Πώς διαμορφώνονται οι συντάξεις από τον Ιανουάριο του 2019 με τον νέο ασφαλιστικό νόμο της Κυβέρνησης
Ανδριάνα Βασίλα
Γερό τσεκούρι θα πέσει στις συντάξεις από το 2019 και αυτή τη φορά θα είναι με την υπογραφή ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα το πετσόκομμα δεν το γλιτώνουν ούτε αυτοί που παίρνουν 480 ευρώ τον μήνα, αφού με τον επανυπολογισμό του Νόμου Κατρούγκαλου από τον Ιανουάριο του 2019 το εν λόγω ποσό θα πέσει στα 393,69 ευρώ.
Επίσης από 1.1.2019 θα καταργηθεί οριστικά και αμετάκλητα το ΕΚΑΣ για τους 240.000 εναπομείναντες χαμηλοσυνταξιούχους, καθώς και τα οικογενειακά επιδόματα στις επανυπολογισμένες και μειωμένες κύριες συντάξεις. Ταυτόχρονα όλες οι νέες κύριες και επικουρικές συντάξεις που εκδίδονται μετά τον Νόμο Κατρούγκαλου (12.5.2016) είναι μειωμένες έως και 30%.
Πιο συγκεκριμένα, το πλαφόν στις περικοπές, οι οποίες αφορούν περίπου 1.500.000 συνταξιούχους, μπορεί να έχει οριστεί στο 18%, ωστόσο πολλοί, ιδιαίτερα οι παλαιοί, θα έχουν μειώσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις που μπορεί να ισοδυναμούν με μία έως και τρεις συντάξεις τον χρόνο. Οι συνταξιούχοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με την πραγματικότητα των μέτρων που ψήφισε η κυβέρνηση από τον ερχόμενο Δεκέμβριο, οπότε θα λάβουν τη σύνταξη Ιανουαρίου.
Από τον επανυπολογισμό θα μείνουν εκτός οι αγρότες και οι συνταξιούχοι της Τράπεζας της Ελλάδος. Αυτοί είναι περίπου 200.000 έως 250.000 και μετά τον επανυπολογισμό θα δουν στη σύνταξή τους μια αύξηση που θα κινηθεί από 10 ώς και 60 ευρώ τον μήνα, θα έχουν δηλαδή ένα κέρδος από 120 ώς και 720 ευρώ τον χρόνο. Άλλοι τόσοι συνταξιούχοι θα μείνουν ουσιαστικά αλώβητοι, καθώς δεν θα δουν καμία διαφορά ή η μείωση που θα υποστούν θα είναι ελάχιστη.
Ήδη βουλευτές, υπουργοί και βουλευτές μασούν τα λόγια τους και άλλοι κάνουν λόγο για επαναδιαπραγμάτευση των περικοπών ή πάγωμα του Νόμου Κατρούγκαλου (!) και άλλα τέτοια…
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι δηλώσεις της αναπληρώτριας υπουργού Εργασίας Θεανώς Φωτίου, η οποία συνέστησε στους συνταξιούχους να «κάνουν λίγο υπομονή» και να «σπεύδουν βραδέως», υποστηρίζοντας ότι όλα αυτά τα θέματα «δεν είναι τελειωμένα». Την ίδια στιγμή, ωστόσο, παραδέχτηκε ότι τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί με τους εταίρους κι έχουν νομοθετηθεί θα εφαρμοστούν. Βέβαια, είπε πως υπάρχει μεν ο ψηφισμένος νόμος, αλλά συνάμα «είμαστε σε μία κατάσταση μετάβασης που είναι κοσμογονική, που θα φέρει και άλλα πράγματα».
Η Φωτίου έκανε λόγο για κλίμα τρομοκράτησης των συνταξιούχων από μέσα ενημέρωσης και για «εφιαλτικά τρέιλερ των καναλιών». Σε κάθε περίπτωση, προσέθεσε, η μείωση θα αφορά την προσωπική διαφορά που έχουν οι συντάξεις πάνω από 1.000 ευρώ.
Τέτοιου είδους αντιδράσεις από πλευράς της κυβέρνησης δείχνουν αμηχανία για το θέμα εν όψει και εκλογών, αφού το μόνο σίγουρο είναι ότι οι μεγάλες, νέες περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις από 1.1.2019 θα καθορίσουν την ημερομηνία των εκλογών, μια και η κυβέρνηση αναζητεί πολιτική διέξοδο διαβλέποντας ότι μαζί με τις μεγάλες περικοπές διαλύεται και το αφήγημα της καθαρής εξόδου από τις μνημονιακές δεσμεύσεις.
Χιλιάρικα μείον…
Το ζήτημα δεν είναι απλό, αφού οι περικοπές στους συνταξιούχους από την Πρωτοχρονιά του 2019 μεταφράζονται σε χιλιάδες ευρώ για ολόκληρο το έτος και μάλιστα ο επανυπολογισμός έχει γίνει και η προσωπική διαφορά θα αρχίσει μέσα στους επόμενους μήνες να εμφανίζεται στα εκκαθαριστικά που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι. Εκεί θα φανεί πώς διαμορφώνεται για κάθε περίπτωση και το ποσό της μείωσης που θα έρθει από τη σύνταξη του Ιανουαρίου του 2019.
Ενδεικτικά των απωλειών που θα έχουν οι συνταξιούχοι είναι τα παραδείγματα που δημοσιεύει η εφημερίδα «Τα Νέα», σύμφωνα με τα οποία:
● Ασφαλισμένη στο ΙΚΑ με 28 έτη ασφάλισης και σύνταξη 1.140 ευρώ θα έχει απώλεια της τάξης των 205 ευρώ, η νέα της σύνταξη θα είναι δηλαδή στα 935 ευρώ τον μήνα.
● Ασφαλισμένος στο ΙΚΑ με 40 έτη και σύνταξη μετά τις περικοπές που έγιναν ώς σήμερα στα 1.184 ευρώ θα έχει μείωση 173 ευρώ και νέα σύνταξη στα 1.011 ευρώ τον μήνα.
● Συνταξιούχος Π.Ε. του Δημοσίου με 35 έτη υπηρεσίας θα δει τη σύνταξή του να μειώνεται από τα 1.225 ευρώ στα 1.004 ευρώ, θα έχει δηλαδή απώλειες 221 ευρώ τον μήνα.
● Συνταξιούχος του πρώην ΤΕΒΕ με 30 έτη ασφάλισης θα δει τη σύνταξή του να μειώνεται από τα 985 ευρώ στα 807 ευρώ, με απώλειες στα 178 ευρώ τον μήνα.
● Μητέρα ανηλίκου με ασφάλιση 20 ετών στο ΙΚΑ και 695 ευρώ κύρια και επικουρική σύνταξη θα έχει 100 ευρώ μείωση στην κύρια και 30 ευρώ στην επικουρική, θα χάσει δηλαδή μέσα σε έναν χρόνο 1.500 ευρώ, δηλαδή άνω των δύο συντάξεων.
Τα κρίσιμα παραδείγματα
Σε ό,τι αφορά τις νέες συντάξεις, συνταξιούχοι σε ΙΚΑ, Δημόσιο, ΤΕΒΕ και πρώην επαγγελματικά Ταμεία διαπιστώνουν απώλειες, με μεγάλους χαμένους όσους είχαν μισθό και πλήρωναν σχετικά υψηλές εισφορές. Ήδη από τον πρώτο κύκλο έκδοσης των πρώτων συντάξεων, θύματα του Νόμου Κατρούγκαλου είναι οι έχοντες μισθό άνω των 1.500 ευρώ (μεικτά) με 30 έτη ασφάλισης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία:
● Στο Δημόσιο οι μειώσεις φτάνουν το 30% στις κατηγορίες Π.Ε. και Τ.Ε., με 30 έτη εργασίας.
● Στο ΙΚΑ και με μισθό 1.500 ευρώ και 30 έτη εργασίας χάνουν από 25% έως 30%. Στο ΤΕΒΕ, όσοι είχαν υψηλές εισφορές χάνουν τουλάχιστον 220 ευρώ από τη σύνταξη.
● Στο ΤΑΕ οι μεγάλες απώλειες είναι για όσους έχουν ασφάλιση άνω των 30 ετών.
● Απώλειες άνω των 30% έχουν δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί, δημοσιογράφοι.
● Οι ένστολοι θα χάσουν από 25% έως 30%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΗΔΙΚΑ, όπως τονίζει ο καθηγητής Αλ. Μητρόπουλος, τον Ιανουάριο του 2018 η μέση νέα σύνταξη (γήρατος, θανάτου, αναπηρίας) του ΙΚΑ ανήλθε σε 480 ευρώ. Τον Ιανουάριο του 2017 ανερχόταν σε 640 ευρώ. Δηλαδή μείωση 25%. Επίσης μείωση 30% είχαμε στις μέσες συντάξεις του Δημοσίου.
Κατά τους ειδικούς, «η μεγάλη μείωση των νέων συντάξεων οφείλεται στην πληρωμή των νέων συντάξεων χηρείας, οι οποίες είχαν μεγάλες περικοπές, με συνέπεια να παρασύρουν πτωτικά τον μέσο όρο των νέων συντάξεων». Να τονιστεί ότι το σύνολο των συνταξιούχων είναι 2.580.925. Το μέσο εισόδημα από κύριες συντάξεις ήταν 723,06 ευρώ, το μέσο εισόδημα από επικουρικές 171,86 ευρώ και το μέσο εισόδημα από μερίσματα 97,99 ευρώ.
Αναβρασμός και αγανάκτηση στους συνταξιούχους λόγω των νέων περικοπών
«Ζούμε με σύνταξη εξαθλίωσης 364 ευρώ» τονίζει το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων, επισημαίνοντας πόσο ισχυρό πλήγμα στους συνταξιούχους έχει επιφέρει ο Νόμος Κατρούγκαλου (4387/2016), ο οποίος κλείνει δύο χρόνια από την εφαρμογή του. Ο νόμος αυτός, επισημαίνει το Δίκτυο, επέφερε περικοπές στις νέες κύριες συντάξεις έως 30%, στις επικουρικές, στα εφάπαξ, στις συντάξεις χηρείας κ.α., ενώ αύξησε και τις ασφαλιστικές εισφορές όταν σήμερα 1,16 εκατ. συνταξιούχοι ζουν με κύρια σύνταξη εξαθλίωσης μόλις 364 ευρώ!
Παράλληλα ο ίδιος νόμος δημιούργησε σοβαρές αδικίες και ανισότητες, σύμφωνα με το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων. Τα επίσημα στοιχεία του καταδεικνύουν ότι με τον Νόμο Κατρούγκαλου καταγράφονται αδικίες εις βάρος ασφαλισμένων που καταβάλλουν μεγάλες εισφορές επί πολλά χρόνια προς όφελος άλλων που έχουν μικρότερη ασφαλιστική συνεισφορά. Συγκεκριμένα υπάρχουν ασφαλισμένοι με υψηλές συντάξιμες αποδοχές που υφίστανται μεγάλες μειώσεις.
Μάλιστα, με τον ίδιο νόμο οι συντάξεις είναι χαμηλότερες από τις εισφορές που καταβάλλονται. Από το 2019 και μετά, οι συντάξεις του δημόσιου συστήματος ασφάλισης θα είναι υποχρηματοδοτημένες. Δηλαδή οι εισφορές που καταβάλλονται θα είναι πολύ υψηλότερες από τις τελικές συντάξεις! Όπως τονίζει το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων, παρατηρείται μια άνευ προηγουμένου ληστεία, αφού η πλειονότητα των ασφαλισμένων δεν πρόκειται να πάρει πίσω τα λεφτά που έχει καταβάλει στα ασφαλιστικά ταμεία, καθιστώντας το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας αναλογιστικά άδικο και ληστρικό. Όπως επισημαίνεται σε επιστημονικές μελέτες, η γενική ανταποδοτικότητα του ασφαλιστικού συστήματος (συντάξεις προς εισφορές) για όλους τους ασφαλισμένους από 150% που ήταν το 2011 έπεσε στο 121% το 2014, στο 101% το 2016 και αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 89% το 2019.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων για 20 χρόνια υπηρεσίας και συντάξιμες αποδοχές 600 ευρώ, ο συντελεστής αναπλήρωσης είναι κοντά στο 90%. Ωστόσο κατακρημνίζεται στο 57% για 30 χρόνια υπηρεσίας και συντάξιμες αποδοχές 2.200 ευρώ.
Άλλα 20 δισ. ευρώ…
To ΕΝΔΙΣΥ υπενθυμίζει ότι επιπλέον 20 δισ. ευρώ θα χάσουν οι συνταξιούχοι με τα νέα μέτρα που έχουν ψηφιστεί από τη σημερινή κυβέρνηση για να ισχύσουν από 1.1.2019, όπως είναι η μείωση κατά 18% στις κύριες και επικουρικές συντάξεις, η μείωση του αφορολόγητου, η κατάργηση των οικογενειακών παροχών στους συνταξιούχους, το «πάγωμα» των αυξήσεων στις συντάξεις μέχρι το 2022 καθώς και η κατάργηση του ΕΚΑΣ από 1.1.2020. Το ποσό των απωλειών έρχεται να προστεθεί στα 67 δισ. ευρώ που έχασαν μέχρι τώρα οι συνταξιούχοι από τις 27 μνημονιακές περικοπές, οδηγώντας στη φτωχοποίηση τους απόμαχους της δουλειάς.
Όπως τονίζει σε δήλωσή του ο πρόεδρος του ΕΝΔΙΣΥ Νίκος Χατζόπουλος, σήμερα περίπου 1,5 εκατ. συνταξιούχοι (με εισόδημα 4.500 ευρώ τον χρόνο) «βουλιάζουν» στη φτώχεια, τη στιγμή που οι νέες περικοπές στις σημερινές συντάξεις το 2019 θα οδηγήσουν σε συνολική μνημονιακή απώλεια εισοδημάτων για τους συνταξιούχους έως 70%. Οι οκτώ στους 10 συνταξιούχους έχουν φθάσει πια στο στάδιο της εξαθλίωσης, προσθέτει ο Ν. Χατζόπουλος.
Τέλος, επισημαίνεται ότι το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων κατέθεσε αίτηση ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ, κατά των εφαρμοστικών – ερμηνευτικών διατάξεων και των υπουργικών αποφάσεων του Ν. 4387/16 (Νόμος Κατρούγκαλου), που έχουν να κάνουν με τον επανυπολογισμό – αναπροσαρμογή κύριων συντάξεων και επικουρικών καθώς και την περικοπή άνω των 1.300 ευρώ μεικτών κύριας και επικουρικής (στις οποίες αλλάζει την αρχική απόφαση συνταξιοδότησης, μειώνοντάς την δραματικά). Η αίτηση ακύρωσης συζητήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2017 και αναμένεται η απόφαση της ολομέλειας του ΣτΕ.
