Το κουδούνι του σχολείου ξαναχτύπησε στη Βέροια για τις απόφοιτες του ’68 – Συγκίνηση και νοσταλγία
Γυμνάσιο θηλέων Βέροιας, Ιούνιος του 1968. Οι απόφοιτες φωτογραφίζονται στην είσοδο του σχολείου τους. Τα μάτια και τα πρόσωπα λάμπουν. Λάμπει η νιότη στα πρόσωπα, λάμπει η ορμή για κατάκτηση της ζωής στα μάτια. Μπροστά, στην πρώτη σειρά, οι καθηγητές τους. Αποχαιρετισμός ενός κύκλου που τελειώνει, συγκίνηση…
Μάιος του 2018. Οι απόφοιτες του ’68 τολμούν να συναντηθούν μετά από 50 χρόνια! Στον ίδιο χώρο, στο σχολείο τους. Ποιος θα μπορούσε να πει πως κάτι τέτοιο δε χρειάζεται τόλμη; Τόλμη να δείξεις πως δε φοβάσαι το χρόνο, τόλμη να δείξεις πως ξέρεις να θυμάσαι, τόλμη να δείξεις πως ξέρεις να αποτιμάς ό,τι πέρασε με το στίχο του Γιώργου Σεφέρη
«Ό,τι πέρασε πέρασε σωστά…»
Ανεβαίνω την ανηφόρα της Αγίου Δημητρίου, για να φτάσω στο παλιό μου σχολείο. Το παλιό μου σχολείο είναι τώρα το Δημαρχείο της πόλης, ένα αληθινό κόσμημα. Πάω να συναντήσω τις παλιές μου συμμαθήτριες.
Είμαι λίγο σφιγμένη, αλλά προχωρώ. Δε φαίνονται ακόμα αλλά οι φωνές τους ακούγονται από μακριά! Φωνές που θυμίζουν άτακτη σχολική τάξη. Είναι ακριβώς 11 το πρωί κι οι περισσότερες είναι εκεί από πιο νωρίς.
Τις βλέπω τώρα ν’ ανοίγουν την αγκαλιά τους και να με κλείνουν μέσα της. Κάποιες δε με αναγνωρίζουν, κάποιες δεν αναγνωρίζω. «Είμαι η… Θυμάσαι που…».
Τα μάτια λάμπουν και πάλι. Ο χρόνος δεν υπάρχει. Έγινε άμμος, χαλίκι και σκέπασε το πλακόστρωτο, έγινε νεανικές φωνές που γελούν ανέμελα, έγινε απλά μνήμη…
Συγκεντρωνόμαστε στην είσοδο με το χτύπημα του κουδουνιού, που οι οργανώτριες της συνάντησης φρόντισαν να βρουν, και βγαίνουμε φωτογραφία και πάλι. Δεν είμαστε όλες. Κάποιες δεν μπόρεσαν να είναι μαζί μας. Δικαιολογούμε μόνο εκείνες τις τρεις που έφυγαν για πάντα. Οι άλλες έπρεπε να είναι κοντά μας. Δεν είναι λίγο να σταματάς το χρόνο! Όχι να τον δαμάζεις, αυτός είναι άλλωστε «πανδαμάτωρ», πώς θα μπορούσες να τα βάλεις μαζί του; Να τον σταματάς όμως και να του λες «και τώρα άσε με να γυρίσω πίσω, άσε με να ταξιδέψω στα χρόνια της νιότης μου…»
Μπαίνουμε στο σχολείο. Η αίθουσα, όπου γίνονταν οι εκδηλώσεις μας τότε, είναι τώρα η αίθουσα των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου. Αίθουσα επιβλητική. Πολύ ευγενικό από τη μεριά του Δήμου να μας υποδέχεται ο Αντιδήμαρχος Παιδείας Γιώργος Σοφιανίδης. Σέβεται τις μνήμες μας. Μας μιλά για την ιστορία του κτηρίου και για την πορεία του μέσα στο χρόνο, καθώς από διδακτήριο έγινε Δημαρχείο. Η αίθουσα τελετών, όπου παλιά ήταν το γραφείο των καθηγητών μας, ανοίγει για μας.
Κάποια λίγα λόγια η επιτροπή οργάνωσης επιμένει να τα πω εγώ. Αιφνιδιάζομαι. Είμαι απροετοίμαστη και, πράγμα πολύ κακό, όταν πρόκειται να μιλήσει κανείς, πολύ συγκινημένη.
Φαίνεται πως τα καταφέρνω, αν κρίνω από τις αντιδράσεις τους, όταν μιλώ. Αναρωτιέμαι μήπως έβαλα πολύ συναίσθημα… Το προσπερνώ. Δε θα μείνουμε τώρα εδώ…
Συνεχίζουμε ανηφορίζοντας για την Παλιά Μητρόπολη. Κάποιες από τις απόφοιτες δε ζούνε πια στη Βέροια και ο χώρος, υποβλητικός με τις παλιές αριστουργηματικές τοιχογραφίες του, δεν παύει να παρουσιάζει ενδιαφέρον και για μας που ζούμε πάντα στην πόλη. Ο π. Αθηναγόρας μιλά για το μνημείο με σεβασμό. Χτίστηκε τον 11ο αιώνα. Να, μια ακόμη νίκη ενάντια στο χρόνο…
Μεταφερόμαστε στο χωριό Άμμος. Ένα συμπαθητικό μαγαζί, το «Πέντε βήματα στην Άμμο», μας υποδέχεται με τους δύο μουσικούς του.
Ξέρουν πώς πρέπει να μας υποδεχτούν. «Χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια, μόνο τρόπο να κοιτάνε…» τραγουδούν. Το ξέρουμε καλά πως έτσι είναι…
Στα ίδια μέρη θα ξαναβρεθούμε
τα χέρια θα περάσουμε στους ώμους
παλιά τραγούδια για να θυμηθούμε
ονόματα και βλέμματα και δρόμους
Χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια
που θυμάσαι και θυμάμαι
τίποτα δε χάθηκε ακόμα
όσο ζούμε και πονάμε
χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια
μόνο τρόπο να κοιτάνε
(Δημήτρης Παπαδημητρίου – Μιχάλης Γκανάς)
Η νοσταλγία γίνεται μικρά κύματα και μας παίρνει στο ταξίδι της μέσα από λόγια και φωτογραφίες που περνούν από χέρι σε χέρι.
Η μουσική γίνεται πιο εύθυμη, μην το παρακάνουμε με τη συγκίνηση… Τραγούδια ποιοτικά, έντεχνα και λαϊκά. Οι συμμαθήτριες χορεύουν.
Σε κάποια στιγμή μια από μας παίρνει το μικρόφωνο και μιλά. Χαρακτηρίζει σπονδή στη μνήμη τη συνάντηση και σπονδή και σε κείνες που φύγαν για πάντα… Αδειάζει το ποτήρι της στο χώμα, με τη γνώση του περιεχομένου της αρχαιοελληνικής λέξης σπονδή.
Κάποια άλλη θέλει να τραγουδήσει και την ακολουθεί και δεύτερη. Χειροκρότημα.
Η επιτροπή μάς έχει κρατημένες δύο εκπλήξεις. Η πρώτη είναι το ταξίδι που ίσως κάνουμε τον ερχόμενο Οκτώβρη. Και η δεύτερη μια τούρτα με τον αριθμό 50. Αναμμένα κεριά, τα σβήνουμε!
Οι παρέες σιγά-σιγά διαλύονται. Η συνάντηση τελειώνει. Τελευταίες αγκαλιές, λάμψη στα μάτια, υποσχέσεις όπως «να μη χαθούμε…»
Δε μπορούμε όλες παρά να ευχαριστήσουμε την επιτροπή που οργάνωσε τη συνάντησή μας.
Κι όσο για σας, που δεν το τολμάτε να συναντηθείτε μετά από τόσα χρόνια, μην το σκέφτεστε, τολμήστε το. Κάποια πράγματα ίσως είναι πιο δυνατά από το χρόνο…
Φωτογραφίες: faretra. info
