Η παραπάνω παροιμία ίσχυε κάποτε. Τότε η πλειοψηφία των Βλάχων ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και ζούσε νομαδική ζωή. Επόμενο ήταν το τυρί, το κασέρι και η μυζήθρα μαζί με το κρέας και το μαλλί να μην λείπει από το νοικοκυριό τους. Σήμερα η παροιμία ακούγεται παράξενα και παράκαιρη αφού ο Βλάχος την καταγωγή συνήθως δεν διαθέτει απαραίτητα τα προαναφερθέντα ‘’καλούδια’’. Οι αναφερόμενοι κάτοικοι βιοποριστικά ασχολούνται πλέον με άλλα επαγγέλματα για να μην αναφερθώ και σε ονόματα επιφανών δικών τους. Παραφράζοντας τη φράση “ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος” σημαίνει ότι λάθος πόρτα κτυπάμε. Δεν θα μας δώσει κάτι που δεν έχει. Στην προκειμένη περίπτωση τυρί.
Τις μέρες αυτές ο ελληνικός λαός καλείται ‘αυτόβουλα’ να συμπληρώσει την φορολογική του δήλωση για εισοδήματα της περασμένης χρονιάς με στοιχεία. Αμ δε… Αυτά δεν φθάνουν. Οι φορολογικές επιβαρύνσεις βγαίνουν και με τα αντικειμενικά κριτήρια, που τώρα λόγω της πολύχρονης οικονομικής κρίσης, έγιναν δυσβάσταχτα. Αρκετοί συμπολίτες μας έδωσαν τέρμα στη ζωή τους μην έχοντας ελπίδα καμιά.
Δεν θα κάνω οικονομικές αναλύσεις. Υπάρχουν άλλοι πιο ειδικοί. Καθημερινά τα μέτρα σκληραίνουν. Ο κόσμος παραλληλίζει τον κεφαλικό φόρο με το τούρκικο χαράτσι. Γνωστό από τα μαθητικά μας χρόνια το ποίημα του Βασίλη που ζούσε την σκληρή σκλαβιά των Οθωμανών.
Βασίλη κάτσε φρόνημα, να γίνεις νοικοκύρης
Για να αποκτήσεις πρόβατα, ζευγάρια και αγελάδες…
Μάνα σου λέω δεν μπορώ, δεν δύναμαι τον Τούρκο να δουλεύω.
Σκλάβος τούρκων δεν γίνομαι, θα πάω να γίνω κλέφτης.
Αργότερα μετά την Ελληνική Επανάσταση και τη δημιουργία έστω και μικρού ελληνικού κράτους, αρκετοί αδικημένοι αγωνιστές, κατέληγαν πάλι κλέφτες ή ληστές για να επιζήσουν. Τότε ακουγόταν το: “Καλύτερα τούρκικη σφαίρα παρά ελληνική πέννα”. Ο αγράμματος έλληνας φοβόταν την γραφειοκρατία του Δημοσίου και του φόρους τους. (Οι κύπριοι και σήμερα ακόμα ονομάζουν περιπαιχτικά τους έλληνες “καλαμαράδες”. Κάτι ήξεραν.)
Οι Νεοέλληνες έφταναν στο σημείο να εξομοιώνουν το καινούργιο με το παλαιό. Έλεγαν: τι Ζαίμης τι Μπραίμης. Δεν είχε λυθεί το πρόβλημα ιδιοκτησίας των “εθνικών γαιών”.
Αντί της ποθούμενης λευτεριάς, βασίλευαν τα τσιφλίκια, για παράδειγμα στη Θεσσαλία όπου οι πολίτες έγιναν κολλήγοι χωρίς δικαιώματα. Χρειάστηκε το αγροτικό κίνημα του Κιλελέρ με τον Μαρίνο Αντύπα και ο αγώνας αποκατάστασης της προσφυγιάς της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922. Περιορίστηκαν κάπως τα τσιφλίκια. Καλά είναι οι σημερινοί κυβερνώντες να έχουν υπόψη τους τι απέγινε ο νόμος για φορολόγηση των αλόγων και των γαϊδουριών τη δεκαετία του 1930.
Ένας κοινοτικός άρχοντας φοροεισπράκτορας κατά μια ιστορία γύριζε στα σπίτια χωριού για να εισπράξει φόρο ακόμα και για τις κότες. Όταν η σπιτονοικοκυρά κάποιας φτωχιάς πολύτεκνης οικογένειας είπε ότι δεν έχει κότες η απάντησή του ήταν “να πάρεις για να είσαι σύννομη”. Τον προηγούμενο αιώνα οι άντρες των χωριών για να αποφύγουν τη συνάντηση με τον φοροεισπράκτορα, έπαιρναν το δρόμο για το βουνό. Αλλιώς ερχόταν η σύλληψη για χρέη προς το Δημόσιο.
Το έτος 1962 οι αγρότες καπνοπαραγωγοί της περιοχής Ξηρόμερου Αιτωλοακαρνανίας διαμαρτυρήθηκαν για τις πολύ χαμηλές τιμές της παραγωγής της χρονιάς εκείνης. Η σοδειά της προηγούμενης χρονιάς σάπιζε στις αποθήκες αζήτητη και τα χρέη των παραγωγών προς την Αγροτική Τράπεζα μεγάλωναν επικίνδυνα. Στις κινητοποιήσεις των αγροτών υπήρξε ένας νεκρός ο Δ. Βλάχος και αρκετοί τραυματίες.
Τα όργανα της τάξης με κάθε μέσον ήταν σκληροί απέναντι στους διαδηλωτές. Στη μνήμη του θύματος και των αγωνιστών κτίστηκε μνημείο σύμπλεγμα.
Οι σημερινοί νέοι μην αντέχοντας την ανέχεια και την ανεργία, διαλέγουν τη λύση της μετανάστευσης. Τα καλύτερα μυαλά φεύγουν χωρίς προοπτική επιστροφής στην πατρίδα. Ξαναγυρίσαμε στη μετανάστευση της δεκαετίας του 1960 και θα ξαναγίνουν της μόδας τα τραγούδια της ξενιτιάς.
Μανούλα θα φύγω
Μην κλάψεις για μένα
Η μοίρα το γράφει μονάχος να ζω
Ποτέ το παιδί σου δεν είδε χαρά
και φεύγει για πάντα στα ξένα…
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Κ. ΒΥΖΑΣ
