Η ιστορία του σκλάβου που δημιούργησε το πιο διάσημο ουίσκι της Αμερικής
H συγγραφέας Fawn Weaver ήταν σε διακοπές στη Σιγκαπούρη το περασμένο καλοκαίρι, όταν διάβασε για πρώτη φορά για τον Nearest Green, τον σκλάβο από το Lynchburg του Τενεσί, που δίδαξε στον Jack Daniel πώς να φτιάχνει ουίσκι.
Η ύπαρξη του Green ήταν από καιρό ένα κοινό μυστικό, αλλά το 2016 η Brown-Forman, η εταιρία που κατέχει το αποστακτήριο του Jack Daniel στο Τενεσί, παρουσίασε για πρώτη φορά στον διεθνή τύπο τη συμβολή του Nearest Green στην παρασκευή του διάσημου ουίσκι, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times.
«Ήταν μάλλον κάπως αταίριαστο να ειπωθεί νωρίτερα ότι ένα από τα πιο γνωστά εμπορικά σήματα στον κόσμο δημιουργήθηκε, εν μέρει, από έναν σκλάβο», λέει η Weaver, μια Αφροαμερικανίδα επενδυτής ακινήτων και συγγραφέας. Αποφασισμένη να δει την αλλαγή με τα ίδια της τα μάτια, πήρε το αεροπλάνο από τον Λος Άντζελες και ταξίδεψε στο Νάσβιλ. Αλλά φτάνοντας στο Lynchburg και αφού πραγματοποίησε τρεις διαφορετικές ξεναγήσεις στα αποστακτήρια της περιοχής, δεν άκουσε καμία αναφορά για τον Green.
Αντί να φύγει, η Weaver αποφάσισε να ερευνήσει περαιτέρω την υπόθεση, να ανακαλύψει περισσότερα για τον Green και να πείσει την εταιρεία να τηρήσει την υπόσχεσή της και να αναγνωρίσει το ρόλο του στη δημιουργία του πιο διάσημου ουίσκι της Αμερικής. Έτσι νοίκιασε ένα σπίτι στο κέντρο του Lynchburg και άρχισε να έρχεται σε επαφή με τους απογόνους του Green, δεκάδες από τους οποίους ζουν ακόμα στην περιοχή.
Ψάχνοντας αρχεία στο Τενεσί, τη Τζόρτζια και την Ουάσινγκτον, δημιούργησε μια χρονολογική σειρά της σχέσης του με τον Daniel, αποδεικνύοντας ότι ο Green όχι μόνο δίδαξε τον «βαρόνο» του ουίσκι πως να κάνει την απόσταξη, αλλά και εργάστηκε γι’ αυτόν μετά τον εμφύλιο πόλεμο. Σύμφωνα με την Weaver ήταν ο πρώτος μαύρος που ασχολήθηκε με την απόσταξη στην Αμερική.
Από την έρευνα της, έχει συλλέξει 10.000 έγγραφα και αντικείμενα σχετικά με τον Daniel και τον Green, πολλά από τα οποία έχει συμφωνήσει να δωρίσει στο νέο Εθνικό Μουσείο Αφροαμερικανικής Ιστορίας και Πολιτισμού στην Ουάσινγκτον. Εκτός αυτού, ανακάλυψε το αγρόκτημα όπου οι δύο άντρες ξεκίνησαν την απόσταξη στο κέντρο της πόλης, το οποίο πρόκειται να μετατραπεί σε μνημειακό πάρκο, όπως επίσης ότι το πραγματικό όνομα του Green ήταν Nathan.
Η μεγαλύτερη επιτυχία της Weaver, όμως, ήρθε τον Μάιο, όταν η εταιρεία αναγνώρισε επίσημα τον Green ως τον πρώτο κύριο εκπρόσωπο απόσταξης στη χώρα, σχεδόν ένα χρόνο μετά τη δέσμευση της εταιρίας να αρχίσει να μοιράζεται με το κοινό την ιστορία του Green. Ο Daniel είναι τώρα καταχωρημένος ως ο δεύτερος κύριος εκπρόσωπος στην απόσταξη. «Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η συμβολή του Nearest προστίθεται στην ιστορία του Jack Daniel», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Mark I. McCallum, πρόεδρος της Brown-Forman.
Σύμφωνα με τους New York Times, η απόφαση της εταιρείας να αναγνωρίσει το χρέος της στον Green είναι μια σημαντική στροφή στην ιστορία. Ακόμη και αν οι μαύροι πρωτοπόροι στη μαγειρική και τη γεωργία έχουν αρχίσει να παίρνουν τα εύσημα για το έργο τους, η ιστορία του αμερικάνικου ουίσκι εξακολουθεί να είναι γνωστή ως μια υπόθεση λευκών, Σκοτσέζων και Ιρλανδών αποίκων που έφεραν τη τεχνογνωσία στις πολιτείες του Τενεσί και του Κεντάκι. Η ιστορία του Green αλλάζει όλα τα προηγούμενα δεδομένα, καθώς υπενθυμίζει ότι οι υποδουλωμένοι όχι μόνο παρείχαν το μυαλό, αλλά και τον τρόπο για να διεκπεραιώσουν μία δύσκολη και επικίνδυνη τεχνική λειτουργία.
Σύμφωνα με την Weaver, ο Green νοίκιασε από τους ιδιοκτήτες του, μια εταιρία που ονομαζόταν Landis & Green, σε αγρότες γύρω από το Lynchburg, συμπεριλαμβανομένου του Dan Call, ενός πλούσιου γαιοκτήμονα και ιεροκήρυκα, ο οποίος απασχολούσε τον έφηβο Jack Daniel για να βοηθήσει στην παρασκευή του ουίσκι. Ο Green ήδη έμπειρος στην απόσταξη, πήρε τον Daniel εκπαιδευόμενο στην πτέρυγα του και μετά τον εμφύλιο πόλεμο και το τέλος της δουλείας του, πήγε να δουλέψει γι’ αυτόν στην νεοσύστατη επιχείρηση ουίσκι.
Κατά πάσα πιθανότητα, υπήρχαν πολλοί άλλοι άντρες σαν τον Green, σε όλο το Νότο. Τα αρχεία είναι μπερδεμένα, αν και οι αναφορές σε σκλάβους ειδικευμένους στην απόσταξη και την παραγωγή ουίσκι εμφανίζονται ακόμα και σε καταχωρήσεις διαφυγής σκλάβων από τις αρχές του 19ου αιώνα. Αλλά μόνο ένας από αυτούς βοήθησε να βρεθεί μια μάρκα ουίσκι που σήμερα παράγει περίπου 3 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε έσοδα.
Σύμφωνα με τον McCallum, η εταιρία είχε την πρόθεση να αναγνωρίσει τον ρόλο του Green ως κύριο εκπρόσωπο της απόσταξης πέρυσι στο πλαίσιο της 150ης επετείου, αλλά αποφάσισε να αναβάλει τυχόν αλλαγές λόγω της φόρτισης των εκλογών του 2016 με το ζήτημα του φυλετικού ρατσισμού. «Νόμιζα ότι θα μας κατηγορούσαν ότι κάνουμε ντόρο σχετικά με το θέμα για εμπορικούς λόγους», ανέφερε χαρακτηριστικά. Δε βοήθησε και το γεγονός ότι πολλοί παρερμήνευσαν την ιστορία, θεωρώντας ότι ο Daniel είχε στην ιδιοκτησία του τον Green και έκλεψε τη συνταγή του. Λέγεται όμως ότι ο Daniel δεν είχε ποτέ δούλους και δεν δίστασε να μιλήσει ανοιχτά για το ρόλο του Green ως μέντορα του στην απόσταξη.
Έτσι τα σχέδια της εταιρίας έμειναν στο ράφι. Την ίδια στιγμή, αυτό προοριζόταν για ένα γρήγορο ταξίδι στο Lynchburg μετατράπηκε για την Weaver σε μια εξερεύνηση που κράτησε μήνες, καθώς ανακάλυψε μια άγραφη ιστορία, κρυμμένη σε ξεχασμένα αρχεία και χαραγμένη στη μνήμη των μαύρων κατοίκων της πόλης.
Μέσα από δεκάδες συνομιλίες, οι ντόπιοι, πολλοί από τους οποίους εργάστηκαν ή εξακολουθούν να εργάζονται στην παραγωγή του Jack Daniel’s, την ενημέρωσαν ότι γνώριζαν για την ιστορία του Green από τους γονείς και τους παππούδες τους, πολύ πριν αυτή βγει στο φως της δημοσιότητας από την εταιρία. «Είναι κάτι που μας έλεγε πάντα η γιαγιά μας. Το γνωρίζαμε στην οικογένεια μας, ακόμα κι όταν η εταιρία δεν έλεγε τίποτα», δήλωσε η Debbie Ann Eady-Staples, απόγονος του Green που ζει στο Lynchburg και έχει εργαστεί στο αποστακτήριο για πάνω από 40 χρόνια.
Τίποτα δε μπορεί να παραμείνει κρυφό σε μια μικρή πόλη για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, ειδικά όταν εμπλέκεται ο μεγαλύτερος εργοδότης της πόλης. Έτσι το Μάρτιο του 2017, η Weaver συναντήθηκε με τον McCallum και παρέθεσε όλα τα στοιχεία που είχε συλλέξει από την έρευνα της, κάνοντας μια συζήτηση μαζί του που κράτησε πάνω από έξι ώρες. Ο McCallum μέσα σε λίγες εβδομάδες πραγματοποίησε συνάντηση με 100 υπαλλήλους που δούλευαν στο αποστακτήριο, μεταξύ των οποίων αρκετοί από τους απογόνους του Green, και τους παρουσίασε τον τρόπο με τον οποίο η εταιρία θα ενσωματώσει τον Green στην επίσημη ιστορία, ξεκινώντας εντατική εκπαίδευση σε όλους του ξεναγούς.
Υπάρχει ακόμη η πληροφορία ότι κάποια στιγμή ο Jack Daniel είχε προτείνει την προσθήκη μιας φιάλης για τον Nearest Green στη συλλεκτική σειρά «Master Distiller», αλλά η ιδέα ναυάγησε όταν εκφράστηκαν ανησυχίες από τους εκπροσώπους πωλήσεων της εταιρίας.
Παρόλο αυτά, η Weaver κυκλοφόρησε το δικό της ουίσκι, Uncle Nearest 1856, το οποίο αγόρασε χύμα από άλλο αποστακτήριο. Σχεδιάζει μάλιστα να παράγει ένα δεύτερο, το οποίο θα μιμείται το ύφος και τις προδιαγραφές του ποτού που παρήγαγαν ο Green και ο Daniel. «Επιδοκιμάζουμε την κυρία Weaver για τις προσπάθειές της να επιτύχει το στόχο της με την κυκλοφορία αυτού του νέου προϊόντος», ανέφερε ένας εκπρόσωπος της Brown-Forman.
Παρόλο που δεν υπάρχει γνωστή φωτογραφία του Green, η εταιρία έδωσε στη δημοσιότητα μια φωτογραφία του Daniel που καθόταν δίπλα σε έναν άγνωστο μαύρο άντρα, ο οποίος μπορεί να είναι ο ίδιος ο Green ή κάποιος από τους γιου του που επίσης εργαζόταν για χρόνια στο αποστακτήριο. «Θέλουμε να παρουσιάσουμε ότι ο Green ήταν ο πραγματικός μέντορας του Τζακ. Αναφέρουμε πολλά πράγματα για αυτόν στις ξεναγήσεις που κάνουμε στο αποστακτήριο μας», δήλωσε ο Steve May, ο οποίος διαχειρίζεται το κέντρο επισκεπτών και τις περιηγήσεις του αποστακτήριου.
«Ο May ανέφερε ότι η μέχρι στιγμής ανταπόκριση των επισκεπτών στις νέες ξεναγήσεις που σχετίζονται με τον Green ήταν θετική και δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε τους λόγους. Η ιστορία των δύο αντρών περνάει ένα πολύ αισιόδοξο μήνυμα σε μια δύσκολη εποχή για τις φυλετικές σχέσεις στην Αμερική, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε η απελευθέρωση των σκλάβων στην εξέλιξη του αμερικανικού ουίσκι», αναφέρουν οι New York Times.
Από την πλευρά της, η Weaver δεν έχει τελειώσει με την αναζήτηση των στοιχείων της υπόθεσης. «Έχω χάσει τα ίχνη του μετά το 1884. Ελπίζω να καταφέρω να βρω τον τάφο του και να ταξιδέψω και σε άλλα μέρη όπου βρίσκονται μέλη της οικογένειας του που μπορεί να έχουν παραπάνω πληροφορίες. Θα μπορούσα να κάνω αυτό για το υπόλοιπο της ζωής μου», πρόσθεσε.
