Ιστορία

Συγκλονιστικό! Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος. “Η ανταρσία της ανακωχής” τα Χριστούγεννα του 1914

Επιμέλεια: Ευαγγελία Ασημακοπούλου

Τα πρώτα Χριστούγεννα από την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το χειμώνα του 1914, πάνω από 1 εκατ. στρατιώτες του Δυτικού Μετώπου*, αψηφώντας τις εντολές των ανωτέρων τους, εγκατέλειψαν τα χαρακώματα και σκορπίζοντας ευχές γιόρτασαν με τον εχθρό, παίζοντας ποδόσφαιρο σε μια αυθόρμητη εκεχειρία που έμεινε για πάντα στη παγκόσμια ιστορία. Μια «ανταρσία της ανακωχής» εν μέσω του «Μεγάλου Πολέμου» που τελικά στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 18 εκατ. ανθρώπους.

Την παραμονή των Χριστουγέννων, άνδρες του βρετανικού στρατού άκουσαν του Γερμανούς να τραγουδούν τα κάλαντα και είδαν φανάρια και μικρά έλατα στα χαρακώματα τους. Τα μηνύματα άρχισαν να περνούν σε όλους τους στρατιώτες, με την επόμενη ημέρα να βρίσκει  Βρετανούς και Γερμανούς να ανταλλάζουν δώρα, να βγάζουν φωτογραφίες, να θάβουν τους νεκρούς τους και να παίζουν έναν αγώνα ποδοσφαίρου για να γιορτάσουν την εκεχειρία που μόνοι τους αποφάσισαν.

WWI-British-and-German-soldiers-Christmas-Truce-1914

Πολλοί αξιωματικοί ανησύχησαν πως η συμπεριφορά των στρατιωτών τους θα υπονόμευε το μαχητικό πνεύμα, με αποτέλεσμα οι ανώτεροι να δίνουν εντολές για λήψη μέτρων ώστε να μην συμβεί ξανά ανάλογο περιστατικό, θέλοντας να διατηρήσουν την αυθόρμητη ανακωχή στο επίπεδο ενός μεμονωμένου περιστατικού στο Δυτικό Μέτωπο. «Εκείνα τα Χριστούγεννα, κατάφεραν να κάνουν θανάσιμους εχθρούς, φίλους για μια στιγμή», ανέφερε ο ιστορικός Φράνσις Τοουντρόου, σύμφωνα με το BBC.

Για τον ποδοσφαιρικό αγώνα που απαθανάτισε ο φωτογραφικός φακός και έμεινε για πάντα στην ιστορία χρησιμοποιήθηκε μια μπάλα που φτιάχτηκε από άχυρο δεμένο με σπάγκο, ενώ τα τέρματα φτιάχτηκαν από ξύλα, χλαίνες και κράνη. Όμως λέγεται πως ποδοσφαιρικοί αγώνες διεξήχθησαν κατά μήκους όλου του Δυτικού Μετώπου, ενώ στρατιώτες έβγαιναν από τα χαρακώματα και αντάλλασσαν δώρα και ευχές.

Η ανταρσία της ανακωχής επιβεβαιώνεται και από τα αρχεία του γερμανικού στρατού. Σύμφωνα με τον Τοουντρόου, ένας στρατιώτης έγραψε στον αδερφό του για τον αγώνα ποδοσφαίρου, εντούτοις ο στρατός δεν του επέτρεψε να δώσει περισσότερες πληροφορίες. Επιπλέον ο Τοουντρόου, ανέφερε στο BBC ότι ο στρατιώτης Καρτ Ζέχμις, έγραφε στο ημερολόγιο του ότι «οι Άγγλοι έφεραν μια μπάλα ποδοσφαίρου από τα χαρακώματα και πολύ σύντομα ένα ζωηρό παιχνίδι ακολούθησε».

WWI-Christmass-1914

Συγκλονιστική είναι και η μαρτυρία του Άγγλου, Μπέρτι Φέλσταντ, στρατιώτη του Δυτικού Μετώπου, ο οποίος έως το τέλος της ζωής του θυμόταν λεπτομερώς εκείνη την ημέρα. «Τα όπλα σίγησαν και οι στρατιώτες άρχισαν να βγαίνουν από τα χαρακώματα τους. Αφήσαμε και εμείς τα όπλα και συναντήσαμε τον εχθρό. Απ’ όσο θυμάμαι, οι Γερμανοί βγήκαν πρώτοι και άρχισαν να έρχονται προς το μέρος μας. Τους αντιγράψαμε αυθόρμητα. Χαιρετηθήκαμε και αρκετοί από εμάς άρχισαν να παίζουν ποδόσφαιρο. Μην φαντάζεστε τίποτα οργανωμένο. Μια αυτοσχέδια μπάλα βρέθηκε από το πουθενά και περίπου 50 άτομα αλλάζαμε πάσες».

* Το Δυτικό Μέτωπο υπήρξε το σημαντικότερο μέτωπο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Στα χαρακώματα από τη μία πλευρά ήταν οι Γερμανοί, ενώ από την άλλη Γάλλοι, Βρετανοί, Βέλγοι και στη συνέχεια και Αμερικανοί. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν σε εκείνα τα χαρακώματα σε μια αέναη μάχη που έμεινε στην ιστορία ως ο «πόλεμος της φθοράς». 

———————————————

Η ταινία “Kαλά Χριστούγεννα” που γυρίστηκε  το  2005 αναφέρεται σ’ αυτό το γεγονός.

Καλά Χριστούγεννα / Joyeux Noel
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Κριστιάν Καριόν / Christian Carion
Ηθοποιοί: Γκιγιόμ Κανέ, Νταϊάν Κρούγκερ, Ιαν Ρίτσαρντσον, Μπένο Φούρμαν, Γκάρι Λούις, Ντάνιελ Μπρουλ
Χώρα: Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Βέλγιο, Ρουμανία, Νορβηγία, Ιαπωνία, Η.Π.Α.
Έτος: 2005
Διάρκεια: 116 λεπτά

Με αφορμή τη μουσική που ακούγεται μέσα από κάποια χαρακώματα, οι τρεις αρχηγοί των στρατευμάτων αρχικά και αργότερα το σύνολο των στρατιωτών, παραμονή Χριστουγέννων του 1914, έρχονται σε επαφή και αποφασίζουν να κάνουν ανακωχή και να γιορτάσουν μαζί. Την επόμενη ημέρα οι στρατιώτες αρνούνται να συνεχίσουν τον πόλεμο.

Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας. Η συνάντηση των γερμανικών, γαλλικών και βρετανικών στρατευμάτων κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου στα γάλλο-ελβετικά σύνορα.

Εκτός της εντυπωσιακής ιστορίας που ζωντανεύει στην μεγάλη οθόνη, το φιλμ «Καλά Χριστούγεννα» (Joyeux Noel – 2005) αποτελεί και μία σπουδαία διεθνής υπερπαραγωγή, καθώς οκτώ διαφορετικές χώρες συνεργάστηκαν στο έργο του Κριστιάν Καριόν – Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Βέλγιο, Ρουμανία, Νορβηγία, Η.Π.Α., Ιαπωνία – που αποτελεί και την δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του (είχε προηγηθεί το 2001 το «The Girl from Paris».

Η ταινία δείχνει πώς οι άνθρωποι μπορούν να συμφιλιωθούν ακόμα και όταν πολεμούν σε αντίπαλους στρατούς. Μία εξαιρετική αντιπολεμική ταινία, η οποία αγαπήθηκε από κοινό και κριτικούς και απέσπασε μία Υποψηφιότητα για Όσκαρ και μία για Χρυσή Σφαίρα, στην Κατηγορία Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Πέρα όμως από το ενδιαφέρον σενάριο, μέρος της επιτυχίας του έργου οφείλεται και στο εντυπωσιακό του καστ, με μία πλειάδα γνωστών και αξιόλογων ηθοποιών, εκ των οποίων ξεχωρίζει η τριπλέτα: του καταξιωμένου Γάλλου ηθοποιού και σκηνοθέτη Γκιγιόμ Κανέ (ο οποίος ξανασυνεργάστηκε και το 2009 με τον Καριόν στην ταινία «Υπόθεση Farewel», με συμπρωταγωνιστή τον επίσης αξιόλογο σκηνοθέτη, Εμίρ Κουστουρίτσα), τον Ντάνιελ Μπρουλ, έναν από τους σημαντικότερους Γερμανούς ηθοποιούς της γενιάς του («Good Bye Lenin!» «Rush», «Άδωξοι Μπάσταρδη») και της επίσης Γερμανίδας ηθοποιού Νταϊάν Κρούγκερ (Troy – 2004), η οποία συνεργάστηκε και πάλι με τον Ντάνιελ Μπρουλ στο «Άδωξοι Μπάσταρδη» του Ταραντίνο το 2009, ενώ με τον Γκιγιόμ Κανέ γνωρίστηκαν το 1999, παντρεύτηκαν το 2001 και χώρισαν το 2006, με το φιλμ «Καλά Χριστούγεννα» (Joyeux Noel – 2005) να σηματοδοτεί την τρίτη και τελευταία κοινή εμφάνιση του ζευγαριού, στην μεγάλη οθόνη – είχαν προηγηθεί το 2002 το φιλμ «Ερωτας αλά Γαλλικά» και το 2004 το «The Secret Adventures of Gustave Klopp».

tvxs

banner-article

Δημοφιλή άρθρα

  • Εβδομάδας