκρινίσεις
Φυσικά, οι δηλώσεις της Μαρίν δεν αποτελούν έτοιμη πολιτική, η οποία θα εφαρμοστεί αμέσως στη σκανδιναβική χώρα, αλλά περισσότερο εκδήλωση προθέσεων, ενώ και η κυβέρνηση στο Ελσίνκι ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει σε νομοθετικές πρωτοβουλίες για την καθιέρωση της εργάσιμης εβδομάδας των τεσσάρων ημερών στο εγγύς μέλλον.
Στην ουσία, η Μαρίν περιέγραψε έναν στόχο, δηλαδή τη δημιουργία συνθηκών που τελικά θα οδηγήσουν εν τοις πράγμασι στη μείωση των ημερών και των ωρών εργασίας στο σχήμα «τέσσερις ημέρες – είκοσι τέσσερις ώρες». Η ίδια είχε πει ότι «λιγότερες εργάσιμες ώρες μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης».
Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι η ιδέα της Μαρίν δεν έγινε αποδεκτή πανδήμως. Αντιθέτως, πολιτικός του κεντροδεξιού Κόμματος Εθνικής Συμμαχίας διερωτήθηκε αν οι Σοσιαλδημοκράτες «ζουν στον πραγματικό κόσμο», ενώ εκπρόσωπος του Κεντρώου Κόμματος, το οποίο συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, είπε ότι η ιδέα της Μαρίν θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο βραχυπρόθεσμα, προσθέτοντας ότι «θα είναι δύσκολο να χρηματοδοτήσουμε την ευζωία μας μειώνοντας τις ώρες εργασίας. Το πρόβλημα είναι η υψηλή ανεργία και οι χαμηλές αποδοχές».
To «πείραμα» της Microsoft
Η ιδέα της εβδομάδας των τεσσάρων εργάσιμων ημερών δεν είναι ούτε καινούργια ούτε ιδιαίτερα επαναστατική. Αντιθέτως, μόλις τον περασμένο Αύγουστο, η Microsoft Ιαπωνίας δοκίμασε το μοντέλο πιλοτικά δίνοντας πέντε Παρασκευές ρεπό στο σύνολο των 2.300 υπαλλήλων της, χωρίς να μειώσει τις αμοιβές τους, και μελέτησε τα αποτελέσματα του εγχειρήματος.
Σύμφωνα με τον CEO της εταιρείας Τακούγια Χιράνο, τα συμπεράσματα από το «πείραμα» ήταν άκρως ενθαρρυντικά, καθώς τα μίτινγκ στην εταιρεία έγιναν πιο ουσιαστικά, οι εργαζόμενοι ήταν πιο χαρούμενοι και η παραγωγικότητα αυξήθηκε κατά 40%, ενώ μειώθηκε και η κατανάλωση ρεύματος και χαρτιού. «Θέλω οι εργαζόμενοι να σκεφθούν πώς μπορούν να είναι πιο παραγωγικοί αν ο χρόνος εργασίας μειωθεί κατά 20%» είπε ο Χιράνο, ενώ η εταιρεία φέρεται να σκέφτεται να επιδοτήσει τις διακοπές των υπαλλήλων της με το ποσό των 100.000 γιεν (σχεδόν 830 ευρώ) ανά οικογένεια.
Παρόμοια αποτελέσματα είχαν καταγραφεί και το 2018, όταν μια εταιρεία στη Νέα Ζηλανδία είχε περάσει για διάστημα δύο μηνών σε εργάσιμη εβδομάδα τεσσάρων ημερών, με τους υπαλλήλους να δηλώνουν ότι μειώθηκε το στρες τους και την εταιρεία να καταγράφει αύξηση της παραγωγικότητας και μεγαλύτερη ικανοποίηση των εργαζομένων.
Η συζήτηση
Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Harvard Business Review», μελέτη στη Βρετανία έδειξε ότι επιχειρήσεις που προχώρησαν σε εφαρμογή εργάσιμης εβδομάδας τεσσάρων ημερών διαπίστωσαν αύξηση της παραγωγικότητας, μείωση του λειτουργικού κόστους, μείωση των αδειών ασθενείας, μείωση του χρόνου που οι εργαζόμενοι περνούν στα μέσα μεταφοράς και καλύτερη ψυχολογία των εργαζομένων τους. Μάλιστα, νεότεροι εργαζόμενοι δήλωσαν ότι η εβδομάδα των τεσσάρων ημερών αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επιλογής της επιχείρησης στην οποία θα επιθυμούσαν να εργαστούν.
Από την άλλη, πάντως, η μείωση του χρόνου εργασίας φαίνεται ότι δεν αποτελεί – ακόμα, τουλάχιστον – πανάκεια. Στη Γαλλία ακόμα συζητιέται αν το τριανταπεντάωρο, που καθιερώθηκε πριν από σχεδόν μια εικοσαετία, ευνόησε τη χώρα ή αν έκανε λιγότερο ανταγωνιστική την οικονομία της.
Επίσης, τόσο επιχειρήσεις όσο και δημόσιοι οργανισμοί που επιχείρησαν να εφαρμόσουν εργάσιμη εβδομάδα τεσσάρων ημερών υποχρεώθηκαν ύστερα από κάποιο διάστημα να εγκαταλείψουν το εγχείρημα, είτε επειδή η λειτουργία του ήταν υπερβολικά σύνθετη είτε επειδή αύξησε τα λειτουργικά κόστη σε βαθμό που να γίνει μη βιώσιμο.
Οι προϋποθέσεις
Πάλι από το «Harvard Business Review», επιχειρηματίας θέτει ένα πλαίσιο προϋποθέσεων για τη σωστή εφαρμογή της εβδομάδας των τεσσάρων ημερών, κάτι που φαίνεται ότι εφάρμοσε και η Microsoft Ιαπωνίας στο πιλοτικό της πρόγραμμα. Στην ουσία οι «κανόνες» δεν αποτελούν κάποια… επιφοίτηση, αλλά απλές μεθόδους εξοικονόμησης χρόνου και πόρων που κάνουν τη δουλειά να ρέει πιο εύκολα και γρήγορα.
Για παράδειγμα, λοιπόν, προτείνει τα μίτινγκ να μειωθούν χρονικά στο μισό, να υπάρξει αξιολόγηση των προτεραιοτήτων και το προσωπικό να μην χάνει χρόνο σε εργασίες χαμηλής αξίας για τον οργανισμό. Επίσης υπογραμμίζει ότι όποιες εργασίες είναι εφικτό θα πρέπει να αυτοματοποιηθούν, ενώ τονίζει ότι το outsourcing θα πρέπει να αξιοποιηθεί όπου είναι δυνατόν. Καλεί δε τους μάνατζερ να δοκιμάσουν τις ιδέες τους και, πάνω απ’ όλα, να προχωρήσουν σε εφαρμογή, καθώς μόνο έτσι μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος και να φανεί τι πρέπει να διορθωθεί.
