Την περασμένη Τετάρτη συνεδρίασε έκτακτα το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Βέροιας με θέμα τη λειτουργία κέντρου φιλοξενίας προσφύγων στο στρατόπεδο Αρματολού Κόκκινου στην Αγία Βαρβάρα. Δε χρειάστηκε να περάσουν πολλές ημέρες για να αποκαλυφθεί πίσω από το πέπλο της «ανησυχίας» και του «προβληματισμού», όπως εκφράστηκαν από μια μικρή μειοψηφία διαμαρτυρόμενων πολιτών και δημοτικών συμβούλων, το αποκρουστικό πρόσωπο του εθνικισμού και ρατσισμού. Με ποιες άλλες λέξεις άραγε, θα μπορούσαμε να περιγράψουμε τις εικόνες ντροπής που εκτυλίχθηκαν κατά την άφιξη των πρώτων προσφύγων, όταν ομάδα ακροδεξιών εμπόδισε την είσοδο του λεωφορείου στο στρατόπεδο και πέταξε κεφάλια γουρουνιού κατά τα πρότυπα της Κου Κλουξ Κλαν;
Το προσφυγικό είναι ένα σύνθετο ζήτημα το οποίο έχει τρεις διαστάσεις. Μία διεθνή που σχετίζεται με τον εμφύλιο στη Συρία και την ανάγκη εξεύρεση ειρηνικής – πολιτικής λύσης, μία ευρωπαϊκή που έχει να κάνει με την αποτροπή μονομερών ενεργειών μέσα από μία ολοκληρωμένη πολιτική κατανομής των προσφύγων στις χώρες και μία εθνική που αφορά τις ευθύνες τις ελληνικής κυβέρνησης και την καλύτερη διαχείριση του ζητήματος εντός της χώρας, με όρους ανθρωπισμού και αλληλεγγύης, όπως οφείλει να κάνει κάθε σύγχρονη και δημοκρατική κοινωνία.
Ας είμαστε ρεαλιστές. Ο βαθμός στον οποίο μπορούμε να συμβάλλουμε στην επίλυση των δύο πρώτων είναι περιορισμένος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλειφτούν οι αγώνες για την ειρήνη και οι πιέσεις για δίκαιες ευρωπαϊκές λύσεις. Υπάρχουν όμως πολλά που μπορούμε να κάνουμε σε εγχώριο επίπεδο. Από τον κεντρικό σχεδιασμό για την κατανομή των προσφύγων στην χώρα και τον καλύτερο δυνατό συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων, πράγματα που αφορούν την κυβέρνηση, μέχρι τη διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών φιλοξενίας και την καθημερινή αλληλεγγύη σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών.
Αυτό το έχουν καταλάβει καλά οι πολίτες της Βέροιας. Από την πρώτη στιγμή που έκαναν την εμφάνισή τους πρόσφυγες στο νομό, όταν για κάποιες ώρες έκαναν στάση τα λεωφορεία που τους μετέφεραν για την Ειδομένη και για περισσότερο από ένα μήνα, συγκεντρώνονται καθημερινά τρόφιμα, φάρμακα, ρούχα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης, γεμίζοντας κυριολεκτικά τις αποθήκες του Δήμου. Αλλά και τώρα που ο Δήμος Βέροιας καλείται να τους φιλοξενήσει, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, όπως εκπροσωπείται στο Δημοτικό Συμβούλιο και μέσω των μαζικότερων φορέων, τάσσεται υπέρ του κέντρου φιλοξενίας. Οπότε, οι ντροπιαστικές εικόνες με τις εκδηλώσεις ρατσισμού στο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στην Αγία Βαρβάρα σε καμία περίπτωση δεν εκφράζουν την πλειοψηφία των πολιτών του Δήμου Βέροιας.
Από το πρωί του Σαββάτου, πολίτες, φορείς, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και πολιτικοί συρρέουν στο κέντρο φιλοξενίας δείχνοντας την αμέριστη αλληλεγγύη τους προς τους πρόσφυγες. Παράλληλα, πλήθος ανακοινώσεων, παρεμβάσεων και άρθρων με την καταδίκη των ξενοφοβικών εκδηλώσεων διαμόρφωσαν έγκαιρα ένα κλίμα απομόνωσης των ακροδεξιών.
Οι πολιτικές μας διαφορές είναι δεδομένες, ωστόσο απέναντι στο φάντασμα του εθνικισμού που σκιάζει απειλητικά την ανοιχτή κοινωνία συγκροτούμε ένα πολυσυλλεκτικό δημοκρατικό μέτωπο. Οφείλουν να το γνωρίζουν καλά όσοι οργάνωσαν και συμμετείχαν στα έκτροπα της Παρασκευής, όπως επίσης και όσοι τα υποδαυλίζουν για να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη.
Στέργιος Καλπάκης
