“Η προίκα”. Μια μπαλάντα της μοναξιάς

Μια μπαλάντα της μοναξιάς είναι ο θεατρικός μονόλογος της Μπέττυς Μαγρίζου

“Η προίκα”  παρουσιάστηκε χθες από το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών της Βέροιας.

Σ’ έναν εξηντάλεπτο μονόλογο η συγγραφέας ανατέμνει όχι μόνο την ψυχολογία μιας μοναχικής γυναίκας αλλά και τις δομές της ελληνικής κοινωνίας, που την οδήγησε εν μέρει σ’ αυτήν τη μοναξιά.

Η Μαγρίζου γνωρίζει καλά και τη γυναικεία ψυχολογία και την ελληνική κοινωνία. Έτσι με το θεατρικό της έργο – βραβεύτηκε με το κρατικό βραβείο το 2006 – χτίζει το πρόσωπο μιας μοναχικής γυναίκας, που στα γενέθλια των 58 της χρόνων, κάνει ένα flash back στη ζωή της, αναπολώντας σταθμούς που την καθόρισαν.
Όχημα για την επιστροφή στο παρελθόν αποτελεί το μπαούλο της προίκας της, μιας προίκας που δε χρησιμοποιήθηκε, αφού δεν παντρεύτηκε, μιας προίκας που στάθηκε σημείο αναφοράς της νιότης και των ονείρων της.

Μέσα στο μονόλογο της πρωταγωνίστριας, της Αρετής, περνά σαν ταινία η δική της ζωή αλλά και όλη η εποχή με τις ασφυκτικές και υποκριτικές συμπεριφορές της. Η αναδρομή της στο παρελθόν την οδηγεί στο άρωμα του πρώτου έρωτα, στις αλλεπάλληλες διαψεύσεις, στα παζάρια των προξενιών που ακολούθησαν, για να καταλήξει στην ισοπεδωτική παραδοχή της μοναξιάς της, μιας τέτοιας μοναξιάς που, έστω και μόνο, ο ήχος του τηλεφώνου να αποτελεί μια χαραμάδα προσμονής και ελπίδας για ανθρώπινη παρουσία.

Το εύρημα της προίκας, με τη μορφή του μπαούλου που δεσπόζει στη σκηνή, αποτελεί το μοχλό κίνησης του έργου, καθώς κάθε ένα από τα προικιά που αγγίζει είναι γι αυτήν και μια ανάμνηση, αναδίδοντας το άρωμα ονείρων μιας άλλης εποχής.

Η τραγικότητα του θέματος, που από τη φύση του βαραίνει συναισθηματικά το θεατή, εναλλάσσεται από τη συγγραφέα με τη διακωμώδηση γεγονότων και καταστάσεων, που φτάνουν από το σαρκασμό μέχρι τον αυτοσαρκασμό, πλάθοντας χαρακτήρες γνώριμους και καθοριστικούς της ελληνικής κοινωνίας.
Επιμένοντας η συγγραφέας στην εναλλαγή ανάμεσα στο τραγικό και το κωμικό, έπαιξε ένα πολύ δύσκολο παιχνίδι στο σημείο των μεταβάσεων από τη μία κατάσταση στην άλλη. Καθώς η αντίθεση ανάμεσά τους είναι μεγάλη, η απότομη εναλλαγή τους αποτελεί πάντα ένα ριψοκίνδυνο τόλμημα, αν η μετάβαση, η γέφυρα, δεν καλοστηθεί.

Αυτό στάθηκε ένα αδύναμο σημείο του έργου, που δυσκόλεψε στην ερμηνεία και την πολύ καλή Στέλλα Παπαδημητρίου, αν και η ίδια η ηθοποιός διέθετε τη φυσικότητα και την πλαστική ικανότητα που απαιτούσε ο ρόλος, λειτουργώντας πειστικά.
Η σκηνοθεσία των Φώτη Μακρή και Κλεοπάτρας Τολόγκου, τα σκηνικά και τα κοστούμια της Κούλας Γαλιώνη, οι φωτισμοί του Στέφανου Κοπανάκη, με βοηθό σκηνοθέτη τη Ρένα Κουμπρούλη, έδεσαν το έργο σ’ ένα σύνολο που λειτούργησε με αξιοπρέπεια και σοβαρότητα.

Μια θεατρική παράσταση που σέβεται το θεατή, αλλά ας μην ξεχνάμε πως τέτοιοι θεατρικοί μονόλογοι πάντα, μοιραία, συγκρίνονται με την αξεπέραστη “Σονάτα του σεληνόφωτος” του Γιάννη Ρίτσου ή το συγκλονιστικό μονόλογο της “Αγγέλας Παπάζογλου”, με την Άννα Βαγενά.