“Η Επανάσταση του 1821 μέσα από το βλάχικο τραγούδι” – Ένα αφιέρωμα αξιώσεων του Συλλόγου Βλάχων Βέροιας που εντυπωσίασε

Δήμητρα Σμυρνή

Μια ολόκληρη εποχή με τους ήρωές της αλλά και τους καθημερινούς της ανθρώπους, που έκαναν τραγούδι τη σκλαβιά και τον ξεσηκωμό που ακολούθησε, κατάφερε να αναστήσει το αφιέρωμα του Συλλόγου Βλάχων Βέροιας στην Επανάσταση του 1821.

Και ήταν πραγματικά ένα αφιέρωμα μνήμης και τιμής όχι μόνο στους ήρωες που έγιναν αθάνατοι μέσα από τις πράξεις τους και το δημοτικό τραγούδι, αλλά και στους ανώνυμους. «Αυτούς, τους ανώνυμους, θέλει να τιμήσει απόψε ο Σύλλογος» είπε η παρουσιάστρια της βραδιάς, η Νανά Μπιζόγλη, δίνοντας στη συνέχεια το λόγο στον Πρόεδρο, το Δημήτρη Πίσκο.

Ο Πρόεδρος, ευχαρίστησε το Δήμαρχο Βέροιας, τον εκπρόσωπο του Μητροπολίτη, αλλά και όλους όσοι από πολύ νωρίς κατέκλυσαν το Χώρο Τεχνών. Και δεν αποτελούνταν ο κόσμος αυτός μόνο από Βλάχους, που με πάθος στηρίζουν πάντα τις εκδηλώσεις τους, αλλά κι από εκείνους που γνωρίζουν ότι μια τέτοια εκδήλωση του Συλλόγου είναι εκδήλωση αξιώσεων, όπως και οι προηγούμενες, που αποδείχθηκαν προϊόν σοβαρής δουλειάς.

Μ’ ένα κείμενο που αποτέλεσε έναν στέρεο κορμό πάνω στον οποίο στήθηκε όλη η εκδήλωση, ο Τάκης  Γκαλαΐτσης φώτισε το ιστορικό υπόβαθρο μιας εποχής σκοτεινής που την αυλάκωναν  επαναστατικές αστραπές, με βαθιά γνώση του αντικειμένου. Γνώση που μεταδόθηκε στο κοινό με τρόπο απλό και κατανοητό και με τον ιδιαίτερα εύστοχο λόγο του αλλά και με τη βοήθεια του συναισθήματος, που μοιραία συνόδευε τα ίδια τα γεγονότα, αφού τα γεγονότα δίνονταν μέσα από το τραγούδι, το βλάχικο τραγούδι.

Η καταπίεση και η εκμετάλλευση που υφίσταται η φυλή, η καταστροφή της Μοσχόπολης  και της Γράμμουστας, η ανάγκη που την σπρώχνει να εγκαταλείψει την Πίνδο και να διασκορπιστεί, ο αρματολισμός, οι Κατσαντωναίοι, οι κλέφτες και το κλέφτικο τραγούδι, ο Ρήγας και το όραμά του, οι Σουλιώτες, οι Φιλικοί, το Δραγατσάνι, το Ολοκαύτωμα της Νάουσας, το Μεσολόγγι, η θυσία αργότερα των βλάχων γυναικών στους Άγιους Πάντες…

Όλα δόθηκαν μ’ έναν τρόπο που, χωρίς να χάνεται ούτε δευτερόλεπτο ο ιστορικός χαρακτήρας της εκδήλωσης, οδηγούσε από το μεγάλο στο μικρό κι από το άτομο στο σύνολο.

Ο λόγος έδινε κάθε τόσο τη θέση του στο τραγούδι. Κι εκείνο, πότε με τη μουσική, πότε χωρίς εκείνην,  άλλοτε μονοφωνικό άλλοτε πολυφωνικό, έδινε τη θέση του στο χορό,  ενεργοποιώντας παράλληλα με τη σκέψη και το συναίσθημα.

Εξαιρετική η ορχήστρα των Φώτη Καραβιώτη και Δημήτρη Παράσχου συνόδεψε τον Νίκο Αυγέρο, που στη φωνή του συμπύκνωσε όλη την πείρα της ζωής και της φυλής του, και τον επιβλητικό Γιώργο Μανέκα, που πάντα,  εδώ και τόσα χρόνια, εξακολουθεί να εκφράζει μ’ έναν μοναδικό τρόπο τον μουσικό πλούτο της βλάχικης ταυτότητας που τον χαρακτηρίζει.

Η Νανά Μπιζόγλη ανέδειξε με την εξαιρετική της άρθρωση και την ερμηνευτική της προσέγγιση το κείμενο, το οποίο υποστηρίχτηκε και από τις προσεγμένες διαφάνειες που το συνόδευαν σε όλη την εκδήλωση. Η τεχνική υποστήριξη ήταν της Χαράς Πατσιαβούρα και του Τάκη Καραγιάννη.

Οι χορευτές του Συλλόγου, με δασκάλους τους Αντώνη Κουκουτέγο, Γιάννη Πλιάτσικα, Σταμάτη Χρυσή και Πίσκου Τασούλα,  όπως πάντα εντυπωσιακοί, άντρες και γυναίκες, με σημαντική τη θεατρική διάσταση που δόθηκε σε πολλές στιγμές του αφιερώματος με δρώμενα, τα οποία και προσέδωσαν στο αφιέρωμα μεγαλύτερη συναισθηματική εμβέλεια.

Υπεύθυνος για το συντονισμό της παράστασης, που δεν ήταν εύκολος, γιατί το αφιέρωμα ήταν πολυπρόσωπο και πολυδιάστατο, ο Σταμάτης Χρυσής.

Συνδέοντας το ’21 με το ’40, και δίνοντας προεκτάσεις ανάμεσα στα όσα συνδέουν το παρελθόν ενός λαού με το παρόν και το μέλλον του, το αφιέρωμα έκλεισε με τους τόσο γνωστούς αλλά πάντα επίκαιρους στίχους του Κωστή Παλαμά:

Αυτόν το λόγο θα σας πω
δεν έχω άλλον κανένα
μεθύστε με το αθάνατο κρασί του ‘21

Φωτογραφίες: faretra.info