“Συλλαλητήριο – Πλυντήριο” γράφει ο Στέργιος Καλπάκης
«Όποιος δε φοβάται το πρόσωπο του τέρατος,
πάει να πει ότι του μοιάζει.»
Μάνος Χατζιδάκις
Στη δεύτερη ταινία της τριλογίας του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, Οι δύο πύργοι, ο μάγος Γκάνταλφ μαζί με τους Άραγκορν, Λέγκολας και Γκίμλι επισκέπτονται το Βασιλιά του Ρόχαν, Θέοντεν, προκειμένου να του ζητήσουν να συστρατευτεί μαζί τους στο αγώνα ενάντια στο κακό. Όμως, στη θέση του βρίσκουν έναν αγνώριστο Βασιλιά, γερασμένο και καταβεβλημένο, με το μυαλό του να ελέγχεται πλήρως από τον υπηρέτη του κακού, το μάγο Σάρουμαν. Για κάποιο λόγο, η εικόνα του Μίκη Θεοδωράκη στο συλλαλητήριο για τη Μακεδονία μου θύμισε τρομακτικά το Βασιλιά Θέοντεν.
«Αδέλφια μου, φασίστες, τρομοκράτες, ναζιστές …». Κάπως έτσι επέλεξε να ξεκινήσει την ομιλία του στο συλλαλητήριο για τη Μακεδονία, προφανώς με διάθεση ειρωνείας απέναντι σε όσους υποστηρίζουμε ότι το μόνο που πετυχαίνουν αυτού του είδους τα συλλαλητήρια είναι να υποδαυλίζουν τα εθνικιστικά πάθη.
Καταρχήν, μπορεί κανείς να παίζει με τέτοια ζητήματα; Όταν υπάρχουν μάνες που θρηνούν τα παιδιά τους από το μαχαίρι της Χρυσής Αυγής, μετανάστες που βίωσαν τον τρόμο των πογκρόμ στις γειτονιές της Αθήνας και προσφυγόπουλα που γλίτωσαν από τη φρίκη του πολέμου, για να τους υποδεχτούν με κομμένες γουρουνοκεφαλές, ούτε γι αστείο δεν πρέπει να λέγονται αυτές οι λέξεις!
Από την άλλη, κανείς μας δεν υποστήριξε ότι όλοι οι συμμετέχοντες είναι φασίστες ή ναζιστές, αλλά η διαστρέβλωση αποτελεί διαχρονικό μέσο αποδόμησης της διαφορετικής άποψης. Όμως, αυτό δεν αναιρεί ότι η προσφώνηση του Μίκη, πέρα από το ειρωνικό της ύφος, είχε και πραγματικούς αποδέκτες. Το μπλόκο της Χρυσής Αυγής που διαδήλωνε με την ανοχή εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών, κομμάτων και πολιτιστικών σωματίων.
Τρία χρόνια θα συμπληρωθούν από την έναρξη της δίκης της Χ.Α., με κατηγορίες που αφορούν τα πιο ειδεχθή ποινικά αδικήματα, όπως ανθρωποκτονίες, απόπειρες ανθρωποκτονιών, σωματικές βλάβες, ληστείες, εμπρησμούς, πλαστογραφίες κλπ., στο πλαίσιο μιας δομημένης εγκληματικής οργάνωσης, την οποία συντόνισαν ή/και εντάχθηκαν ο αρχηγός, οι βουλευτές, ανώτερα στελέχη και μέλη της, ωστόσο το γεγονός αυτό δε φάνηκε αρκετό για να εμποδίσει χιλιάδες συμπολίτες μας απ’ το να συγχρωτιστούν σε μια ακόμη πλατεία μαζί τους. Αλήθεια, υπάρχει κάποια ανακοίνωση φορέα, που να καλεί στο συλλαλητήριο, αλλά ταυτόχρονα να κηρύσσει ανεπιθύμητη τη Χ.Α.; Όπως φαίνεται, στο νέο «Μακεδονικό Αγώνα» κανένας δεν περισσεύει, έστω κι αν «αγαπάει την πατρίδα με τρόπο εριστικό», όπως είπε επί λέξει ο Μίκης.
Εδώ και καιρό υποστηρίζω ότι η εκτίναξη των ποσοστών της Χ.Α. το 2012 είχε να κάνει κυρίως με τις εξελίξεις στη δεξιά μετά το 2009. Συγκεκριμένα, η ανάδειξη του Αντώνη Σαμαρά σε πρόεδρο της Ν.Δ. συνοδεύτηκε από την ανάληψη ηγετικών πόστων από στελέχη με ακροδεξιές αντιλήψεις και την υιοθέτηση της αντίστοιχης θεματολογίας, προκειμένου να εξυπηρετηθεί η αντιμνημονιακή –τότε- στάση της Ν.Δ. Με αυτό τον τρόπο, αποδαιμονοποιήθηκε η ακροδεξιά ατζέντα, στέλνοντας το μήνυμα σε δεξιούς ψηφοφόρους ότι αποτελεί μια κανονική εκλογική επιλογή. Για τον ίδιο λόγο σήμερα, πιστεύω ότι ο πραγματικός κερδισμένος των δύο συλλαλητηρίων δεν ήταν η Ν.Δ., αλλά το νεοναζιστικό μόρφωμα.
Τελικά, στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, ο Γκάνταλφ απελευθερώνει το Θέοντεν απ’ τα δεσμά του. Αν για το Μίκη Θεοδωράκη η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη, το ζητούμενο είναι ποιες δυνάμεις θα απελευθερώσουν την ελληνική κοινωνία από τα δεσμά του τοξικού νεοεθνικισμού που υπονομεύει την υπόστασή της ως ανοιχτή κοινωνία.