Η “Ασκητική” από το ΚΘΒΕ στη Βέροια. Τελετουργική αποτύπωση του καζαντζακικού στοχασμού
Αναμφισβήτητα, το πιο δύσκολο από τα έργα του Καζαντζάκη να δραματοποιηθεί είναι η «Ασκητική».
Αν και σε όλα τα έργα του υπάρχει έντονος ο φιλοσοφικός στοχασμός, στα υπόλοιπα -σε άλλα λιγότερο, σε άλλα περισσότερο- υπάρχουν πρόσωπα και στοιχεία εξωτερικής δράσης, που μπορούν να οδηγήσουν στη δραματοποίηση τους, στο θέατρο.
Η «Ασκητική» όμως είναι καθαρά φιλοσοφικός στοχασμός, γυμνός και σκληρός, μια εναγώνια κραυγή, μια αέναη αναζήτηση, ένα διαρκές τέντωμα μέχρι το σπάσιμο…
Κι εδώ, το να κάνεις μια μοναχική κραυγή συλλογική, ή το αντίθετο, να προσωποποιήσεις το απρόσωπο, δεν είναι καθόλου εύκολο. Κι ο Καζαντζάκης το έκανε, καταθέτοντας στην Παγκόσμια Λογοτεχνία ένα μοναδικό έργο.
Η μεταφορά όμως ενός τέτοιου έργου στο θέατρο, εξαιρετικά παρακινδυνευμένη, αποτελεί, στην περίπτωση που πετύχει, πραγματικό άθλο. Το ΚΘΒΕ και ο Ανδρέας Κουτσουρέλης το τόλμησαν και πέτυχαν.
Η παράσταση, που δόθηκε χθες το βράδυ, 31/1/’18, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας και την ΚΕΠΑ του Δήμου, ήταν μια παράσταση που όχι μόνο έπεισε αλλά κράτησε το κοινό σε μία σιωπηλή μέθεξη απόλυτης επικοινωνίας και με το κείμενο και με τη δραματοποιημένη εκδοχή του.
Η μετατροπή της μίας και μοναδικής φωνής σε έξι μαζί, που αλληλοσυμπληρώνονταν διαδοχικά, χωρίς κανένα χρονικό ή συναισθηματικό κενό, η έλλειψη της εξωτερικής δράσης που μετατράπηκε σε εσωτερική μεγάλης έντασης, δοσμένη με ευρηματικότητα στις κινήσεις ή στην απόλυτη στατικότητα, η μουσική, που έπαιξε τον ίδιο σημαντικό ρόλο με την κίνηση ή το λόγο, καθώς έβγαινε αρχέγονη θαρρείς μέσα από πρωτόγονα μουσικά όργανα από τα χέρια των ίδιων των ηθοποιών, όλα μαζί, έστησαν έναν ατμοσφαιρικό καμβά, όπου ο Καζαντζάκης όχι μόνο δεν προδόθηκε αλλά ίσως αναδείχθηκε.
Οι ηθοποιοί, Στάθης Βούτος, Ανδρέας Κουτσουρέλης, Νίκος Νικολάου, Δημήτρης Παλαιοχωρίτης, Κώστας Ίτσιος, Γιάννης Γκρέζιος, έξι συνολικά και ταυτόχρονα “ένας”, η κραυγή της αγωνίας του συγγραφέα, αλλά και κάθε ανθρώπου, λειτούργησαν υποδειγματικά, κάτω από τις σκηνοθετικές οδηγίες, αποσπώντας το παρατεταμένο τελικό χειροκρότημα.
Η σκηνογραφική κατάθεση της Μαρίας Μυλωνά και τα κοστούμια της εξαιρετικά πετυχημένα. Αφαιρετικά, όπως άρμοζε στη σύλληψη του κειμένου, προσθέτοντας με την αφαιρετικότητά τους στην ατμοσφαιρικότητα που χαρακτήριζε την παράσταση.
Το απόλυτο σκοτάδι πίσω από τους ηθοποιούς – «ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο…» – οι αλλεπάλληλοι κύκλοι της σκηνογράφου στο έδαφος, ζωή ή σύμπαν, δεσμοί ή και δεσμά μέσα από τα σκοινιά που μαζεύονται στο τέλος από τους έξι πρωταγωνιστές, τα αναμμένα κεριά στα χέρια τους, πορεία του νου μέσα στο σκοτάδι της αναζήτησης, αποτέλεσαν κλειδιά ολοκλήρωσης μιας γόνιμης θεατρικής πράξης.
Η «Ασκητική» άρεσε στο κοινό, κι αν ξαναγυρίσουμε στις αρχικές επιφυλάξεις, που ο καθένας από μας κουβαλούσε σχετικά με το πόσο παρακινδυνευμένη ήταν η μεταφορά της στο θέατρο, τότε άρεσε διπλά ή καλύτερα εντυπωσίασε!
Φωτογραφίες: faretra.info
