“Η Γερμανία προχωράει στην απανθρακοποίηση μέσω του… λιγνίτη. Εμείς;” γράφει ο Στέργιος Μποζίνης

Στέργιος Μποζίνης

Εν όψει της διαβούλευσης για την  Ενεργειακή μετάβαση θα ήθελα να παραθέσω κάποια συγκριτικά στοιχεία μεταξύ της χώρας μας και της Γερμανίας, που όπως και να το κάνουμε αποτελεί τον οδηγό της Ευρωπαικής Ηλεκτρικής αγοράς, έχοντας αναπτύξει όλες τις μορφές ενέργειας στο χαρτοφυλάκιό της και κυρίως τις ΑΠΕ, τα τελευταία 15 χρόνια. (Τα στοιχεία για τη Γερμανία έχουν ληφθεί από το Electricity map  και μπορεί να διαφοροποιούνται ελαφρώς).

(*) Χωρίς τη ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗ V

ΓΕΡΜΑΝΙΑ :

Η Γερμανία παρότι έχει γεμίσει το σύστημα της με ΑΠΕ –περίπου 60% της εγκατ. ισχύος- εξακολουθεί  να καίει άνθρακα (22% της εγκατ. Ισχύος από λιγνίτη και 14% από ανθρακα) σε ποσοστό σήμερα 40%, καίγοντας περίπου 25% εγχώριο λιγνίτη και 15% εισαγόμενο λιθάνθρακα.  Το Φ. αέριο συμμετέχει στο ετήσιο μίγμα με ποσοστό περίπου 14-15%. Ο λόγος απλός. Είναι εισαγόμενο και ακριβότερο.

Εγχώρια “καύσιμα” για τη Γερμανία (όπως και στην Ελλάδα) αποτελούν ο λιγνίτης και οι ΑΠΕ. Είναι λογικό να παραμένουν ακόμη στο σύστημα οι Λιγνιτικοί τους σταθμοί και να διαβάζουμε καθημερινά ότι οι Γερμανοί δε θα πιάσουν τους στόχους για το 2020. Παρ όλες τις προθέσεις λοιπόν και τις διακηρύξεις του Παρισιού έχουν μείνει πιο πολύ στα λόγια, διότι δεν είναι και τόσο πρόθυμοι να εξαρτώνται παραπάνω απ όσο χρειάζεται από το Ρώσικο Φ.Α. Πόσο μάλιστα που πρέπει να κλείσουν και τα Πυρηνικά τους που συμμετέχουν σε ποσοστό 10-12% ετησίως. Αν λοιπόν αναγκασθούν να μειώσουν κάτι ως προς το CO2 αυτό θα είναι ο εισαγόμενος λιθάνθρακας. Όπως και να το δούμε τα νούμερα δεν τους βγαίνουν . Παρότι  οι ΑΠΕ έχουν αναπτυχθεί στο μέγιστο και συνεχίζουν να στρέφονται προς τα Υπεράκτια Αιολικά ( οι τελευταίοι τους διαγωνισμοί δείχνουν μια μεγάλη κόπωση κυρίως στα χερσαία Αιολικά, με αποχή σχεδόν των επενδυτών από αυτά), η ενεργειακή τους επάρκεια συχνά διασφαλίζεται από εισαγωγές, χωρίς να ξεχνάμε το χειμώνα του 2016-17., όπου οι ΑΠΕ (Αιολικα + Φ/Β) είχαν πέσει σε ποσοστό κάτω του 5%  σε ημερήσια βάση και κάτω του 1% !!! σε ωριαία, λόγω καιρικών συνθηκών και πλήρους άπνοιας. Είναι βέβαια διασυνδεμένοι με όλες τις γειτονικές χώρες, μπορώντας να εισάγουν όταν έχουν πρόβλημα και να εξάγουν τους μήνες που φυσάει, την περίσσεια (λόγω στοχαστικότητας  και συνεπώς πιθανής απόρριψης στο εγχώριό τους σύστημα ) κυρίως της αιολικής τους ισχύος.

 Χωρίς να κάνουμε τους μάντεις είναι πολύ δύσκολο έως απίθανο να μειώσουν το γενικό μείγμα του άνθρακα στο ενεργειακό τους ισοζύγιο κάτω του 25% -28% το 2030. Όπως κάναν μέχρι σήμερα, θα κοιτάξουν το συμφέρον τους, το κόστος της Βιομηχανίας τους, τις τοπικές κοινωνίες που άλλες εξαρτώνται από την τεράστια Βιομηχανία του λιγνίτη και άλλες αντιδρούν στη συνεχή εγκατάσταση Αιολικών δίπλα τους (γι αυτό και η στροφή στα Υπεράκτια Αιολικά).

ΕΛΛΑΔΑ

Συγκριτικά παρότι το ποσοστό λιγνιτικής  μας ισχύος σήμερα είναι το 22,5% , της συνολικής  εγκατεστημένης, ίσο δηλαδή ποσοστό με αυτό της Γερμανίας , όπως φαίνεται  στον πίνακα, η συμμετοχή του Εθνικού μας καυσίμου έχει περιορισθεί στο 30%, ενώ της Γερμανίας στο 40%. Και ενώ πέρυσι ο  Υπουργός ΥΠΕΝ, σωστά ανακοίνωσε στη Δ. Μακεδονία, με αφορμή το 1ο Περιφερειακό αναπτυξιακό συνέδριο ότι οδεύουμε για μείωση του λιγνίτη με τελικό στόχο για το 2030 το 28% σταθερά στο μίγμα, αίφνης στο νέο ενεργειακό σχεδιασμό αυτό συρρικνώνεται στο 17% !!! Χωρίς ουσιαστικά κάτι να έχει αλλάξει από πέρυσι. Ετσι απλά:

-θέτοντας ανεξήγητα υπερβολικούς  στόχους που ξεπερνούν τους μέσους Ευρωπαικούς για το CO2 κατά πολύ!

-Ανεβάζοντας τη γενική εξάρτηση των συνολικών ενεργειακών αναγκών της χώρας πάνω από 80% !!

-Θεωρώντας χωρίς  οικονομική εκτίμηση, ότι το ενδιάμεσο καύσιμο για τη μετάβαση θα είναι το εισαγόμενο Φ. αέριο, μη υπολογίζοντας καν τα γεωπολιτικά ρίσκα με τους γείτονές μας αλλά και την καθαυτού Ενεργειακή μας επάρκεια.

-Καταδικάζοντας την πολύπαθη, από την προστατευόμενη μέχρι σήμερα και επιδοτούμενη ιδιωτική αγορά ηλεκτρισμού , ΔΕΗ, σε οικονομική δυστοκία, την ώρα που πάει να μπει μια σειρά στα οικονομικά της. Την ώρα που κάνει στροφή στις ΑΠΕ , κρατώντας σήμερα ένα ισορροπημένο και ευέλικτο μίγμα, σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, ικανό να επιβιώσει ως Επιχείρηση και να κρατήσει τις τιμές του ρεύματος, επ ωφελεία του απλού πολίτη  της Βιομηχανίας και της κοινωνικής προσφοράς. Επενδύσεις για την επόμενη δεκαετία ύψους 2 δις. στη θερμοηλεκτρική παραμένουσα ισχύ (ΠΤΟΛ V, αναβαθμίσεις ΑΗΣ ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ και Α.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ) θα αιωρούνται στον αέρα ! Νέοι και αναβαθμισμένοι σταθμοί θα υπολειτουργούν, με μόνο 3800 ώρες λειτουργίας το χρόνο!

-Επιφανειακά Ορυχεία που δεν έχουν κλείσει τον κύκλο τους, στον αέρα, με κίνδυνο την απώλεια των ανοικτών κοιτασμάτων από αυταναφλέξεις με την πάροδο του χρόνου, με τεράστιες περιβαλλοντικές συνέπειες.

-Επίσης επιφάνειες δεκάδων χιλιάδων στρεμμάτων, που ενώ με τη συμμετοχή του λιγνίτη στο 28-30%, θα είχαν το χρόνο να αποκατασταθούν με οριζόντιες αποθέσεις , δίνοντας καλλιεργητική γη στην περιοχή, τώρα  με αυτή την απότομη υστέρηση ανάπτυξης των ορυχείων, μελέτες και προγράμματα δε θα προλάβουν να υλοποιηθούν, με αποτέλεσμα να μείνουν σε μεγάλο ποσοστό μόνο τα υπάρχοντα πρανή τους, που είναι μεν φυτεμένα με δένδρα, αλλά δεν αποτελούν προσοδοφόρα γη. Άραγε τα σκέφθηκε κανείς αυτά στο σχήμα της Επιτροπής του Ενεργειακού Σχεδιασμού;  (ο οποίος βέβαια αποτελεί μια σοβαρή δουλειά που έπρεπε να γίνει από χρόνια και έλειπε, ). Ρωτήθηκε έστω και για κάτι η ΔΕΗ; Δε θάπρεπε;

-Εκτινάζοντας  την ανεργία, γιατί ξαφνικά θα χαθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας, τόσο από την καθαυτού δραστηριότητα της ΔΕΗ αλλά και από τις δορυφορικές εγχώριες εταιρείες, χωματουργικές, κατασκευαστικές κλπ γύρω από αυτήν.

-Χωρίς να υπάρχει, παρόλες τις εμβρυικές αρχούμενες προσπάθειες από το κράτος και την περιφέρεια, σχέδιο για την λιγνιτική απεξάρτηση-μετάβαση. Υπάρχουν διακηρύξεις που ακόμη είναι στα χαρτιά και βέβαια αφορούν μονοψήφιο λογιστικά ποσοστό της τεράστιας οικονομικής αφαίμαξης-καταστροφής για τη Δ. Μακεδονία. Μάλιστα μια ασθμαίνουσα οικονομικά ΔΕΗ με αυτό το μίγμα του 17%, δε θα μπορεί να ανταποκριθεί οικονομικά στην περιβαλλοντική αποκατάσταση της περιοχής, που θα είναι απότομη, τεχνικά απρόβλεπτη και κοινωνικά πιεστική.

 Εν κατακλείδι , το ποσοστό του λιγνίτη θα πρέπει να παραμείνει στο 28-30% μέχρι το 2030, ώστε η χώρα να μην εξαρτάται περαιτέρω Ενεργειακά από εισαγόμενα καύσιμα (είμαστε ήδη η περισσότερο εξαρτημένη χώρα στην Ευρώπη). Τους στόχους του CO2 τους έχουμε ήδη πιάσει και θα συνεχίσουμε να τους πιάνουμε με την ανάπτυξη όλων των μορφών ΑΠΕ που διαθέτουμε. Η ΔΕΗ θα μπορεί να εξισορροπεί αυτόνομα τα οικονομικά της και να καλύπτει τα πάγια έξοδα των νέων ή αναβαθμισμένων θερμοηλεκτρικών της Μονάδων και των Ορυχείων. Ούτως ή άλλως θα συνεχίσει να αποτελεί τον Ενεργειακό δείκτη της χώρας. Κανείς στην Ευρώπη δεν μπορεί να τα αμφισβητήσει αυτά, γιατί το παράδειγμα της Γερμανίας είναι για μας οδηγός, χωρίς να αναφερθούμε στην Πολωνία, Τσεχία κλπ. Η περαιτέρω αναφορά περί άνθρακα στην Κίνα, Ινδία, Ρωσία, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Αυστραλία,  κ.α. ξεφεύγει από τα στενά Ευρωπαικά όρια . Αν δεν κοιτάμε όμως και γύρω μας στον πλανήτη κινδυνεύουμε να κατηγορηθούμε ως αιθεροβάμονες και αφελείς, ως Ευρωπαίοι και ιδίως οι Έλληνες, πριονίζοντας το κλαρί που καθόμαστε, πετώντας από το μείγμα το Εθνικό μας καύσιμο, σε βαθμό πέραν του Εθνικά επιτρεπτού, υπερβαίνοντας και αυτούς τους Ευρωπαϊκούς στόχους, “τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι” , ως φοβισμένα μαθητούδια. Το Εθνικό μας καύσιμο δεν είναι ούτε ακριβό, ούτε φθηνό. Είναι απλά απαραίτητο, σίγουρο και ασφαλές.

ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΜΠΟΖΙΝΗΣ Μεταλλειολόγος Μηχανικός ΕΜΠ

-ΔΝΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ  /

ΔΝΣΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΛΙΓΝ.ΚΕΝΤΡΟΥ Δ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

-Μέλος της Κ.Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ στην ΕΕΕ Μεταλλειολόγων-Μεταλλουργών

 energypress