“Ο Δράκος” από το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας – Εντυπωσιακή παράσταση μιας έξοχης πολιτικής αλληγορίας
«Ψυχές μαραγκιασμένες από δημόσιες αμαρτίες…»
Γιώργος Σεφέρης
«Ψυχές φθαρμένες, εξαγορασμένες, ψυχές νεκρές…»
Γεβγκένι Σβαρτς
Όταν ο Γιάννης Παρασκευόπουλος αναλάμβανε τη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή στο ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας οι προγραμματικές δηλώσεις του φανέρωναν μια καινούρια οπτική, πολλά υποσχόμενη. «Ο Δράκος» που ανέβασε η παιδική σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ έδειξε πως η υπόσχεση γίνεται πράξη.
Γράφοντας ο Σβαρτς τον «Δράκο» του στο Λένινγκραντ το 1943, ο δράκος του Φασισμού ήταν παρών. Από τότε μέχρι και σήμερα δράκοι που ίπτανται απειλητικά πάνω από την ανθρωπότητα με κάθε λογής μανδύα, κρύβοντας καλά τους βαθύτερους στόχους τους, είναι πάντα παρόντες. Δράκοι που απειλούν κράτη, κοινωνίες αλλά και το ίδιο το άτομο, που έχει ανοιχτές τις κερκόπορτές του στην εισβολή.
«Ο Δράκος» είναι μια πολιτική αλληγορία διαχρονική, δυνατή, έξυπνη, πολυεπίπεδη, που απευθύνεται με τον φαινομενικά παιδικό μύθο της σ’ όλες τις ηλικίες, από το μικρότερο παιδί μέχρι κι εμάς τους μεγάλους. Πώς; Ένα ερώτημα που απαντιέται μόνο αν δει κανείς την αντίστοιχη παράσταση.
Συμβολίζοντας ο Δράκος του έργου τον ολοκληρωτισμό που καθηλώνει με την παρουσία του χρόνια ολόκληρα την κοινωνία μιας φανταστικής πόλης, που όχι μόνο δεν αντιδρά στην στυγνή επιβολή του αλλά τη δέχεται παθητικά, έρχεται σε απρόσμενη σύγκρουση μ΄ έναν αυτόκλητο σωτήρα, τον Λανσελότο, που περνά από την πόλη.
Ο Λανσελότος, που και μόνο το όνομά του οδηγεί στους ιπποτικούς ήρωες του παρελθόντος, ερωτεύεται την Έλσα, μελλοντικό θύμα-προσφορά της πόλης στον Δράκο και με σύμμαχο το γάτο της, μοναδικό στοιχείο αντίστασης σε όσα φοβερά συμβαίνουν, οδηγείται σε μονομαχία με το Δράκο.
Απέναντί του οι πολίτες της πόλης, προσωπεία και όχι πρόσωπα, με αρχηγό τους το πειθήνιο όργανο του Δράκου, τον παρανοϊκό Δήμαρχο, είναι παρόντες στη σύγκρουση που θα οδηγήσει στο θάνατο του Δράκου αλλά και στη διαδοχή του από τον Δήμαρχο, που είναι φορέας της ίδιας πολιτικής.
Η σύγκρουση της ιδέας της ελευθερίας με τον ολοκληρωτισμό θα οδηγήσει στην τελική νίκη του Λανσελότου, μόνο όταν οι πολίτες περάσουν από τον πολιτικό λήθαργο στη συνειδητοποίηση του ενεργού ρόλου τους στην πολιτεία. Και πάλι οι δράκοι καιροφυλακτούν, ο δράκος που ο καθένας μας κουβαλά μέσα του και πρέπει να τον νικήσει, για να μην φτάσει μια πολιτεία να έχει πολίτες με «ψυχές φθαρμένες, εξαγορασμένες, ψυχές νεκρές. Ψυχές μαραγκιασμένες από δημόσιες αμαρτίες…»
Όχι στην παθητικότητα, ναι στην αντίσταση σε κάθε μορφή επιβολής της βίας, είναι το μήνυμα που εκπέμπεται μέσα από μια παιδική παράσταση που πληροί το ουσιαστικό νόημα του Θεάτρου, να γίνεται καθρέφτης και οδηγός της ζωής.
Έχοντας ένα τέτοιο κείμενο στα χέρια του ο σκηνοθέτης της παράστασης, ο Πάνος Δεληνικόπουλος, έπλασε μια παράσταση έξυπνη, ζωντανή, πολύχρωμη, γεμάτη κίνηση και τραγούδι, όπου το πολύ μικρό παιδί αφήνεται στον φαινομενικό μύθο γοητευμένο και το μεγάλο αποκρυπτογραφεί, χωρίς συνειδητά να το καταλαβαίνει, τους συμβολισμούς που καθορίζουν και τη δική του ζωή.
Γνώστης της παιδικής ψυχολογίας ο Δεληνικόπουλος, ξέρει να τονίζει εκείνα τα χαρακτηριστικά μιας παράστασης που θα συνεπάρουν το παιδί, χωρίς να καταφεύγει στους συνήθεις ηχηρούς εντυπωσιασμούς, που τελικά σκεπάζουν την ανυπαρξία κειμένου.
Παράσταση στην οποία η σκηνοθετική γραμμή έδωσε ρυθμό, δράση εξωτερική και εσωτερική, με ένα αποτέλεσμα που λειτούργησε καθολικά στο κοινό της χθεσινής παράστασης, κάνοντάς το κοινωνό των δρώμενων με τη συμμετοχή του που ζητήθηκε στο κομβικό σημείο της μονομαχίας των αντιπάλων.
Οι εφτά ηθοποιοί του, δεμένοι σ’ ένα άρρηκτο καλοκουρδισμένο σύνολο, από τον καταπληκτικό εκφραστικότατο γάτο του μέχρι τον πληθωρικό ήρωα Λανσελότο, τον φοβερό και τρομερό Δράκο του μέχρι και τον γελοιοποιημένο, αλλά εξαιρετικά επικίνδυνο Δήμαρχο, ικανοποίησαν απόλυτα ερμηνευτικά.
Η απορία ενός μικρού παιδιού, γιατί ο Δράκος και ο Δήμαρχος να δοθούν ως ρόλοι σε γυναίκες, μπορεί ίσως να απαντηθεί από την πιθανή θέση του σκηνοθέτη να δείξει πως η βία και ο ολοκληρωτισμός, όπως και η σαθρή εξουσία, δεν έχουν φύλο.
Το σκηνικό αφαιρετικό -όχι μόνο λειτουργικό με τις εναλλαγές στις οποίες μπορούσε εύκολα να υπακούσει- αλλά και υποβλητικό, με δυνατότητες ελεύθερης κίνησης της φαντασίας.
Τα κοστούμια, δοσμένα με τη ματιά του σήμερα, μπορούσαν να παραπέμπουν και στο χθες και στο αύριο.
Η εξαιρετική κίνηση και τα τραγούδια, μαζί με την καλοδουλεμένη μετάφραση, οδήγησαν σ’ ένα αισθητικό αποτέλεσμα που ήταν όχι απλά ικανοποιητικό, ήταν εντυπωσιακό.
Από τη χθεσινή παράσταση, που δόθηκε για το κοινό – οι παραστάσεις για τα σχολεία συνεχίζονται με μεγάλη επιτυχία – κρατάμε από τη συζήτηση που ακολούθησε τη φράση του Λανσελότου, Γιώργου Αντωνόπουλου, πως μια τέτοια παράσταση λειτουργεί υποσυνείδητα στην παιδική ψυχή, δημιουργώντας τους ηθικούς κώδικες που θα πλάσουν τους αυριανούς πολίτες.
Φωτογραφίες: faretra.info
Η ταυτότητα της παράστασης
Κείμενο: Γεβγκένι Σβαρτς
Μετάφραση: Κατερίνα Αγγελάκη – Ρούκ
Σκηνοθεσία: Πάνος Δεληνικόπουλος
Σκηνικά-Κοστούμια: Φανή Σκουλίκιδη-Μπουκουβάλα
Κίνηση: Σοφία Παπανικάνδρου
Μουσική– στίχοι τραγουδιών: Χρήστος Συκιώτης
Φωτισμοί: Ελένη Χούμου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Αρετή Πολυμενίδη
Βοηθός Σκηνογράφου: Δημήτρης Γεωργόπουλος
Δραματουργία κειμένου: Πάνος Δεληνικόπουλος, Αρετή Πολυμενίδη
Κατασκευή σκηνικού: Λυκοστράτης Διονύσης
Φωτογραφίες: Τάσος Θώμογλου
Επικοινωνία: Κατερίνα Γρηγοριάδου
Παίζουν
Γιώργος Αντωνόπουλος (Λανσελότος), Μαρία Καραγκιοζίδου (Γάτος), Κωνσταντίνος Λιάρος (Χένρυ), Λία Μπάστα (Έλσα), Ευτυχία Σπυριδάκη (Δήμαρχος), Εύα Φρακτοπούλου (Δράκος), Γιώργος Χριστοφορίδης (Καρλομάγνος)
