Στο επάγγελμά μου, με τον καθημερινό βομβαρδισμό ειδήσεων κάθε είδους, δύσκολα κάποιος μπορεί να πει ότι σοκάρεται από κάποιο νέο. Ωστόσο, πριν από λίγες μέρες διάβασα ότι στη Σουηδία αυξάνεται όλο και περισσότερο, εν είδει μόδας (;), ο αριθμός των ανθρώπων που επιλέγουν να εμφυτεύσουν ένα μικροτσίπ στο χέρι τους.
Η τοποθέτηση γίνεται με μικρή επέμβαση ανάμεσα στον αντίχειρα και τον δείκτη του χεριού και, όπως διαφημίζεται, με τον τρόπο αυτό καταργείς αυτομάτως τις κάθε είδους πλαστικές κάρτες, τις ταυτότητες, τα κλειδιά, τα εισιτήρια και άλλα αντικείμενα που συνήθως κουβαλάμε μαζί μας. Με το μικροτσίπ αυτό, σε μέγεθος κόκκου ρυζιού, μπορείς να μπαίνεις σε κτίρια, να έχεις πρόσβαση σε συναυλίες και να «μοιράζεσαι» πράγματα στα social media.
Το κόστος είναι περίπου 180 δολάρια, ενώ πολλές σουηδικές εταιρείες «τσιπάρουν» τους υπαλλήλους τους, συχνά δωρεάν, προκειμένου να διευκολύνουν τις καθημερινές μετακινήσεις τους. Στο σύστημα έχουν ενταχθεί και οι σιδηρόδρομοι της Σουηδίας. Η τεχνολογία αυτή, έλεγε η είδηση, δεν είναι νέα, καθώς στηρίζεται στο γνωστό «τσιπάρισμα» των κατοικιδίων.
Για την ακρίβεια, με την είδηση αυτή δεν σοκαρίστηκα αλλά ένιωσα έναν φόβο και ένα σφίξιμο στο στομάχι με τη σκέψη τι μπορεί όλο αυτό να συνεπάγεται για το μέλλον μας. Όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό το τσιπάκι περιέχει προσωπικές πληροφορίες κάθε είδους: στοιχεία ταυτότητας, τραπεζικών λογαριασμών κ.λπ. Τα δεδομένα αυτά, μαζί με το τι αγοράζουμε, πού μπαίνουμε ή πόσες φορές την εβδομάδα πήγαμε στη δουλειά μας, είναι προφανές ότι θα μπορούν να διαρρεύσουν ή να υποκλαπούν, όπως δείχνει η πείρα των τελευταίων χρόνων. Και φυσικά πολλοί είναι αυτοί που θα ήθελαν να τα γνωρίζουν για να τα εκμεταλλευτούν εμπορικά ή πολιτικά.
Η όλη ιστορία θυμίζει ταινία επιστημονικής φαντασίας, αλλά δυστυχώς το δυστοπικό μέλλον είναι ήδη εδώ. Το πιο ανησυχητικό μάλιστα είναι ότι όλα αυτά δεν συμβαίνουν σε κάποιο ολοκληρωτικό καθεστώς, όπως αυτά που περιγράφουν ο Χάξλεϊ, ο Οργουελ ή ο Ζαμιάτιν, αλλά στα κατά τα άλλα δημοκρατικά καθεστώτα μας και, κυρίως, με τη θέλησή μας! Η είδηση ανέφερε ότι σε πολλές εταιρείες επικρατεί ενθουσιασμός και οι εργαζόμενοι οργανώνουν πάρτι στη δουλειά τους, κατά τη διάρκεια των οποίων «τσιπάρονται» από εξειδικευμένο προσωπικό.
Σε συνεντεύξεις τους, «τσιπαρισμένοι» Σουηδοί δήλωναν ότι «προτίμησαν την ευκολία από την ιδιωτικότητα». Φυσικά, αυτή η λογική τού «εγώ δεν έχω να κρύψω τίποτα» άνοιξε τον δρόμο στις ΗΠΑ, μετά την πτώση των Δίδυμων Πύργων, να ψηφιστούν οι «Πατριωτικοί Νόμοι», οι οποίοι επιτρέπουν κάθε είδους παραβίαση των προσωπικών δεδομένων, αλλά και τη χρήση βασανιστηρίων και αναιτιολόγητων συλλήψεων, στο όνομα του «αντιτρομοκρατικού αγώνα».
Ηδη στη σκανδιναβική χώρα έχουν «τσιπαριστεί» τέσσερις χιλιάδες άνθρωποι και ο αριθμός τους αυξάνεται ταχύτατα. Βέβαια, όπως διάβασα, η σουηδική νομοθεσία είναι ήδη χαλαρή με τον διαμοιρασμό προσωπικών δεδομένων, καθώς με ένα τηλεφώνημα στην εφορία μπορείς να μάθεις το ύψος του μισθού του γείτονά σου. Οπωσδήποτε, όμως, δεν πρόκειται απλώς για ένα μεμονωμένο περιστατικό, αφού μας δείχνει την τάση. Η επιτήρηση και η εμπορική εκμετάλλευση των προσωπικών δεδομένων είναι το νέο μοντέλο του πληροφοριακού καπιταλισμού και, όπως λέει ο Μαρξ, «η περισσότερο αναπτυγμένη χώρα δείχνει στη λιγότερο αναπτυγμένη απλώς την εικόνα του μέλλοντός της».
