“Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν…” γράφει ο Δημήτρης Βύζας
Τις μέρες αυτές διάβασα κάποια καλογραμμένα κείμενα του αείμνηστου δημοσιογράφου και συγγραφέα Μπάμπη Δ. Κλάρα (αδερφού του Άρη Βελουχιώτη). Σε ένα από αυτά αναφέρεται στον τρόπο ζωής του κόσμου της Λαμίας, ιδιαίτερης πατρίδας του, στις αρχές του 20-ου αιώνα.
Γράφει: …βολεύονταν και οι παρακατιανοί με το ψωμί-ας μην ήταν και χάσικο- και το προσφάι, μεροδούλι, μεροφάι, κουμάντο και για τον χειμώνα, με τον καφενέ και το ρακί, κουβεντολόι και πολιτική να θυμίζουν πότε-πότε και του Γ. Σουρή μας, το Ρωμιό.
Τη φίλη μας Ευρώπη με πέντε φασκελώνω
επάνω στο τραπέζι το γρόθο μου χτυπώ.
Εχύθη ο καφές μου τα ρούχα μου λερώνω
Και όσες βλαστήμιες αρχίζω να τις πω.
Ο Γ. Σουρής (1852- 1919 ) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους σατιρικούς ποιητές της νεότερης Ελλάδος, έχοντας χαρακτηριστεί ως “σύγχρονος Αριστοφάνης”. (Βικιπαίδεια)
Ο Ρωμιός, στο ομώνυμο ποίημα βρίζει πατόκορφα την φίλη Ευρώπη. Τώρα ο μέσος Έλληνας κάνει τα ίδια και απαράλλακτα αναφερόμενος στη σημερινή μας σύμμαχο στη ‘’Ευρώπη των λαών’’. Η μπάλα συμπαρασέρνει ξένους και δικούς μας πολιτικούς. Εξέχουσα θέση στο υβρεολόγιο έχουν οι εκάστοτε κυβερνώντες. Αναρωτιέμαι γιατί ύστερα από έναν αιώνα, και σήμερα ο Γ. Σουρής, να παραμένει επίκαιρος. Τι έφταιξε που δεν άλλαξε η νοοτροπία του νεοέλληνα. Κατά το επαναλαμβανόμενο “μαζί τα φάγαμε”, θα πάρω την απάντηση πως φταίει ο λαός. Υπάρχει και η ρήση: “φταίμε και μεις, φταίτε και σεις, φταίει και ο Χατζηπετρής.” Ο τελευταίος υπέχει θέση του αιώνιου υπομονετικού θύματος. Είναι αντικαταστάτης του ΚΥΡ ΜΕΝΤΙΟΥ (γαϊδάρου) σε στίχους του Κώστα Βάρναλη.
Ο Εμμανουήλ Ροΐδης (1836- 1904) έγραφε την εποχή που την Ελλάδα κυβερνούσε ο Κομουνδούρος:
“Η διάνοια του Έλληνος είναι αγρός του οποίου ούτος αφήνει ως επί τω πολύ χέρσον, διότι γνωρίζει ότι η δαπάνη της καλλιέργειας δεν ήθελε καλυφθεί υπό του προιόντος της συγκομιδής. Προς τι λόγω χάριν να κοπιάσει όπως γίνει ελληνιστής κινδυνεύων να πεθάνει εκ πείνης (από πείνα);, ενώ γινόμενος κομουνδουριστής δύναται να απολάβει τον επιούσιον άρτον του και έδραν τω Πανεπιστημίω;.
Πολλοί αποδίδουσι την παρ ημίν επικρατούσαν θεσηθηρίαν εις την πενίαν των σήμερον Ελλήνων (στη φτώχεια των σημερινών Ελλήνων). Αλλά το κακόν προέρχεται μάλλον εκ του ότι και ο φτωχότερος των ελλήνων κέκτηται στρέμμα τι (κατέχει κάποιο στρέμμα) αμπέλου, καλύβην, μικράν σύνταξιν, γωνίαν οικοπέδου ή άλλην οιανδήποτε κτήσιν επιτρέπουσα αυτώ να τρώγη ξηρόν άρτον και να θεσηθηρή εφ’ όλον το διάστημα του βίου του, όπως προμηθευτή εν οιουδήποτε προσφάγιον”.
Και εδώ ο συγγραφέας χαρακτηρίζει τον Έλληνα της εποχής του θεσιθήρα μιας ολόκληρης ζωής για να φάει ένα ξεροκόμματο και να γλυτώσει από την καθημερινή φτώχεια. Μιλάμε τουλάχιστον για το έτος 1882 που ήταν χρονιά της τελευταίας πρωθυπουργίας του Αλ. Κομουνδούρου. Ο σημερινός Έλληνας, αν το καλοσκεφτούμε, δεν διαφέρει και πολύ. Ζωή από το θεό και πληρωμή από Δημόσιο ονειρεύεται.
“Τι έχεις Γιάννη, τι είχα πάντα” η απάντηση.
Σημείωση: ο Αλέξανδρος Κομουνδούρος χρημάτισε πολιτευτής, υπουργός και επτά φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας μεταξύ των ετών 1856 και 1882.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Κ. ΒΥΖΑΣ
