“Τα Ψυχοσάββατα της προσδοκίας” γράφει η Ειρήνη Δασκιωτάκη

Δύο ψυχοσάββατα κάθε χρόνο είναι αφιερωμένα στις ψυχές που έχουν εγκαταλείψει τα επίγεια και η ημερομηνία τους εξαρτάται από το πότε πέφτει το Πάσχα

Κατά περιοχές υπάρχουν κι άλλα ανεπίσημα Ψυχοσάββατα που αφιερώνονται στη μνήμη των νεκρών.

Ψυχοσάββατο της Τυρινής (Ψυχοσάββατο των Αγίων Θεοδώρων): 23 Μαρτίου

Το Σάββατο του Λαζάρου- το γιορτάζουν σαν Ψυχοσάββατο: 27 Απριλίου

Το Σάββατο πριν την εορτή του Αγίου Δημητρίου: 26 Οκτωβρίου…

Για τις ψυχές που πετούν ανάμεσά μας, και μπαίνουν ανήσυχες τη νύχτα στα σπίτια  που έχουν καντήλια.

Αναμμένα τα καντήλια σαν μικροί φάροι, δείχνουν το δρόμο που όλοι θα πάρουμε και τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει αυτήν την πορεία.

Αυτή η σχέση των ζωντανών με τους νεκρούς, είναι μία σχέση που κρατάει από πολύ παλιά.

Το πιο σημαντικό Ψυχοσάββατο που ξεκινά από το απόγευμα της Παρασκευής είναι αυτό πριν από την Κυριακή της

Αποκριάς.

Αν βρεθείς στο χωριό σου αυτή τη μέρα για να τιμήσεις τους δικούς σου νεκρούς, συμμετέχεις σε μία μυστηριακή τελετή που σου δημιουργεί μία απίστευτη γαλήνη.

Γυναίκες μαυροφορεμένες όλων των ηλικιών κουβαλάνε σιωπηλές και θλιμμένες, το πιάτο με τα κόλλυβα, τα πανέρια τα στολισμένα με τα πανέμορφα ασπροκεντημένα καρέ. Στο κέντρο των πανεριών τα κόλλυβα και γύρω-γύρω, σαν ανθοπέταλα τα ψωμάκια…

Στολίζονται  οι αναβαθμίδες της Ωραίας Πύλης.

Η εκκλησάρισσα ανήσυχη φροντίζει να μένουν αναμμένα τα κεριά που χωμένα στα κόλλυβα σιγοκαίνε για τη χαρά των ψυχών αυτών που αγαπήσαμε.

Είναι τόσο σοφά και ωραία τα μουσικά λόγια του παπά και των ψαλτάδων !

Περίεργη ευδαιμονία η μνήμη χαρίζει, καθώς ακούγονται τα ονόματα των ψυχών από την Ωραία Πύλη.

Διαβάζει στα χαρτάκια ο παπάς με κατάνυξη και ήχο νανουριστικό τα ονόματα…
«Χρυσούλας, Σάββα, Αθανασίου Παναγιώτας, Αντωνίου, Χρήστου, Αναστασίας, Ελένης, Σωκράτη…»

Όσο περνάει η ώρα, τόσο η φωνή γίνεται πιο ήρεμη και υποτονική.

Τα χαρτάκια μέσα από το πανεράκι με το κόκκινο, βελούδινο κάλυμμα  θαρρείς δε θα τελειώσουν ποτέ.
Περιμένεις με προσήλωση και αγωνία να ακούσεις τους δικούς σου.

Μπορεί 40 λεπτά να διαβάζει τα ονόματα ο παπάς!

Σηκώνεται όρθια η γυναίκα που ακούει  τα δικά της  και σταυροκοπιέται με χαρά κι αγαλλίαση.

Σιγοκλαίνε κάποιες…

Σχολάει η εκκλησία.

Έξω, στα τραπέζια, απλώνονται τα κόλλυβα, τα ψωμιά και τα άλλα κεράσματα.

Προσφέρεις τα δικά σου, δέχεσαι των άλλων.

-Για ποιον;

-Για την Παναγιώτα και τη Χρυσούλα!

-Θεός σχωρέστες…

-Να ζήσετε να τις θυμόσαστε!

Ύστερα στα μνήματα για τα τρισάγια.

Να ρίξεις τρισάγιο!

Κάτασπροι, πεντακάθαροι οι τάφοι των αγαπημένων.

Γυαλισμένες οι φωτογραφίες τους, λίγες  χαμογελαστές.
Οι πιο πολλές όμως ,διαλεγμένες επίτηδες έτσι, όπως τα παλιά Φαγιούμ… θλιμμένες και σκεπτόμενες.

Στολισμένα τα μνημούρια και οι κόκκινοι πλαστικοί, σταυροί  αναμμένοι φωτίζουν για μήνες τις αυλές τους ,γιατί η μπαταρία έχει άλλη δυναμική.

Σουρουπώνει και καθώς ακούγεται το «αιωνία σας

η μνήμη», θέλεις να κλάψεις που δεν πρόλαβες να πεις ότι ήθελες να πεις σε αυτούς που χάθηκαν.

Να κάνεις αυτό που ήθελες να κάνεις γι αυτούς  και δεν πρόλαβες.

Να προσφέρεις αυτό που σκεφτόσουν και δεν το πραγματοποίησες.

Τα καντηλάκια, τα αναμμένα φωτάκια, τα κεριά , δίνουν υπόσταση στα χαμηλά μαρμάρινα σπίτια που σε λίγο τα αφήνουμε, γιατί πάντα οι ζωντανοί με τους ζωντανούς και οι πεθαμένοι με τους αποθαμένους .

Μένει καμιά φορά και καμιά γυναίκα εκεί για περισσότερη ώρα.
Επιθυμεί στη μοναξιά της να θρηνήσει γι αυτόν που πρόσφατα έφυγε κι ακόμη στο σπίτι νιώθει την ανάσα του.

Δεν τελειώνει εκεί.
Χρέος  έχεις να μοιράσεις τα κόλλυβα και τα κεράσματα στη γειτονιά σου και στους δικούς σου που δεν μπόρεσαν να έρθουν.

Ηρέμησαν τις ψυχές τους… τις χόρτασαν…

Αυτές χαρούμενες που δεν πέρασαν στη λήθη, συνεχίζουν τον αιώνιο ύπνο τους μέχρι να νοσταλγήσουν τον πάνω κόσμο και  σαν μικρές σταχτιές πεταλούδες ξαναπετάξουν ανάμεσά μας.

Θα στείλουν όμως τα χαιρετίσματά τους με την Περσεφόνη, όταν θα ανέβει στη γη και τότε η άνοιξη που όλοι προσδοκούμε θα φέρει την Ανάσταση.

Καλή εβδομάδα με υγεία

Ει. Δα.

——-

Τα ανεπίσημα Ψυχοσάββατα 2024

Κατά περιοχές υπάρχουν κι άλλα ανεπίσημα Ψυχοσάββατα που αφιερώνονται στη μνήμη των νεκρών.

Ψυχοσάββατο της Τυρινής (Ψυχοσάββατο των Αγίων Θεοδώρων): 23 Μαρτίου

Το Σάββατο του Λαζάρου- το γιορτάζουν σαν Ψυχοσάββατο: 27 Απριλίου