Η έξοδος από τα μνημόνια και άλλοι αστικοί μύθοι
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Γερμανός υπουργός οικονομικών δήλωσε ότι η Ελλάδα το 2014 θα έβγαινε από τα μνημόνια, αν δεν είχαν μεσολαβήσει οι εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 και η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ. Σύσσωμα τα συστημικά ΜΜΕ αγκάλιασαν την εν λόγω δήλωση ως απόδειξη του ότι η πιστή εφαρμογή των μνημονίων οδηγεί σε έξοδο από αυτά.
Η εν λόγω προσέγγιση είναι κυρίαρχη στη νεοφιλελεύθερη Ευρώπη, όπως και σε όλες τις μνημονιακές κυβερνήσεις από το 2010 και έπειτα. Εδράζεται στη συλλογιστική ότι η πιστή εφαρμογή μέτρων δημοσιονομικής περιστολής εν μέσω ύφεσης και παρά την ύφεση, θα επαναφέρει σε έναν “ενάρετο” δημοσιονομικό δρόμο την εθνική οικονομία, άρα θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών που κατόπιν θα έρθουν να επενδύσουν στη χώρα, οπότε θα υπάρξει μεγέθυνση και δημοσιονομική “εξυγίανση”.
Πρόκειται για αφήγηση που ανήκει στις πιο σκοτεινές σελίδες της νεοφιλελεύθερης σκέψης και της πολιτικής -έως πολιτικάντικης- προπαγάνδας παγκοσμίως.
Πρώτον, και για την αλήθεια των πραγμάτων, η γερμανική κυβέρνηση και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών δεν εκταμίευσαν ούτε ένα ευρώ, πολλούς μήνες πριν τις εκλογές του 2015, προς την κυβέρνηση Σαμαρά διότι γνώριζαν ότι το “success story” της δήθεν εξόδου από τα μνημόνια δια των μνημονίων δε διέθετε την παραμικρή δόση αλήθειας. Η πρόσκαιρη στατιστική μεγέθυνση της περιόδου Σαμαρά υπέκρυπτε υφεσιακό υπόβαθρο για την ελληνική οικονομία και μη διατηρήσιμη συμπίεση δαπανών και φορολογική αφαίμαξη.
Δεύτερον, οι δηλώσεις Σόιμπλε δεν αναφέρουν ότι και μετά το τυπικό πέρας των μνημονίων θα εξακολουθεί να υφίσταται ο ίδιος ασφυκτικός οικονομικός έλεγχος έως ότου αποπληρωθεί το 75% των δανείων που η όποια χώρα έχει λάβει από το μηχανισμό στήριξης. Δηλαδή η Ευρωζώνη είναι ένα μνημόνιο διαρκείας.
Τρίτον, όλη η προαναφερθείσα συλλογιστική περί δήθεν εξόδου από την κρίση, την οποία ασπάζεται ασμένως και η παρούσα κυβέρνηση παραγνωρίζει- συνειδητά πια- ότι το κύριο πρόβλημα της εθνικής μας οικονομίας δεν είναι δημοσιονομικό ή πρόβλημα εμπιστοσύνης, αλλά πρόβλημα παραγωγικής αποψίλωσης, κατάρρευσης της ζήτησης, ακύρωσης των παραγωγικών δυνάμεων, μη βιώσιμου ασφαλιστικού, προνοιακού και εν γένει κοινωνικού συστήματος και ανεργίας. Το πρόβλημα μετατρέπεται σε πλήρες αδιέξοδο, όσο στο πλαίσιο του εφαρμοσμένου νεοφιλελευθερισμού και του δημοσιονομικού ζουρλομανδύα της Ευρωζώνης επιβάλλονται νέα μέτρα επίτασης ύφεσης, που με το πολυνομοσχέδιο και τον προληπτικό μηχανισμό (κόφτη) εγκαθίστανται στο διηνεκές.
Με τέτοιες πολιτικές φτάσαμε σε ανακοίνωση ύφεσης για το πρώτο τρίμηνο του 2016, που σε ετήσια βάση φτάνει το 1,4%, δηλαδή είναι ακόμα βαθύτερη από εκείνη που είχε προβλεφθεί. Ποια είναι η απάντηση στο νέο υφεσιακό σοκ; Περαιτέρω υφεσιακά μέτρα, μόνιμης διάρκειας, με αντάλλαγμα χρήματα για τους τραπεζίτες και τη διαπλοκή.
Ποια θα είναι όμως η συνέχεια της τωρινής συμφωνίας; Σύμφωνα με γράφημα που δημοσιεύει η Wall Street Journal για την αποπληρωμή του Ελληνικού χρέους εντός του 2016 έχουμε την εξής εικόνα:
Το σύνολο που προκύπτει έως το τέλος του έτους είναι 18 δις 579 εκατομμύρια € από τα οποία τα 13,6 δις μέχρι το τέλος Αυγούστου. Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και από τους Financial Times εδώ.
Με δεδομένο ότι από το σύνολο της δόσης των 10,3 δις, τα 7,5 δις θα διατεθούν από τους δανειστές το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου και τα 2,8 δις θα δοθούν μετά το καλοκαίρι του 2016, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως στην πραγματική οικονομία όχι μόνο δεν θα εισρεύσουν χρήματα σε καθαρή βάση, αλλά ότι αντίθετα μας λείπουν και 8,3 δις έως το τέλος του έτους.
Η προοπτική να βγει η χώρα από τα μνημόνια και να αναπτυχθεί η οικονομία δεν προκύπτει από καμία σοβαρή μακροοικονομική ανάλυση. Αντιθέτως η πιθανότητα το επόμενο καλοκαίρι η χώρα να συνάψει νέα δανειακή συμφωνία με άλλο ένα μνημόνιο δείχνει πιο ισχυρή. Άλλωστε μη ξεχνάμε πως το καλοκαίρι του 2017 προβλέπεται να πληρωθεί ένα μεγάλο μέρος του δανείου που συνάφθηκε με τον ESM (6 δις €) και άλλα 6 δις στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, χωρίς να υπολογίζουμε ΔΝΤ και ιδιώτες.
Οι δηλώσεις Σόιμπλε αποσκοπούν βεβαίως σε κομματικά και εκλογικά συμφέροντα. Η ελληνική κυβέρνηση που συνιστά προπύργιο του νεοφιλελευθερισμού -αλά Ολάντ και Μέρκελ- στο νότο της Ευρώπης, επιδιώκει την παραμονή της στην εξουσία με κάθε κόστος. Το συμφέρον ωστόσο για την επιβίωση του λαού είναι πολύ διαφορετικό.
Ο ελληνικός λαός έχει δρόμο εξόδου από την κρίση, που θα είναι δύσκολος μεν, πραγματικός και υλοποιήσιμος δε ή όπως είπε ο Αννίβας: Aut viam inveniam aut faciam (μτφ. Αν δεν υπάρχει δρόμος, εμείς θ’ ανοίξουμε το δρόμο).
