Εχε το νου σου στο παιδί…
Οι επιπτώσεις της κρίσης στην ψυχική υγεία των παιδιών
Του Νίκου Πέρπερα
Τελικά την οικονομική καπιταλιστική κρίση – που κατέληξε να μετατραπεί σε ανθρωπιστική – και την εφαρμογή των καταστροφικών μνημονιακών μέτρων που έχουν επιβληθεί, πληρώνουν, όπως φαίνεται, με μεγαλύτερη ένταση στη χώρα μας τα παιδιά. Ήδη οι ειδικοί επιστήμονες δεν κρύβουν την έντονη ανησυχία τους για τα αυξημένα περιστατικά εμφάνισης ψυχικών διαταραχών σε μικρά παιδιά και εφήβους, που έλκονται από την τραγική κατάσταση που βιώνουν οι περισσότερες ελληνικές οικογένειες.
Η διαπίστωση αυτή πιστοποιήθηκε για άλλη μια φορά κατά τη διάρκεια των εργασιών του 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Σπίτι του Πολιτισμού στην παλιά πόλη Ρεθύμνου. Τα ψυχολογικά προβλήματα των παιδιών είναι πολλά και διαφορετικά και αφορούν, σύμφωνα με τους ψυχιάτρους που έλαβαν μέρος στο Συνέδριο, ζητήματα που προκύπτουν στην οικογένεια, το σχολείο και το φιλικό τους περιβάλλον, μέχρι θέματα που αφορούν ευρύτερα την κοινωνία, τα οποία μπορεί να τους επηρεάσουν, όπως για παράδειγμα η οικονομική κρίση.
Τα κύρια συμπτώματα που εμφανίζουν είναι το άγχος και οι διάφορες μορφές της κατάθλιψης, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις των ανηλίκων που μπορεί να οδηγηθούν ακόμη και σε αυτοτραυματισμούς, προκειμένου να αποκτήσουν «διέξοδο» στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν.
Όπως ανάφερε χαρακτηριστικά ο ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής Αριστείδης Στουρνάρας, της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων Χανίων, στα «Ρεθεμνιώτικα Νέα» (4 – 10 – 2014), τα παιδιά είναι κατά κανόνα οι τελικοί αποδέκτες των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ενήλικοι. «Υπάρχει ένας θλιβερός κανόνας που λέει ότι σε κάθε σύστημα το πιο ευάλωτο μέλος εκφράζει τη δυσλειτουργία του συστήματος. Οπότε όταν η οικογένεια αντιμετωπίζει προβλήματα συνήθως τα παιδιά ως τα πιο ευάλωτα μέλη, είναι αυτά που εκφράζουν τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι γονείς τους. Οι αγχώδεις διαταραχές έχουν αυξηθεί κατακόρυφα στα παιδιά και τους εφήβους τα τελευταία 3 με 4 χρόνια, όπως επίσης αυξήθηκαν και οι συναισθηματικές διαταραχές, όπως είναι η κατάθλιψη», αναφέρει ο κ. Στουρνάρας.
Όπως αναφέρθηκε επίσης στο Συνέδριο, σημαντική θέση ανάμεσα στα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και οι έφηβοι έχει τα τελευταία χρόνια και ο σχολικός εκφοβισμός και κατ” επέκταση η σχολική βία, φαινόμενο που, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, απασχολεί όλο και περισσότερους γονείς και μαθητές. Το θέμα απασχολεί έντονα τα τελευταία λίγα χρόνια την εκπαιδευτική κοινότητα και μάλιστα δεν είναι λίγες οι φορές που σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων ζητούν τη βοήθεια των ειδικών ψυχιάτρων, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.
Επίσης, όπως αναφέρθηκε στο 7ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κ.Ψ.Υ, ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ψυχίατροι και οι ψυχολόγοι είναι τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης των ανηλίκων, που είναι ιδιαίτερα αυξημένα στις περιοχές της υπαίθρου, όπου κατά κανόνα τα παιδιά φοβούνται περισσότερο να μιλήσουν γι” αυτό που τους συνέβη, εξαιτίας της κλειστής κοινωνίας στην οποία ζούνε και του φόβου του κοινωνικού στιγματισμού.
Στο ίδιο Συνέδριο συζητήθηκαν πολλά ακόμη ενδιαφέροντα θέματα, όπως είναι τα προβλήματα της εξάρτησης από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, αλλά και η συμβολή των οικογενειών των ατόμων με ψυχικά νοσήματα στην προσπάθεια των τελευταίων να θεραπευθούν.