“Τι σε μέλει εσένανε…”. Ένα συναρπαστικό μουσικό ταξίδι από την Κρήτη στη Σμύρνη – Γιατί πατρίδα είναι η μνήμη

Δήμητρα Σμυρνή

Περάσαμε κάβους πολλούς, τη θάλασσα
που φέρνει την άλλη θάλασσα

Γιώργος Σεφέρης

Μ’ αυτούς τους στίχους ξεκινούσε η χθεσινή εκδήλωση στη Βέροια, καθώς, στην τεράστια οθόνη που δέσποζε στη σκηνή του Θεάτρου «Μελίνα Μερκούρη», πλήθος κόσμου που το κατέκλυσε είδε στα κύματα που κυλούσαν ρυθμικά τις περιπέτειες όχι μόνο του Ελληνισμού, αλλά του ανθρώπου γενικά να γίνονται τραγούδια που αγαπήσαμε, να γίνονται πάθος και λυγμός, απόφαση και προπαντός μνήμη, γιατί πατρίδα είναι η μνήμη.

Η δράση «Παίζουμε Οικολογικά & Διαπολιτισμικά» με το βραβευμένο video που έφτιαξε για τον «Ερωτόκριτο», και με το οποίο ξεκίνησε η εκδήλωση, έδωσε μια εικόνα του πέρα από τα γνωστά και δεδομένα, μια εικόνα καθόλου στατική, αντίθετα παλλόμενη από ζωή, να διασχίζει τους αιώνες, να ενώνει τη σπηλαιώδη φωνή του Ψαραντώνη με τη ρόκ, και το χθες με το σήμερα, αποδεικνύοντας πως όλα είναι μνήμη.

Ο «Ερωτόκριτος» ήταν η γέφυρα, για να περάσει η δράση με τη μουσική της παράσταση «Τι σε μέλει εσένανε από πού είμαι εγώ» το διαπολιτισμικό της μήνυμα της επικοινωνίας των λαών, τους ακατάλυτους δεσμούς της ανθρωπιάς που τους ενώνουν, ακόμη και όταν πέφτουν  θύματα πολιτικών παιχνιδιών.

Σμυρναίικα τραγούδια στη Θεσσαλονίκη και κρητικά τραγούδια στη Σμύρνη, καθώς Μικρασιάτες ή Τουρκοκρητικοί τα κουβαλούν εκεί, μαζί με τις αναμνήσεις τους, τον καιρό του χαλασμού.

Σ’ αυτό το πνεύμα κινήθηκε η παράσταση, που στήθηκε  χθες με φαντασία, γνώση, σεβασμό στην παράδοση, αλλά και με μια διάχυτη νεανική δροσιά.

Μια παράσταση που, αφού ανέβηκε στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, ήρθε από την ΚΕΠΑ με το καλοκαιρινό πρόγραμμά της στη Βέροια, κάνοντας ολόκληρο το υπαίθριο θέατρο να σείεται από ενθουσιασμό.

Με μια καταπληκτική ορχήστρα -Τάσος Αθανασιάς (ακορντεόν), Δημήτρης Καζάκης (βιολί), Γιώργος Παππάς (νυκτά), Άγγελος Πολυχρόνου  (κρουστά), Δημήτρης Πούλιος (κανονάκι), και ο Τάκης Φραγκούς (κοντραμπάσο), ο οποίος έχει και την επιμέλεια της ορχήστρας-  που μπορούσε να μεταφέρει τα γνήσια ηχοχρώματα της εποχής αλλά και της ιδιαιτερότητας της κρητικής μουσικής παράδοσης ή της μικρασιάτικης, με εικόνες σοφά επιλεγμένες, ώστε να συμπορεύονται με τον ήχο και να του δίνουν την επιθυμητή συναισθηματική διάσταση, οι τραγουδιστές της παράστασης ζωγράφισαν με τη φωνή τους τον έρωτα, την ξενιτιά, τη νοσταλγία, άλλοτε μακρόσυρτα και παθιάρικα κι άλλοτε δυναμικά και ρυθμικά.

Βαθύτατα λαϊκή η φωνή του Δημήτρη Μπάση, δωρική, να ισοζυγιάζεται με τη στιβαρή φωνή της Λιζέτας Καλημέρη, που όμως ήταν ικανή να πιάσει και  τις πιο λεπτές αποχρώσεις του καημού, αέρινη η παρουσία της Τουρκάλας τραγουδίστριας Fide Köksal που τραγουδούσε με το ίδιο πάθος πότε στη γλώσσα της και πότε στη δική μας γλώσσα το ίδιο τραγούδι, γοητεύοντας το κοινό και σπάζοντας τα φράγματα, εντυπωσιακή η Ειρήνη Δερέμπεη, να μοιράζεται με διονυσιακούς ρυθμούς ανάμεσα στη φλογέρα της και στο τραγούδι, σε μια εκπληκτική εναλλαγή φωνής και οργάνου, και ιδιαίτερες  οι  φωνές  των  Μάνου Πυροβολάκη και Κάρολου Κουκλάκη να μεταφέρουν  την ανάσα της Κρήτης παίζοντας   και τραγουδώντας.

Δίπλα στους τραγουδιστές, πλαισιώνοντάς τους επάξια, δύο δικές μας χορωδίες, το «Μονόγραμμα» με μαέστρο τον Πέτρο Ρίστα, και η «Μουσική Πολυφωνία» με μαέστρο τον   Μιχάλη  Κολοκοτρώνη τραγούδησαν δυο τραγούδια – σταθμούς, το «Στο ‘ πα και στο ξαναλέω» και το «Τι σε μέλει εσένανε», δένοντας απόλυτα με το σύνολο.

Και η βραδιά ολοκληρώθηκε με το χορό, καθώς οι δύο σύλλογοι της Βέροιας, που στήριξαν την εκδήλωση, ο Σύλλογος Μικρασιατών και ο Σύλλογος Κρητών, έκαναν τον ήχο κίνηση, ενθουσιάζοντας το κοινό πότε με τις λεπτές κοσμοπολίτικες πινελιές των μικρασιάτικων χορών και πότε με τις λεβέντικες και αδρές των κρητικών, προκαλώντας το αβίαστο, παρατεταμένο και συνεχές χειροκρότημα.

Και εκείνο που πραγματικά ήταν πρωτόγνωρο σε μια τόσο πολυπρόσωπη εκδήλωση με ετερογενή στοιχεία, που κλήθηκαν να συνυπάρξουν χωρίς κοινή προεργασία, ήταν ο πλήρης συντονισμός, χωρίς την αίσθηση του παραμικρού χάσματος.

Μια εκδήλωση δυόμιση ωρών, από εκείνες που δημιουργούν την αίσθηση της απόλυτης πληρότητας, και συνάμα την αίσθηση πως ο Πολιτισμός είναι το ένα ζωοποιό  οξυγόνο, που  μας βοηθά να αντισταθούμε.

Φωτογραφίες: faretra.info