Γράμματα & Τέχνες

Ένα βιβλίο ταυτότητας και μνήμης

2014-10-09-politismos-parousiasi-kalliga4

Σε μια αίθουσα πλημυρισμένη όχι μόνο από κόσμο αλλά και από συναισθήματα – Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Βέροιας – παρουσιάστηκε χθες, 8-10-14, το βιβλίο του Νίκου Καλλιγά «Αναπολώντας στους δρόμους της παλαιάς Βέροιας».
Βιβλίο αναμνήσεων το βιβλίο του Ν. Καλλιγά, όπου όμως η βιωματική προσέγγιση της πόλης, της Βέροιας, γίνεται μέσα από δύο διαύλους, εκείνον των συναισθημάτων αλλά και εκείνον της κριτικής και κάποτε σκωπτικής ματιάς, ματιάς στα γεγονότα, στα πρόσωπα, στα πράγματα…

2014-10-09-politismos-parousiasi-kalliga6Η Διευθύντρια της «Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ζωγιοπούλου» – η βιβλιοθήκη διοργάνωσε την παρουσίαση του βιβλίου – κ. Βούλα Κοτσάλου – Πάπαρη προλογίζοντας είπε για το περιεχόμενό του:
«Ένα βιβλίο για μια επαρχιακή πόλη, για τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους της, με τις αγωνίες, τις χαρές και τα πιστεύω τους». Και συνεχίζοντας τόνισε:
«Ενώ το βιβλίο είναι βιωματικό και η αναπόληση και η καταγραφή της μνήμης μας είναι υποκειμενική, το βιβλίο γίνεται αξιόπιστο χάρη στο φωτογραφικό του υλικό, που του προσδίδει μια μορφή αντικειμενικότητας, που είναι γνώρισμα της Ιστορίας».

Το βιβλίο παρουσίασαν οι γιατροί Ορέστης Σιδηρόπουλος και Θόδωρος Πολυχρονιάδης, πολίτες που τους διακρίνει η ενασχόληση με τη λογοτεχνία και την αρθρογραφία, που γνωρίζουν καλά τα πράγματα της πόλης και τους συνδέει η κοινή ανησυχία γι αυτήν.

Ο Θόδωρος Πολυχρονιάδης, με τον δικό του προσωπικό λόγο, που τον χαρακτηρίζει μια αφοπλιστική ειλικρίνεια και γνησιότητα, μίλησε για τη σχέση του με το συγγραφέα, σχέση που ξεκινά από πολύ παλιά.
Σκιαγραφώντας, όχι μόνο τον άνθρωπο Νίκο Καλλιγά, αλλά και την εποχή, που τη βίωσαν οι δυο τους μέσα από το ίδιο χρονικό και κοινωνικό πρίσμα – ήταν και οι δυο τους παιδιά ανθρώπων της αγοράς, οι πατεράδες τους ήταν πεταλωτήδες – κατέληξε σε γενικότερες διαπιστώσεις όπως:

«Καμιά επαγγελματική αντιζηλία ανάμεσα στα δύο καλλιγάδικα. Εκείνα τα χρόνια της φτώχειας και της πείνας, οι άνθρωποι συμμαχούσαν μπροστά στις απάνθρωπες συνθήκες που ξεφτέλιζαν ή ταπείνωναν τον διπλανό τους.» Άλλοι καιροί, άλλα ήθη!
Χαρακτηρίζοντας το συγγραφέα διακριτικό, εργατικό και ειλικρινή, κατέθεσε την ευχάριστη έκπληξη που ένιωσε, όταν του ζητήθηκε η γνώμη του για την έκδοση του βιβλίου, καταλήγοντας:
«Το μεγαλείο του ανθρώπου ίσως εδώ ξεχωρίζει. Όταν ξεπερνά το χώρο του και νοιάζεται για τα πιο πέρα. Όταν θέλει να αφήσει στον κόσμο το αποτύπωμά του. (…) Η νεανική μνήμη, η ψυχογράφηση των προσώπων και το χιούμορ που αποπνέει η γραφή του συγγραφέα, είναι τα τρία γνωρίσματα που, μαζί με την αγάπη του για την πόλη, κάνουν το βιβλίο του Νίκο2014-10-09-politismos-parousiasi-kalliga5υ Καλλιγά εξαιρετικά ενδιαφέρον».

2014-10-09-politismos-parousiasi-kalliga3Στη συνέχεια, ο κ. Ορέστης Σιδηρόπουλος παρουσιάζοντας το βιβλίο είπε για τα συναισθήματα που του προκάλεσε η πρώτη επαφή μαζί του:
«Αναδύθηκαν μέσα μου εικόνες της παλιάς Βέροιας με τα χαμηλά σπίτια και τα ψηλά αρχοντικά, με τις απλόχωρες αυλές και τις γλάστρες τους, με τα πολλά νερά και τους πράσινους κήπους (…) Οι αφηγήσεις του Νίκου Καλλιγά μου θυμίζουν τις ιστορίες που άκουγα μικρός στα νυχτέρια της γειτονιάς μου.»

Επισημαίνοντας ο εισηγητής τη λαογραφική αλλά και τη λογοτεχνική αξία του βιβλίου, τόνισε την κριτική του ματιά λέγοντας:
«Δε μένει μόνο στις αναμνήσεις ο συγγραφέας. Σαν αμερόληπτος κριτής σκύβει και μελετά τις παρεμβάσεις που άλλαξαν το πρόσωπο της πόλης, καταλογίζοντας ευθύνες σ’ αυτούς που για χάρη του κέρδους συνετέλεσαν στις αλλαγές αυτές (ιδιοκτήτες, πολιτικούς, δημοτικούς άρχοντες)».

Και συνέχισε με το δικό του γλαφυρό ύφος, με λεπτότατο χιούμορ, ακολουθώντας την ξενάγηση του βιβλίου στην παλιά οδό Μ. Αλεξάνδρου, κάνοντας ο ίδιος σταθμούς σε πρόσωπα και πράγματα:
«…Ανοιχτό πουκάμισο, τσιγάρο στο στόμα, κομπολόι. Μάγκας από κούνια!(…) τα βαρέλια του Μπισδρέμη, ο Κινηματογράφος «Πάνθεον», οι λουκουμάδες του Μητρέγκα, η δημοτική αγορά με τους ψαράδες, τα παλιά καλντερίμια ….».
Ο κ. Σιδηρόπουλος, συμπληρώνοντας με τη δική του ματιά την οπτική του βιβλίου, κατάφερε να προσδώσει στην όλη ατμόσφαιρα ένα δυνατό άρωμα μνήμης.
Ο εκδότης του βιβλίου και ιδιοκτήτης των φροντιστηρίων «Λέξις», κ. Γεράσιμος Καλλιγάς, ανιψιός του συγγραφέα, που ήδη τύπωσε 3000 αντίτυπα και τα μοίρασε στους πολίτες, μίλησε για την πίστη του στην αξία του βιβλίου, πράγμα που τον οδήγησε στην έκδοσή του.

2014-10-09-politismos-parousiasi-kalliga2«Στα δύο χρόνια της ενασχόλησης μου με την επιμέλεια του βιβλίου διαπίστωσα πως ο συνδυασμός της αφήγησης με το φωτογραφικό υλικό ζωντανεύουν την παλιά πόλη. Έτσι, ζήτησα από Βεροιώτες, κυρίως επαγγελματίες, να συμπληρώσουν το δικό μου ήδη υπάρχον υλικό κι αυτοί ανταποκρίθηκαν. Η κίνηση αυτή της συλλογής των φωτογραφιών και η καταχώρησή τους στο βιβλίο δημιούργησε ένα τεράστιο ενδιαφέρον αφού, έτσι, ο καθένας εύρισκε κάτι από τον εαυτό του ή την οικογένειά του. (…) Έχουν δίκιο αυτοί που λένε ότι μια πόλη πεθαίνει, όταν δε ζει στις ψυχές των πολιτών της».
Και ολοκλήρωσε ο κ. Γεράσιμος Καλλιγάς λέγοντας: «Γι αυτήν την πόλη και ξεκινώντας πάντα από την αγάπη μου γι αυτήν , είμαι διατεθειμένος να ξαναεκδώσω το βιβλίο και να το μοιράσω σε όσους ενδιαφέρονται».
Επιβράβευση των λόγων του το παρατεταμένο χειροκρότημα του κοινού.

Ο συγγραφέας Νίκος Καλλιγάς, στητός και περήφανος στα 86 του χρόνια, λάμποντας από χαρά για την αποδοχή του έργου του, είπε: «Καθώς αντικρίζω την κατάμεστη αίθουσα, σας ομολογώ πως αυτή είναι η πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής μου! (…) Το βιβλίο μου έχει δύο πατεράδες. Ένας είμαι εγώ που το έγραψα κι ένας είναι ο ανιψιός μου, ο Γεράσιμος, που το… υιοθέτησε και το μεγάλωσε!»

2014-10-09-politismos-parousiasi-kalligaΣτη συνέχεια επικεντρώθηκε στην πηγή της έμπνευσής του – τον οδήγησαν στη γραφή άλλες λαογραφικές και ιστορικές μελέτες για την πόλη, που συνήθιζε να τις διαβάζει στη Βιβλιοθήκη της Βέροιας – αλλά και τόνισε το στόχο της γραφής του βιβλίου: «Θέλησα να γράψω για τα παιδιά μου, για τους δικούς μου ανθρώπους αλλά προπαντός για τους νέους, για να γνωρίσουν αυτήν την πόλη που τόσο άλλαξε (…) Θέλω να γυρίσω τους νέους αλλά και τους ηλικιωμένους πολλά χρόνια πίσω, να τους θυμίσω τα παλιά, να τους «γκιζερίσω» στα στενά σοκάκια, στα σπίτια με τις δίφυλλες πόρτες και τα πλατυκέφαλα καρφιά, να τους θυμίσω το ρόπτρο, τους οντάδες, τα τζάκια, το λιακωτό, τα καφασωτά παράθυρα, τη μισάντρα, τα κιόσκια, τα σαχνισιά, τις εκκλησιές, τα πέτρινα γεφύρια, τα πλατάνια και τις κακαβιές με τα καλιακούδια…».

Η παρουσίαση του βιβλίου ολοκληρώθηκε, όμως ο κόσμος δεν έφευγε. Αλλεπάλληλες τοποθετήσεις του κοινού – άλλοτε καταθέσεις συναισθημάτων από την ανάγνωση του βιβλίου και άλλοτε προσωπικές μαρτυρίες – δημιούργησαν ένα αίσθημα ενότητας, συλλογικότητας και ψυχικής ανάτασης. Συνδετικός κρίκος για όλους μας, στη συγκεκριμένη βραδιά, η πόλη μας. Φεύγοντας οι στίχοι του Καβάφη θα μπορούσαν ίσως να εκφράσουν για μια ακόμη φορά τα συναισθήματά μας…

…δρόμοι που τώρα έγιναν αγνώριστοι
κέντρα γεμάτα κίνηση που τέλεψαν
και θέατρα και καφενεία που ήσαν μια φορά…

banner-article

Ροη ειδήσεων