Ο Δικηγορικός Σύλλογος Βέροιας τίμησε το Γιώργο Λιόλιο, τον ανήσυχο “ανασκαφέα της μνήμης”
Δήμητρα Σμυρνή
Ανήσυχο «ανασκαφέα της μνήμης» χαρακτήρισε η Αγγελική Κοτταρίδη το συγγραφέα και δικηγόρο Γιώργο Λιόλιο, στη χθεσινή εκδήλωση τιμής και παρουσίασης του συγγραφέα και του έργου του από το Δικηγορικό Σύλλογο Βέροιας.
Και ήταν ένας χαρακτηρισμός εξαιρετικά εύστοχος, αν πάρει κανείς υπόψη του το έργο αλλά και τον άνθρωπο.
Στα γραφεία του Δικηγορικού Συλλόγου Βέροιας, με παρόντες πολλούς από τους συναδέλφους του, παλιούς και νέους, με εμβληματική μορφή αυτήν του Γιώργου Χιονίδη ανάμεσα στους παλιούς, αλλά με παρόντες και ανθρώπους της Βέροιας που εκτιμούν το έργο του Λιόλιου, ο συγγραφέας τιμήθηκε σε μια τελετή, που έδειξε την εκτίμηση της προσφοράς του στην Ιστορία της πόλης.
Το συγγραφέα παρουσίασαν ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βέροιας Δημήτρης Ζυγουλιάνος, η Δρ Νομικής Σοφία Γιοβάνογλου και η Δρ Έφορος Αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελική Κοτταρίδη.
Ο Δημήτρης Ζυγουλιάνος χαρακτήρισε το βιβλίο του Λιόλιου, “Σκιές της πόλης” που αποτελεί γι αυτόν έργο ζωής, ιστορική παρακαταθήκη για την πόλη, δίνοντας τον αφανισμό της εβραϊκής κοινότητας με μοναδική γλαφυρότητα και ιστορική συνέπεια.
«Διαβάζοντας το βιβλίο» είπε χαρακτηριστικά, «νόμιζα πως τριγύριζα στα σοκάκια της Χάβρας του 1943 και συνειδητοποίησα πως, εγώ που γεννήθηκα και έζησα σ αυτήν τη γειτονιά πολύ αργότερα, ζούσα κοντά σε ανθρώπους που ήταν ήρωες, αφού βοήθησαν με τόση ανθρωπιά τους διωκόμενους Εβραίους. Δε φανταζόμουν πως αυτοί οι καθημερινοί άνθρωποι που ζούσαν δίπλα μου ήταν ήρωες. Το βιβλίο του Λιόλιου με βοήθησε να το δω.»
Ολοκληρώνοντας τη συναισθηματική εικόνα που του έδωσε το βιβλίο, ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου έκλεισε διαβάζοντας αποσπάσματά του.
Καθώς η Σοφία Γιοβάνογλου απουσίαζε για λόγους ανεξάρτητους από τη θέλησή της, το κείμενό της διαβάστηκε από τη Χρύσα Ντίτουρα.
«Με το Γιώργο Λιόλιο μάς ενώνουν τα ποινικά και η συγγραφή. Γνωριστήκαμε το 2003 και τον αισθάνθηκα σαν φίλο από παλιά» έγραφε.
Η Σοφία Γιοβάνογλου επεσήμανε τη ρέουσα γλώσσα του συγγραφέα, την εμπλουτισμένη με συνεχή ιστορικά στοιχεία, χαρακτηρίζοντάς τον ως άνθρωπο σημαντικών πρωτοβουλιών, που άσκησε καθοριστική επιρροή πάνω της.
Η Νόρα Γεωργίου διάβασε στη συνέχεια χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το βιβλίο του “Σκιές της πόλης” δίνοντας την ατμόσφαιρα της εποχής, αλλά και αποκαλύπτοντας και πολλά γνωστά ονόματα της πόλης να συμμετέχουν στα δρώμενα.
Η Αγγελική Κοτταρίδη, με λόγο εξαιρετικά εύστοχο και διεισδυτικό, σκιαγράφησε την προσωπικότητα του Γιώργου Λιόλιου, αποκαλώντας τον «ανασκαφέα της μνήμης» και κατεξοχήν μελετητή της Νεώτερης Ιστορίας της Βέροιας.
«Ο συγγραφέας συνομιλεί με τη Βέροια ψάχνοντας τις σκιερές γωνιές της κι όχι τις λαμπρές σελίδες της. Από τις σκιές ανέσυρε και τους Εβραίους της Βέροιας. Κάνει την έρευνά του από το ’92.
Η Μπαρμπούτα γίνεται με το βιβλίο του ένας ζωντανός τόπος, όπου οι Εβραίοι κυκλοφορούν πια ζωντανοί χωρίς να είναι σκιές. Είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί» είπε.
Και συνέχισε για το συγγραφέα: «Είναι ακούραστο μυρμήγκι στη συλλογή πληροφοριών και πεταλούδα στην ελεύθερη σκέψη(…)
Τώρα τον απασχολούν οι Οθωμανοί της Βέροιας, αλλά πάνω απ’ όλα τον απασχολεί η Βέροια και τα μνημεία της, που αποτελούν το ανθρώπινο αποτύπωμά της(…) ‘Άλλωστε αυτό το απέδειξε και με τις ακτιβιστικές του δράσεις.»
Μετά την απονομή τιμητικής πλακέτας από το Σύλλογο, ο Γιώργος Λιόλιος είπε:
«Το παρελθόν δεν είναι νεκρό, είναι μια σύγχρονη πραγματικότητα. Ο ρατσισμός και ο φασισμός έρχονται από το παρελθόν, αλλά είναι μια σύγχρονη πραγματικότητα.
Με ρωτούν γιατί γράφω Λογοτεχνία. Γράφω, γιατί δεν μου αρκεί η πραγματικότητα. Δημιουργώ κάποιες πραγματικότητες στις οποίες μπορούν να χωρέσουν κι άλλοι.
Ο συγγραφέας οφείλει να μένει μόνος, για να μπορεί να αφουγκραστεί τον ήχο της σιωπής πίσω από τον ήχο της κοινωνίας και των ανθρώπων.»
Σαν αντίδωρο, όπως είπε, στην τιμή που του έκαναν οι συνάδελφοί του, ο Δικηγορικός Σύλλογος της Βέροιας, ο συγγραφέας πρόσφερε στο κοινό την πεντάλεπτη ταινία που σκηνοθέτησε ο ίδιος, γύρω από τον απόηχο της παρουσίας των Εβραίων στην πόλη, μια ταινία την οποία θα παρουσιάσουν στα Γιάννενα με την Δρ Αρχιτέκτονα Γαρυφαλλιά Κατσαβουνίδου, στα πλαίσια των εκδηλώσεων «Αρχαιολογικοί Διάλογοι».
Ατμοσφαιρική η ταινία, μ’ ένα σεφαραδίτικο τραγούδι να διατρέχει όλο το σώμα των εικόνων της, έσμιξε το τώρα της Βέροιας με το τότε, αφήνοντας σαν τελευταία σφραγίδα τον ήχο του τραίνου που παίρνει μακριά της τους Εβραίους για πάντα. Εξαιρετική δουλειά, που αποκαλύπτει το πρόσωπο του Γιώργου Λιόλιου και ως σκηνοθέτη.
Μια βραδιά που έδειξε τις διαστάσεις της έρευνας του συγγραφέα γύρω από μια άγνωστη γωνιά της Ιστορίας της πόλης και την απήχηση που έχει το έργο στην πόλη.
