“Ρετούς, Το τρυφερό χάδι του ψέματος” γράφει ο Ηλίας Τσέχος
Λένα Καλαϊτζή – Οφλίδη, Σίμος Οφλίδης “Ρετούς, Το τρυφερό χάδι του ψέματος”
“Αποφύγετε κάθε σας περιπλάνηση σε φωτογραφίες παλιές
Μην ταράζετε τη μακάρια γαλήνη τους
Είναι σοφές, και ξέρουν να εκδικούνται”
Έτσι αρχινά το βιβλιομυθιστόρημα ”Ρ ε τ ο ύ ς, Το τρυφερό χάδι του ψέματος”, των δύο συγγραφέων σε ένα, πάντα δύσκολο εγχείρημα, έχοντας οδηγό την Ποίηση, με ποιητές που προτίμησαν κι αγάπησαν, Κλείτος Κύρου, Κική Δημουλά, Μανώλης Αναγνωστάκης, Τάσσος Ρούσος, Σταύρος Ζαφειρίου, στα ενδιάμεσα κεφάλαια οι στίχοι των ποιητών σαν οδηγοί κι εισπράκτορες ταξιδίων, τυλίγοντας ξετυλίγοντας ένα τρανό ποίημα πεζογραφικά, μυθολογικά, ιστορικά, λαμβάνοντας αντάξια θέση στην Ελληνική Λογοτεχνία αναγνώσεων σήμερα.
Αν ερμηνεύσουμε ποιητικά τι σημαίνει Ρετούς(γαλλιστί) στα ελληνικά, λέμε: Είμαι ερημιά, ερείπιο, απολύμανση, σοβάτισμα, φρεσκάρισμα, διάσωση, ενώ το συγγραφικό δίδυμο κι η επιστήμη λένε: Ρετούς είναι όρος φωτογραφικής τέχνης, το ανάλαφρο άγγιγμα του φωτογράφου, με καλοξυσμένο μολύβι πάνω στο αρνητικό, που διορθώνει λεπτομέρειες, απροσεξίες, φωτισμούς, μεγάλες ασέβειες χρόνου στα πρόσωπα… με λίγα λόγια ο εξωραϊσμός της πραγματικότητας, το τρυφερό χάδι του ψέματος πάνω στην αλήθεια.
Αυτή η δύναμη της φωτογραφίας, που στήνει κόσμους και ξεστήνει, το Ρετούς όργανο διάθεσης, οδηγεί τα πρόσωπα ρετουσαρισμένα στην αιωνιότητα, για οποιαδήποτε νόσο και πάσα μαλακία!
Θα σας διαβάσω όλο το βιβλίο, αστειεύομαι, διαβάζω όλο το βιβλίο μόνο στα κεφάλαια του, στα τόσο φροντισμένα, ωσάν τίτλοι ποιημάτων: Η αφήγηση του Αλέκου / ΜΕΡΟΣ 1. Σημεία στίξης 9 Ιουνίου 1934 / Φρεσκάρω αναμνήσεις… / Πέμπτη 10 Ιουνίου 2013, 11,50 π.μ / ”Alles zusammen! 1944 / Λάμιες 1949 / Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2013, 12,20 μ.μ / ΜΕΡΟΣ 2ο Τα ρυγχόσπερμα δεν χάνουν τα φύλλα τους το χειμώνα / Τα τρένα μόνο πηγαίνουν, δεν έρχονται 1949 / Ο πρίγκιπας των πασουμιών 1950 / Βαφτίσια στη θάλασσα 1950 καλοκαιράκι / Λίγο αργότερα, στις 26 Οκτωβρίου / Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2013, 1,30 μ.μ / Ορθοπεταλιές 1951 / Κουκλίτσα 1952 / Οχτακόσιες δεκαεννιά και μία θητεία στον στρατό, 1953 / Σκαλωμαρία τέλος!1954 / ΜΕΡΟΣ 3ο Μαϊστρος φυσούσε στα πανιά / Ευφρόσυνο 1956 / Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2013, απόγευμα / Το παιχνίδι των μεταμφιέσεων 1958 / Πρωτοχρονιά 1959 / / Διαφορές που σκοτώνουν 1959 / Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2013, βράδυ / Καπνός από μια καμινάδα 1961 / Volare 1962 / Τρία χρόνια χαμόγελα 1962, 1963, 1964 / Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2013, μεσάνυχτα / Μαύρα μάτια, μαύρα φρύδια 1965 / Τέλος εποχής 1966 / Πικρή καραμέλα 1966 / Παρασκευή 11 Ιανουαρίου 2013 / ”Η πατρίς εν κινδύνω!” 1967 / Η Κορτέσσα που βαφτίστηκε κοντέσσα 1969 / Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2013 / Κι όλο ρωτάω κάποια φιλαράκια / Τι άραγε ακόμα να μας περιμένει; 1967-1974 / Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2013 / Μιλένιουμ 2000 / ΜΕΡΟΣ 4 Τι έγινε; Ο δρόμος φαινόταν ίσιος / Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2013 / Παρέλαση ενηλίκων / Τρίτη 15 και Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2013 / Περίλυπος εστιν η ψυχή μου / Κρίμα! Δεν πρόλαβα
Υπάρχει κάτι τις, για το οποίο χαίρομαι υπερβατικά, με το βιβλίο Λένας Καλαϊτζή-Οφλίδη, Σίμου Οφλίδη, πέραν της πεζογραφικής ανάγνωσης του και παρουσίασης απόψε. Κι αυτό είναι πως για πρώτη φορά ζω το Γιαννακοχώρι λογοτεχνικά, διαβάζοντας ζωές και μνήμες του τόπου μου, εκεί που γεννήθηκα,1952, σχεδόν συνομήλικοι του μυθιστορήματος. Ζωντανεύουν άγιες καθημερινότητες ντόπιων και ποντίων, ανθρώπων χαμένων, τότε στα παραμεθόρια… Απ’ όπου φεύγουν οι δίδυμοι αδερφοί Αλέκος, Παναγής δεκαετία του ’50, και αποχαιρετώντας το χωριό παντοτινά, τραβούν για τη Θεσσαλονίκη, αναζητώντας την τύχη τους, ιδρύοντας ένα άριστα πετυχημένο φωτογραφείο, το ΖΕΝΙΘ, κυλώντας η ιστορία Γιαννακοχωρίου, Θεσσαλονίκης , Ελλάδας, φωτογραφίζοντας την τύχη τους και τη δική μας!
”Παπού, παππού…Έλα να δεις… Ανακάλυψα το χωριό σου, στο Google Earth!”… Ενθουσιασμένη η μικρή Ναϊρα, μου έδειχνε με τον κέρσορα στην οθόνη του υπολογιστή μιαν ελάχιστη κουκκίδα σε κάτοψη με μεγάλη μεγέθυνση. Α ρε Ζαράκοβο (Γιαννάκοβο) (Γιαννακοχώρι), ασήμαντο, μοναδικό Ζαράκοβο! Υπάρχεις στ΄ αλήθεια και όχι μονάχα στο μυαλό μου.
Πως ζούσαμε τότε; Σε γενικές γραμμές ευχαριστημένοι. Αγκαλιά με τα ζώα μας και τα χωράφια μας, με την πόρτα του σπιτιού ξεκλείδωτη μέρα-νύχτα…” αναλογίζεται ο Γιαννακοχωρίτης Αλέκος στις σελίδες του.
Όλο το βιβλίο, η πένα του, η γραφή, επίπεδα – επίπεδα, κύκλοι – κύκλοι, μονοκατοικίες – πολυκατοικίες, δρόμοι και σοκάκια, απλώνεται ένα φως να γέρνει και να ακουμπάς, πικρή ιστορία όπου κι αν κοιτάξεις, ο θάνατος και η αλήθεια προλετάριοι, ασήμι χρυσαφένιο ενός υπολογιστή σκέψεων και συναισθημάτων, μωσαϊκά σε αίμα ισορροπιών, φυσάς ξεφυσάς, φυσά ξεφυσά κι ο λόγος, κάθε παράγραφος απολογισμός σαν εξομολόγηση ή στερνή μου γνώση να σ΄είχα πρώτα. Αντλίες ουρανών, ίχνη ανθρώπων, αρσενικά, θηλυκά, ουδέτερα παίζοντας ζωγραφίζουν τις προσωπογραφίες μας, τους ενικούς και πληθυντικούς μας, οι ματιές μας υπαινικτικά αφηγούμενες… Μια ανδρόγυνη γραφή θρίαμβος υπολήψεων και πως συμβαίνει, αποκωδικοποιώντας λησμονίες, νοσταλγίες γυμνά, νοήσεις, επαίνους, ο έρωτας να πάει και να μην έρχεται, κουβαλώντας τα αξιολογότερα δράματα, αρδεύεται η πολιτική, καυτηριάζεται και ξεύρει καλά τα σαθρά της, ισορροπώντας τόσες αντιθέσεις που δεν θαυμάζουμε, σαν στοιχειακές κόσμων και μορφωτικές ρευστότητες, να κυριαρχεί η έξοδος παρά η είσοδος στο βιβλίο!
Μας τονίζουν υποχθόνια οι συγγραφείς: ΣΕ ΕΠΟΧΕΣ ΠΟΥ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΣΠΑΝΙΖΕΙ, ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΠΙΣΤΕΥΤΟ ΑΠΟ ΤΗ ΦΗΜΗ! Ναί! Ούτε οι επιτυχίες ούτε οι αποτυχίες ορίζουν το προσδόκιμο κοντού ή μακρινού νου, πόσο μάλλον νοοτροπιών!
Ας κλείσω με μια ωμή, πισώπλατα σκέψη που με κατατρώγει και την καταθέτω. Τα δυο τελευταία κεφάλαια του βιβλίου, αρκούν να πολυαγαπήσουμε το ”ΡΕΤΟΥΣ Το τρυφερό χάδι του ψέματος”, που έλκει και μας λατρεύει, συνεχίζοντας το προηγούμενο αριστουργηματικό διηγημάτων βιβλίο τους ” Ο έρωτας τρώγεται με το Κουκούτσι”… Άρα, δεν είναι το βιβλίο τελικά που μας κερδίζει, αλλά η δυναμική της πένας, η ορμή του διδύμου Λένας Καλαϊτζή
