Αντριάνα Βασιλά
Στα ταμεία οι φορολογούμενοι για να κλείσει το οικονομικό έτος
Περί τα 10,2 δισ. ευρώ πρέπει να πληρώσουν οι Έλληνες φορολογούμενοι στην εφορία έως την Πρωτοχρονιά, σύμφωνα και με τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού από το υπουργείο Οικονομικών, τα οποία ανήλθαν για το διάστημα Ιανουαρίου – Οκτωβρίου του 2018 σε 38,7 δισ. Είναι φανερό ότι και αυτές τις γιορτές τα νοικοκυριά θα σφίξουν γερά το ζωνάρι προσπαθώντας να αντεπεξέλθουν στις υπέρογκες υποχρεώσεις τους ως προς το κράτος!
Το δυσθεώρητο αυτό νούμερο προκύπτει αν από τον ετήσιο στόχο – ο οποίος αναθεωρήθηκε μετά την κατάθεση του προϋπολογισμού – αφαιρεθούν οι επιδόσεις του δεκαμήνου, δηλαδή τα ποσά που εισπράχθηκαν από φόρους μέσα στο χρονικό διάστημα Ιανουαρίου – Οκτωβρίου. Το πρωτογενές πλεόνασμα στο δεκάμηνο διαμορφώθηκε στα 6,435 δισ. ευρώ έναντι στόχου 4,749 δισ.
Ειδικότερα από τα 1,6 δισ. της υπεραπόδοσης τα 1,3 δισ. αφορούν το κουτσούρεμα του ΠΔΕ και τα 300 εκατ. την περικοπή των πρωτογενών δαπανών.
Τα έσοδα δείχνουν σημαντική κόπωση. Το πλεόνασμα προκύπτει αποκλειστικά από τη συγκράτηση των δαπανών και ειδικά από αυτές που σχετίζονται με το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Τι θα πληρώσουμε
Τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους πιστοποιούν πρωτογενές πλεόνασμα στο δεκάμηνο ύψους 6,435 δισ. έναντι στόχου 4,749 δισ. και έναντι πλεονάσματος 5,330 δισ. την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Έτσι λοιπόν θα πληρώσουμε:
● Φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων 1,7 δισ. ευρώ. Μέσα σε αυτό το ποσό, περιλαμβάνεται η τελευταία δόση του φόρου εισοδήματος που λήγει στο τέλος της εβδομάδας αλλά και τα ποσά της παρακράτησης που θα γίνουν μέχρι το τέλος του έτους στους μισθούς μας. Μην ξεχνάμε ότι στον ιδιωτικό τομέα έχουμε διπλό μισθό (λόγω δώρου), άρα και αυξημένη εισπρακτική απόδοση.
● Επίσης, υπάρχει η παρακράτηση 20% επί των αναδρομικών που θα καταβληθούν στα ειδικά μισθολόγια.
● Φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων 1,136 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου. Εκκρεμούν οι καταβολές των δόσεων Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου
● Φόρο περιουσίας 842 εκατ. ευρώ.
● Φόρο συναλλαγών 2,694 δισ. ευρώ.
● Φόρο κατανάλωσης, όπου υπάρχει εισπρακτική εκκρεμότητα, 2,514 δισ. ευρώ. Από αυτά, το 1 δισ. ευρώ θα πρέπει να προέλθει από τα τέλη κυκλοφορίας.
● Φόρο παρελθόντων ετών, έμμεσο και άμεσο, περίπου 369 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου και επιπλέον 890 εκατ. ευρώ από τις λοιπές κατηγορίες.
Στοιχεία δεκαμήνου
Από τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού στο δεκάμηνο προκύπτει ότι:
1. Το ύψος των καθαρών εσόδων ανήλθε σε 42,411 δισ. παρουσιάζοντας αύξηση κατά 66 εκατ. ευρώ ή 0,2% έναντι του στόχου του προϋπολογισμού 2019.
2. Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 40,725 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 66 εκατ.
3. Το δελτίο εκτέλεσης κρατικού προϋπολογισμού δεν περιλαμβάνει στον στόχο ποσό 1,346 δισ., που αφορά επιστροφές εσόδων που χρηματοδοτήθηκαν από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών.
4. Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3,097 δισ., χωρίς απόκλιση από τον στόχο.
5. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2018 ανήλθαν στα 40,786 δισ. και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1,621 δισ. έναντι του στόχου (42,407 δισ.).
6. Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 38,697 δισ. και είναι μειωμένες κατά 300 εκατ. έναντι του στόχου.
7. Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 2,089 δισ., παρουσιάζοντας μείωση έναντι του στόχου κατά 1,321 δισ.
8. Για τον Οκτώβριο οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3,850 δισ. και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 657 εκατ. έναντι του μηνιαίου στόχου.
9. Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3,433 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 574 εκατ. έναντι του μηνιαίου στόχου.
10. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 417 εκατ. και παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 83 εκατ.
Φορολογικές αλλαγές
Σημαντικές όμως αλλαγές στη φορολογία θα προβλέπουν νομοθετικές ρυθμίσεις, που ετοιμάζεται να καταθέσει στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών, αλλά και υπουργικές αποφάσεις. Πρόκειται για αλλαγές που αφορούν κατά κύριο λόγο τη φορολογία των ακινήτων, καθώς και τη φορολογία των επιχειρήσεων και των επιχειρηματικών κερδών.
Ορισμένες από τις αλλαγές θα κατατεθούν και θα ψηφιστούν μόνο για προεκλογικούς λόγους, καθώς θεωρείται απίθανο να εφαρμοστούν μετά τις εθνικές εκλογές που θα διενεργηθούν το αργότερο έως τον Οκτώβριο του 2019. Αναλυτικά οι αλλαγές που έρχονται το επόμενο διάστημα είναι οι εξής:
1. Η ενίσχυση των κινήτρων προς τους φορολογουμένους προκειμένου να χρησιμοποιούν χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες για τις συναλλαγές τους ως μέτρο για την καταπολέμηση της χρήσης μετρητών και της φοροδιαφυγής.
Τα ελάχιστα απαιτούμενα ποσοστά δαπανών με κάρτα προκειμένου να αποδοθεί το αφορολόγητο όριο σε μισθωτούς και συνταξιούχους, από 10% έως 20% του εισοδήματος που είναι σήμερα αναμένεται να αυξηθούν σε 15% έως 30% από την 1η Ιανουαρίου 2019.
Παράλληλα έρχεται μείωση του ορίου αξίας συναλλαγής πάνω από το οποίο είναι υποχρεωτική η πληρωμή με τραπεζικό μέσο (κάρτα, επιταγή, πίστωση λογαριασμού κ.λπ.). Το όριο είναι σήμερα 500 ευρώ και αναμένεται να μειωθεί στα 300 ευρώ ή και χαμηλότερα
2. Στις επόμενες μέρες κατατίθεται το νομοσχέδιο για τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, μεσοσταθμικά κατά 30%, σε δύο δόσεις, μία το 2019 και μία το 2020.
Από τη μείωση του ΕΝΦΙΑ θα ελαφρυνθούν περίπου 5,8 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων. Τη μεγαλύτερη ελάφρυνση θα έχουν οι μικρές και μεσαίες ακίνητες περιουσίες, οι οποίες θα πληρώνουν στο τέλος του 2020 μικρότερο ΕΝΦΙΑ από 40% έως και 50%.
Όσο η αντικειμενική αξία των ακινήτων θα ανεβαίνει, η μείωση του ΕΝΦΙΑ θα αποκλιμακώνεται και σε ακίνητες περιουσίες αντικειμενικής αξίας άνω των 500.000 ευρώ θα είναι σχεδόν μηδενική.
Στο σχέδιο νόμου αναμένεται να διευκρινίζεται και ο τρόπος με τον οποίο θα υπολογίζεται ο μειωμένος ΕΝΦΙΑ. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα θεσπιστεί ένας συντελεστής έκπτωσης για το 2019 και το 2020.
3. Η κατάργηση του τέλους χαρτοσήμου και η αντικατάστασή του με ένα νέο τέλος που θα αποδίδεται ηλεκτρονικά. Παράλληλα, από το νέο τέλος αναμένεται να εξαιρεθούν μια σειρά από συναλλαγές όπως είναι οι αμοιβές με τίτλο κτήσης (πρώην απόδειξη δαπάνης) και ορισμένες συναλλαγές των επιχειρήσεων.
4. Η μείωση από το 2019 του εταιρικού φορολογικού συντελεστή στο 28% από 29% που είναι σήμερα καθώς και η μείωση του συντελεστή φορολόγησης των μερισμάτων από τη χρήση 2019 στο 10% από 15% που είναι σήμερα.
Πρόκειται, ωστόσο, για αλλαγές που θα φανούν στα ταμεία των επιχειρήσεων και των μετόχων από το 2020, καθώς τότε θα φορολογηθούν τα αποτελέσματα του 2019. Η διάταξη που θα κατατεθεί θα προβλέπει ετήσιες μειώσεις μιας μονάδας για τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή προκειμένου για τη χρήση 2022 να διαμορφωθεί στο 25%.
5. Η μείωση του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ κατά δυο μονάδες (από το 24% στο 22%) το 2021. Επίσης θα προβλέπεται η μείωση του δεύτερου συντελεστή ΦΠΑ που επιβάλλεται στα νωπά τρόφιμα και το ρεύμα από το 2021 (στο 12% από 13%).
Ποιοι γλιτώνουν το τσεκούρι στις συντάξεις
Ανακούφιση για πάνω από 1,42 εκατ. συνταξιούχους αποτελεί η έγκριση από τους Ευρωπαίους εταίρους να μην εφαρμοστούν οι μειώσεις στις συντάξεις από 1.1.2019. Έτσι λοιπόν τις επόμενες ημέρες αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή η διάταξη νόμου με την οποία θα ακυρώνεται η περικοπή των συντάξεων.
Σημειώνεται ότι οι συντάξεις Ιανουαρίου 2019 θα καταβληθούν στους δικαιούχους πριν από τα Χριστούγεννα και ο νόμος για την ακύρωση της μείωσης θα πρέπει να έχει περάσει από τη Βουλή. Οι διατάξεις θα καταργούν τη ρύθμιση που ψηφίστηκε το 2017 και προβλέπει την περικοπή των συντάξεων που υπάρχει προσωπική διαφορά σε ποσοστό έως 18%.
Η ρύθμιση που έχει ψηφιστεί και θα ακυρωθεί προβλέπει ότι στις μειώσεις μπαίνουν από το 2019 προσωπικές διαφορές κύριων συντάξεων, προσωπικές διαφορές επικουρικών συντάξεων αλλά και οικογενειακά επιδόματα που συγκαταβάλλονται με τη σύνταξη σε δικαιούχους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Οι ειδικοί έδειχναν μια μέση μείωση στο σύνολο των αποδοχών από συντάξεις, η οποία εκτιμάται γύρω στα 185 ευρώ τον μήνα κατά μέσο όρο, ενώ ποσοστιαία αγγίζει το 15%. Στην πρώτη γραμμή ήταν περίπου 1,35 εκατομμύρια συνταξιούχοι, που αναμένεται να επηρεαστούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο από τις περικοπές.
Ωστόσο το όφελος για τους συνταξιούχους ενδέχεται να μην ξεπερνά τα 300 ευρώ τον μήνα. Μάλιστα, σύμφωνα με τον υφυπουργό Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσο Πετρόπουλο, περίπου 620.000 συνταξιούχοι, για τους οποίους ο επανυπολογισμός έβγαλε υψηλότερη σύνταξη με το νέο σύστημα από αυτήν που λαμβάνουν σήμερα, θα δουν κανονικά τις συντάξεις τους να αυξάνονται εντός Δεκεμβρίου (σύνταξη Ιανουαρίου).
Η μέση αύξηση θα φτάσει αθροιστικά, μέσα σε πέντε χρόνια, στα 90 με 96 ευρώ, καθώς θα εξακολουθήσει να ισχύει η διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου που προβλέπει ότι η αποπληρωμή θα γίνει σε πέντε δόσεις, από το 2019 έως το 2023. Αφορά συνταξιούχους ΙΚΑ που αποχώρησαν με λιγότερα από 30 έτη ασφάλισης και συνταξιούχους που ασφαλίζονταν στα πρώην Ταμεία ΔΕΚΟ – Τραπεζών.
Αυτοί που δεν θα δουν τελικά να μειώνεται η σύνταξή τους είναι οι:
● Συνταξιούχοι του πρώην ΟΑΕΕ.
● Συνταξιούχοι του ΙΚΑ που είχαν πολλά έτη ασφάλισης αλλά και υψηλό συντάξιμο μισθό.
● Δημόσιοι υπάλληλοι της κατηγορίας Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης οι οποίοι είχαν καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές για περισσότερα από 30 έτη.
● Συνταξιούχοι του πρώην ΕΤΑΑ (νομικοί – μηχανικοί – υγειονομικοί).
● Συνταξιούχοι ΔΕΚΟ και τραπεζών που είχαν συνταξιοδοτηθεί με βάση τις αποδοχές του τελευταίου μήνα.
● Διπλοσυνταξιούχοι που λαμβάνουν υψηλά ποσά από δύο ή παραπάνω Ταμεία.
● Χαμηλοσυνταξιούχοι, αφού δεν υπήρχε καμία αναφορά στην προστασία τους καθώς αν υπήρχαν προσωπικές διαφορές θα περικόπτονταν και αυτές οι συντάξεις.
Οι υπόλοιπες συντάξεις θα παραμείνουν «παγωμένες» στα σημερινά χαμηλά επίπεδα, καθώς δεν αναμένεται κατάργηση της διάταξης που προβλέπει τη διατήρηση όλων των υπόλοιπων συντάξεων έως το 2022 στα σημερινά επίπεδα, ανεξάρτητα από την αύξηση του ΑΕΠ και του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
