ΚΟΣΜΑΣ «ΜΑΔΥΤΙΝΟΣ»: Μια δυναμική προσωπικότητα της εκκλησιαστικής ιστορίας και τέχνης

Παρουσίαση της μελέτης του Εμμανουήλ Ξυνάδα

Η παρουσίαση της μελέτης του Προέδρου της Ε.Μ.Ι.Π.Η
(Εταιρεία Μελετών Ιστορίας και Πολιτισμού Ημαθίας) Εμμανούηλ Ξυνάδα με θέμα: “Ο Μητροπολίτης Κοσμάς Ευμορφόπουλος (1860-1901)” πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα, στο πλαίσιο των Κ΄ Παυλειών, στον Ιερό Ναό των Αγίων Αναργύρων στη Βέροια.

Την εκδήλωση, μια συνδιοργάνωση της Ε.Μ.Ι.Π.Η. με τη σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Μητρόπολης Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας, παρακολούθησαν ο Μητροπολίτης κ.Παντελεήμων, η Δήμαρχος Βέροιας Χ. Ουσουλτζόγλου, στελέχη της Κ.Ε.Π.Α., καθώς και πλήθος κληρικών και λαϊκών.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ – ΤΕΧΝΗΣ – ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Στην εκδήλωση «ξεδιπλώθηκε» η συνάντηση εκκλησιαστικής ιστορίας τέχνης και πολιτισμού στο πρόσωπο του Μητροπολίτη Κοσμά Ευμορφόπουλου ή «Μαδυτινού» (καταγωγή από τη Μάδυτο της Θράκης) , που αποτέλεσε και το κατεξοχήν αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής του κ. Ξυνάδα στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής της τρισκελούς θεματικής ανέπτυξαν, στο Α’ Μέρος της εκδήλωσης, ο Α. Καθηγητής του Α.Π.Θ. Βασίλειος Κουκουσάς και ο Επίκουρος Καθηγητής Α.Ε.Α.Β. Ιωάννης Λιάκος, ενώ εναρκτήριο χαιρετισμό πραγματοποίησε ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων δίδοντας έμφαση στην βαρύτητα της ψαλτικής Τέχνης, άρρηκτα συνδεδεμένης με την εκκλησιαστική ιστορία αλλά και στο ίδιον έργο του τιμωμένου προσώπου, του Μητροπολίτη Κοσμά.
«…Η Βυζαντινή και εκκλησιαστική μουσική είναι μια έκφραση του πολιτισμού μας που διαθέτει μακραίωνη παράδοση και αδιάσπαστη συνέχεια. Έχοντας τις ρίζες της στην αρχαία ελληνική μουσική και αναδιαρθρώνοντας τους μουσικούς της τόνους και ήχους, η εκκλησιαστική μουσική εξελίχθηκε και συστηματοποιήθηκε στο Βυζάντιο, αποκτώντας ένα θεσπέσιο ένδυμα, αυτό της Βυζαντινής Υμνογραφίας…», ανέφερε χαρακτηριστικά.

ΚΟΣΜΑΣ «ΜΑΔΥΤΙΝΟΣ»
Ο Μητροπολίτης Κοσμάς, δυναμικός αρχιερέας, εν μέσω δύσκολων ιστορικών συγκυριών (τέλη 19ου αιώνα), πέρασε από τέσσερις σημαντικές Μητροπόλεις.
Δρυϊνουπόλεως στη Βόρειο Ήπειρο, Βεροίας &Ναούσης, Πελαγονίας και τέλος από τη Μητρόπολη Νικοπόλεως και Πρεβέζης, αντιμετωπίζοντας με επιτυχία το πρόβλημα των ξένων προπαγανδών της εποχής.
Ωστόσο η εθνική και εκκλησιαστική δράση του επεκτείνεται σημαντικά, παράλληλα και στην ψαλτική τέχνη. Αντιπροσωπευτικό έργο του είναι ο Ποιμενικός Αυλός – τρίτομο βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1897 και αξιοποιήθηκε ως μαθητικό εγχειρίδιο στα σχολεία της τότε εποχής.

ΕΜ. ΞΥΝΑΔΑΣ: «ΕΝΑ ΠΕΝΤΑΕΤΕΣ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ»
Η έρευνα και η σπουδή υπήρξαν τα δύο κύρια εργαλεία εργασίας στο πλαίσιο της διδακτορικής διατριβής του Εμ. Ξυνάδα, όπως ο ίδιος ανέφερε μεταξύ άλλων στην εισήγησή του.
«…Η αποψινή εκδήλωση με κάνει να πάω πίσω και να θυμηθώ ένα ταξίδι που κράτησε πέντε χρόνια, από την άνοιξη του 2008 μέχρι και το 2013, το χρονικό διάστημα που χρειάστηκε για να ολοκληρώσω τη διδακτορική μου διατριβή, η οποία υποβλήθηκε πέρσι στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. … Και όπως όλα τα ταξίδια είχε και αυτό τις χαρές του, την αγωνία, την κούραση, την εξάντληση αλλά στο τέλος τη γλυκιά ανάμνηση της περιήγησης…», είπε σχετικά, ενώ σε ερώτηση της «Φ» για το πώς επιλέχθηκε η εκδήλωση να πραγματοποιηθεί εντός του ναού, είπε: … Θεωρώ ότι σε μια τέτοια εκδήλωση με την εκλογή του ναού ως τόπου της πραγματοποίησης, παίρνει ακόμη μεγαλύτερη αξία η προσωπικότητα του τιμωμένου εκκλησιαστικού προσώπου και φωτίζεται η δράση του με άλλα χρώματα, καθώς σημαντική υπήρξε η συμβολή του Μητροπολίτη Κοσμά και στα της ψαλτικής. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι η Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Μητροπόλεως μας φέρει το όνομά του…».
Στο Β’ Μέρος της εκδήλωσης έγινε απόδοση εκκλησιαστικών μελών του Μητροπολίτη Κοσμά, από τη χορωδία της Ιεράς Μητρόπολης Νικοπόλεως και Πρεβέζης, υπό τη διεύθυνση του κ. Νεκταρίου Θάνου, Πρωτοψάλτη του Μητροπολιτικού Ναού Αγ. Χαραλάμπους Πρεβέζης.