Απόψεις

“Μάουτχαουζεν. Επισκέπτης στο χώρο του μαρτυρίου”. Γράφει ο Δημήτρης Βύζας

Διάβασα κάποια επετειακά άρθρα σε ηλεκτρονικές και μη εφημερίδες, που ασχολούνταν με την απελευθέρωση μεγάλου μέρους κατεχομένων εδαφών της Ναζιστικής Γερμανίας στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, από τα νικηφόρα σοβιετικά στρατεύματα στα τέλη του 1944, αρχές του 1945. Κοινό τους γνώρισμα, τα εκατομμύρια θύματα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, οι μεγάλες υλικές καταστροφές  και οι αναφορές σε σχεδιασμένα στρατόπεδα συγκέντρωσης, για εξολόθρευση μη αρεστών πολιτών. Ο τρόπος θανάτωσης τους ήταν κάθε ιδέα αρρωστημένων μυαλών. Η δικαιολογία; Κάθε διαφορά ιδεολογίας, σκέψης, φυλής και χρώματος. Στα στρατόπεδα οι έγκλειστοι ήταν σημαδεμένοι με διάφορα χρώματα και σήματα. Από το γνωστό κίτρινο αστέρι, μέχρι τα κόκκινα, πράσινα, μαύρα, ακόμη και ροζ τρίγωνα, για την τάξη, βρήκαν εφαρμογή. Πασίγνωστο το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, το πιο μεγάλο στην κατηγορία του, με το έμβλημα στην είσοδό του: Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΝΕΙ.

Μου έτυχε κάποτε με ομάδα εκδρομέων τουριστών να επισκεφτώ, μετά την πανέμορφη πόλη της Βιέννης, το Μάουτχαουζεν, που λειτουργεί σαν Μουσείο. Μια επίσκεψη σε τέτοιο χώρο μαρτυρίου ανθρώπων φέρνει ψυχοπλάκωμα, αλλά αποτελεί και προσκύνημα σε τόπο θυσιών. Πιστεύω ότι το ίδιο αισθάνονται και κάποιοι χριστιανοί που πηγαίνουν για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους. Μόνο που εμείς σ’ αυτήν την επίσκεψη δεν μείναμε άπιστοι Θωμάδες. Το ομαδικό μπάνιο, (θάλαμος αερίων), δεν χωρούσε στριμωχτά πάνω από πενήντα άτομα. Ούτε το κρεματόριο(φούρνος), χωρούσε τρία άτομα. Όμως φαίνεται ότι την    δουλειά του την έκανε. Αυτά και οι θάλαμοι διαμονής έμειναν όπως ήταν. Τα γράφω, γιατί τα είδα. Κάποιες μαρμάρινες πλάκες των φωτογραφιών τοποθετήθηκαν σε εκδηλώσεις τιμής και μνήμης. Ένας δρόμος που κατηφορίζει οδηγεί στο εργοτάξιο του παρελθόντος.

Υπήρξε λατομείο καλής ποιότητας πέτρας, που λειτουργούσε από το 1938 και εκεί έστελναν τους ‘’απροσάρμοστους’’ για καταναγκαστική εργασία. Φυσικά κάποιοι εκμεταλλεύονταν την ‘’τζάμπα’’ εργασία τους. Το εργοτάξιο δεν απέχει και πολύ από την πρωτεύουσα της Αυστρίας. Η Αυστρία κατελήφθη μεταξύ των πρώτων από τους Γερμανούς . Αυτοί, μετά το 1942, οργάνωσαν καλύτερα το γνωστό ως εργοτάξιο του Μάουτχαουζεν σε μικρότερο στρατόπεδο συγκέντρωσης από τα άλλα. Όμως έφτανε για να εξοντωθούν 150-300 χιλιάδες ανεπιθύμητοι και άρρωστοι ή ανήμποροι. Η Αυστρία απελευθερώθηκε το 1945 από τα σοβιετικά στρατεύματα, που αποχώρησαν μετά τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950.

Στους Έλληνες είναι γνωστή η Μπαλάντα του Μάουτχαουζεν. Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης.  Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης. Ποιος παλαιότερος δεν θυμάται κάποια λόγια?

Κορίτσι με τα φοβισμένα μάτια

Κορίτσι με τα παγωμένα χέρια

Άμα τελειώσει ο πόλεμος

Μη με ξεχάσεις.

Στο στρατόπεδο αυτό κρατήθηκε ο Ιάκωβος Καμπανέλλης από το 1943 μέχρι το 1945.

Το μνημειώδες γλυπτό (σύμπλεγμα) έργο του έλληνα Μέμου Μακρή (1913-1993) στολίζει κάποιο χώρο του Μάουτχαουζεν και είναι αφιερωμένο στα εκεί θύματα. Αντίγραφό του βρίσκεται και στη Νάουσα Ημαθίας.

banner-article

Ροη ειδήσεων