Zαν Πωλ Σαρτρ “Κεκλεισμένων των θυρών” – Μια παράσταση αξιώσεων
Από το Τμήμα Θεατρικής Υποδομής Ομάδα “Έκφραση Α”
του ΔΗ. ΠΕ.ΘΕ. Βέροιας
Γράφει η Δήμητρα Σμυρνή
Τολμηρή αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η επιλογή του σκηνοθέτη Κώστα Αποστολίδη να ανεβάσει Σαρτρ, με τους μαθητές του της Ομάδας “Έκφραση Α”, του ΔΗ. ΠΕ.ΘΕ. Βέροιας.
Τολμηρή, γιατί ο Σαρτρ και ο φιλοσοφικός του στοχασμός είναι δυσπρόσιτοι για το πλατύ κοινό, τολμηρή, γιατί είχε να δουλέψει με μη επαγγελματίες ηθοποιούς αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, γιατί, όπως αποδείχτηκε από τις τέσσερις παραστάσεις που δόθηκαν στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Βέροιας, το κοινό ανταποκρίθηκε και οι μαθητές του αποδείχθηκαν αντάξιοι του δασκάλου τους.
Ο Αποστολίδης έχει δώσει εδώ και χρόνια στη Βέροια το στίγμα της προσωπικής του δουλειάς. Γνώση, συνέπεια, ευαίσθησία. Για τους θεατές, λοιπόν, το όνομα του σκηνοθέτη υπήρξε εγγύηση για το δύσκολο του εγχειρήματος, να τους προσεγγίσει στο έργο του υπαρξιστή φιλοσόφου.
Το “Κεκλεισμένων των θυρών” που γράφτηκε το 1944, πριν από την απελευθέρωση του Παρισιού, κεντράρεται γύρω από το θέμα της προσωπικής ελευθερίας.
“Ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος” πιστεύει ο Σαρτ, ελεύθερος στην επιλογή των πράξεων του, αλλά και αποκλειστικά υπεύθυνος γι αυτές, αιχμάλωτος των επιπτώσεών τους, που τον οδηγούν στην ατομική του κόλαση. “Η κόλαση είναι οι άλλοι” θ’ αναφωνήσουν τραγικά οι πρωταγωνιστές του, αφού δεν μπορούν να βρουν τη λύτρωση, καθώς οι άλλοι εκτιμούν τις ίδιες τις πράξεις και όχι τις προθέσεις που οδηγούν στις πράξεις τους. Οι τρεις πρωταγωνιστές αλληλοσπαράσονται σε μια εφιαλτική ατμόσφαιρα συνειδησιακής κρίσης, σ’ ένα εφιαλτικό τούνελ χωρίς διέξοδο.
Κι εδώ έγκειται η επιτυχία της παράστασης. Από την πρώτη στιγμή ο θεατής εισάγεται στη σαρτρική ατμόσφαιρα, με τον σωστό σκηνικό χώρο για τα δρώμενα (Κώστας Αποστολίδης), τους υποβλητικούς φωτισμούς (Γιώργος Βέγκος – Κώστας Αποστολίδης) και την εξαιρετικά πρωτότυπη μουσική των Λάζαρου Μπίντση (κρουστά) και Αλέξανδρου Ιωσηφίδη (πιάνο), που ακολουθούν από τα παρασκήνια, ζωντανά, κάθε λέξη του έργου.
Οι ουσιαστικές αυτές υπογραμμίσεις, δεμένες με τις γεμάτες θεατρικό πάθος ερμηνείες των Νίκου Κουρουζίδη και Θέμη Καλούδη, Μαρίας Κυροπούλου και Βίκυς Κουκάρα (παράσταση Κυριακής), αλλά και Δημήτρη Τζιμογιάννη και Έλσας Πιπερίδου (εναλλαγή προσώπων στις τέσσερις παραστασεις) οδήγησαν σ’ ένα τελικό αποτέλεσμα, που δικαίωσε και τις προθέσεις του σκηνοθέτη και τις προσδοκίες των θεατών.
Αν θα έπρεπε να χαρακτηριστεί με μια λέξη το έργο, θα κατέληγε κανείς στη λέξη “ατμοσφαιρικό”. Και βέβαια εδώ, στην ατμόσφαιρα, καθοριστικός υπήρξε ο ρόλος των βουβών προσώπων, της Χαράς Κοντού, της Εύης Τερζόγλου, της Γιώτας Σπυρίδου και της Ελένης Αντωνιάδου.
Το τελικό αποτέλεσμα ολοκλήρωσαν οι βοηθοί του σκηνοθέτη Σοφία Βέιου και Μαρία Μεγγιάνη και η τεχνική υποστήριξη του Κώστα Κωστόπουλου, της Σοφίας Βέιου, της Θεοδώρας Καραγιάννη και του Νίκου Μουρτζίλα. Εξαιρετικά ατμοσφαιρική και η αφίσα της Σοφίας Ελευθεριάδου, η οποία επιμελήθηκε και το πρόγραμμα.
Το κοινό της Βέροιας περιμένει την επόμενη δουλειά του Κώστα Αποστολίδη και το ΔΗ. ΠΕ.ΘΕ. δικαιώνει, με τέτοιες παραστάσεις, την ύπαρξή του. Γιατί το θέατρο, από την αρχαιότητα, ήταν σχολείο και πρέπει να εξακολουθήσει να είναι σχολείο.
