Ελλάδα 2016. Στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ: Το 40% του πληθυσμού στερείται φαγητό και θέρμανση
Βασικά υλικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως φαγητό και θέρμανση, στερείται το 39,9% του πληθυσμού στη χώρα, με το ποσοστό αυτό να εκτοξεύεται στο 44,5 του πληθυσμού ηλικίας 0-17 ετών. Μάλιστα σχεδόν ένα στα έξι νοικοκυριά (ποσοστό 17,7) διαμένουν σε σπίτια ακατάλληλα με διαρροές στη στέγη, υγρασία σε τοίχους, πατώματα, κ.ά. Συνολικά, περισσότεροι από 4.512.000 Έλληνες αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας, με τα παιδιά να απειλούνται περισσότερο. Ενδεικτικό είναι ότι 230.774 παιδιά ζουν σε νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο και ουσιαστικά χωρίς κανένα εισόδημα.
Τα παραπάνω στοιχεία όπως παρουσιάζονται από την «Ημερησία» περιλαμβάνονται στη τελευταία έκθεση -Σεπτέμβριος 2016- της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για τις Συνθήκες Διαβίωσης στην Ελλάδα. Στην έκθεση περιέχονται στοιχεία που αφορούν σε ένα ευρύ φάσμα παραγόντων (εργασία, υγεία, εκπαίδευση, τεχνολογία κλπ.) που επηρεάζουν τις συνθήκες διαβίωσης, καθώς, επίσης, και στοιχεία για την ποιότητα ζωής, όπως η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός.
Πιο αναλυτικά:
Φτώχεια – Ανισότητα
Ποσοστό 35,7% του πληθυσμού βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό. Δηλαδή 3.828.500 άτομα βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή στερούνται υλικά αγαθά, το 2015. Την ίδια στιγμή, ποσοστό 18,7% του πληθυσμού, σε απόλυτους αριθμούς 1.111.300 άτομα, διαβιούν σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας.
Δραματικά είναι και τα στοιχεία που αφορούν στον αριθμό των «ατόμων με υλικές στερήσεις», δηλαδή του πληθυσμού της χώρας που δεν μπορεί να ανταποκριθεί οικονομικά ή στερείται, λόγω οικονομικής αδυναμίας, τουλάχιστον 3 από έναν κατάλογο 9 αγαθών και υπηρεσιών:
• Πληρωμή πάγιων λογαριασμών, όπως ενοίκιο ή δόση δανείου, πάγιοι λογαριασμοί κ.ά.
• Διατροφή που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλα, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας.
• Ικανοποιητική θέρμανση
• Τηλέφωνο
• Εγχρωμη τηλεόραση
• Πλυντήριο ρούχων,
• Ι.Χ. επιβατηγό αυτοκίνητο
• Διακοπές για μία εβδομάδα.
Συγκεκριμένα, το 2015 ποσοστό 39,9% του πληθυσμού στερείται βασικά υλικά αγαθά και υπηρεσίες με το ποσοστό αυτό να ανέρχεται στο 44,5 του πληθυσμού ηλικίας 0-17 ετών, στο 41,5% στις ηλικίες 18-64 ετών και 34,9% στις ηλικίες άνω των 65 ετών. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι κίνδυνο φτώχειας αντιμετωπίζουν 4.512.000 Έλληνες με τα παιδιά να απειλούνται περισσότερο.
Ειδικότερα, το 2015 ποσοστό 21,5% των ανδρών και 21,2% των γυναικών ζουν σε νοικοκυριά με το συνολικό διαθέσιμο εισόδημα να είναι χαμηλότερο του κατωφλιού της φτώχειας, δηλαδή του 60% του εθνικού διάμεσου εισοδήματος.
Την ίδια στιγμή, ποσοστό 26,6% των παιδιών (ηλικίες 0-17 ετών) αντιμετωπίζει κίνδυνο φτώχειας, με το ποσοστό αυτό να διαμορφώνεται στο 22,5% στις ηλικίες 18-64 ετών και στο 13,7% στις ηλικίες άνω των 65 ετών. Ποσοστό 17,7% των νοικοκυριών αντιμετωπίζουν δυσμενείς συνθήκες στην κατοικία τους όπως διαρροή στη στέγη, υγρασία σε τοίχους, πατώματα, θεμέλια κ.ά.
Αγορά εργασίας
Το πρώτο τρίμηνο του έτους (Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος 2016) το ποσοστό ανεργίας ανήλθε στο 24,9% έναντι 24,4% το προηγούμενο τρίμηνο και το ποσοστό απασχόλησης στο 39,1% έναντι 39,4%. Σε απόλυτους αριθμούς, το διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου 2016, οι απασχολούμενοι ηλικίας 15 ετών και άνω, ανήλθαν σε 3.606.300 έναντι 3.641.700 το προηγούμενο τρίμηνο (Οκτώβριος, Νοέμβριος, Δεκέμβριος 2015) και οι άνεργοι σε 1.195.100 έναντι 1.174.700, αντίστοιχα. Μάλιστα το πρώτο τρίμηνο του έτους η ελληνική στατιστική αρχή κατέγραψε και 4.424.900 μη οικονομικά ενεργούς πολίτες. Στον πληθυσμό ηλικίας 20-64 ετών, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το ποσοστό ανεργίας έφθασε στο 24,9% (1.170.000 άτομα) το πρώτο τρίμηνο του έτους έναντι 24,4% το προηγούμενο τρίμηνο και στο 55,1% το ποσοστό απασχόλησης (3.533.800) έναντι 55,5% ενώ ο αριθμός των μη οικονομικά ενεργών ατόμων ανήλθε σε 1.710.800.
Κατά ομάδες ηλικιών, η ανεργία το πρώτο τρίμηνο του έτους «χτύπησε» κόκκινο στις ηλικίες15-29 ετών με το ποσοστό να φθάνει στο 40,9%. Ακολουθούν οι ηλικίες 30-44 ετών με ποσοστό ανεργίας 23,4% και 45-64 ετών με ποσοστό 20,4%. Μακροχρόνια άνεργοι είναι το 14,9% των ανδρών και το 20,7% των γυναικών στο σύνολου του εργατικού δυναμικού.
Το ποσοστό των παιδιών ηλικίας 0-17 ετών που ζει σε νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο έφθασε το πρώτο τρίμηνο του έτους στο 12% έναντι 11,2% που ήταν το προηγούμενο τρίμηνο. Σε απόλυτους αριθμούς 230.774 παιδιά ζουν σε νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο! Αντίστοιχα, το ποσοστό ενηλίκων ηλικίας 18-60 ετών που ζει σε νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο έφθασε το ίδιο διάστημα στο 18,1% (έναντι 17,7% το προηγούμενο τρίμηνο), δηλαδή 1.052.802 άτομα.
Κατανάλωση νοικοκυριών και ανέσεις κατοικίας
Φαγητό και στέγαση απορροφούν τις περισσότερες δαπάνες των νοικοκυριών. Συγκεκριμένα, από το σύνολο της μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών για αγαθά και υπηρεσίες, το 20,5% αφορά τα είδη διατροφής και το 13,4% τη στέγαση. Ακολουθούν με ποσοστό 12,7% οι μεταφορές, ποσοστό 9,8% ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια και ποσοστό 7,2% η Υγεία. Από την έναρξη της κρίσης μέχρι σήμερα, μειώθηκε κατακόρυφα η κατανάλωση των νοικοκυριών ακόμη και σε βασικά αγαθά. Οι Έλληνες φαίνεται ότι στερούνται και το ψωμί, αφού η μέση μηναία κατανάλωση (στοιχεία 2014) έχει μειωθεί κατά 90,4% σε σχέση με το 2008. Κατακόρυφη πτώση καταγράφεται και στο γάλα, με τη μέση μηναία κατανάλωση να παρουσιάζει μείωση κατά 89,15%, σε σχέση με το 2008.
Η κρίση «χτύπησε» και τα τσιγάρα, με την κατανάλωσή τους να έχει πέσει στο μισό (μείωση 50,12% σε σχέση με το 2008). Αυξάνεται χρόνο με το χρόνο το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνουν ότι δεν χρησιμοποιούν κανένα μέσο θέρμανσης κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Συγκεκριμένα, από 0,4% που ήταν προς κρίσης, το 2014 το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνει ότι «δεν θερμαίνεται» έφτασε στο 1,8%. Την ίδια στιγμή κατακόρυφη πτώση παρουσιάζει ο αριθμός των οικογενειών που χρησιμοποιούν καλοριφέρ με πετρέλαιο!
Επτά στα δέκα (ποσοστό 68,2%) νοικοκυριά το 2008 ζεσταινόταν με καλοριφέρ πετρελαίου έναντι 35,5% το 2014. Τα χρόνια της κρίσης καταγράφεται «στροφή» των νοικοκυριών σε ποιο οικονομικές λύσεις όπως τα καυσόξυλα και οι ηλεκτρικές συσκευές (σόμπα, αερόθερμο, καλοριφέρ). Αναφορικά με τον τύπο κατοικίας (μονοκατοικία, διαμέρισμα) και το ιδιοκτησιακό καθεστώς, από τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (2014) προκύπτει ότι η συντριπτική πλειοψηφία κατοικεί σε διαμερίσματα πολυκατοικίας (ποσοστό 59,4%) και σε ποσοστό 18,5% με ενοίκιο.
